Trái ngược với "think outside the box" (ý tưởng không có quy luật chung, khuyến khích mọi người nghĩ ra thật nhiều ý tưởng) thì sáng tạo theo phương pháp luận SIT (Systematic Inventive Thinking - Tư duy sáng tạo hệ thống) đưa ra một quan điểm khác - Think inside the box (suy nghĩ trong hộp).
Những nguyên tắc, cách thức hoạt động và áp dụng phương pháp luận sáng tạo SIT đã được mentor Phan Phương Đạt, Giám đốc đào tạo Đại học trực tuyến FUNiX chia sẻ.
Theo mentor Phan Phương Đạt, "sáng tạo" trong tiếng Anh có hai từ là Creativity (ý tưởng lạ, khó đo đếm) và Innovation (cải tiến từ điều sẵn có, đổi mới mang tính ứng dụng). Để Creativity chuyển đổi thành Innovation, phương pháp SIT đưa ra 2 nguyên tắc và 5 kỹ thuật sáng tạo để ai cũng có thể tư duy sáng tạo và vận dụng nó vào các lĩnh vực trong cuộc sống, công việc.
 |
| Mentor Phan Phương Đạt chia sẻ tại xDay về phương pháp luận sáng tạo SIT. |
Nguyên tắc một: Thế giới đóng (Close World)
Cách tốt nhất và nhanh nhất để sáng tạo là dựa vào những tài nguyên trong tay - Don’t do innovate, innovate in what you do (Tạm dịch: đừng cách tân quá, hãy cách tân trong cái bạn làm).
Ví dụ: Bạn có yêu cầu trang trí một căn phòng mà trong tay chỉ có một bó hoa, một chậu nước và hai cái bát, hãy sáng tạo từ những thứ bạn có.
Nguyên tắc 2: Ý theo hình (Function follows Form)
Đa số mọi người nghĩ rằng sáng tạo là bắt đầu bằng một vấn đề rồi đi tìm lời giải. Tuy nhiên, SIT khuyến khích bạn làm ngược lại, hãy bắt đầu bằng một lời giải và xem nó có thể giải quyết được bài toán nào.
Ví dụ: Nếu bạn được hỏi "Có lợi ích gì khi bình sữa đổi màu theo nhiệt độ sữa?", bạn sẽ nghĩ ngay đến việc nó sẽ giúp trẻ không bị bỏng. Nhưng nếu bạn được hỏi "Làm sao có thể chắc chắn về nhiệt độ sữa để trẻ không bị bỏng?", bạn sẽ mất rất nhiều thời gian để nghĩ cách.
Hoặc các công ty thường sẽ tìm kiếm những nhân sự phù hợp cho một vị trí công việc, nhưng nếu có một nhân sự tốt, công ty có thể tạo ra vị trí phù hợp với năng lực nhân sự đó để tận dụng nguồn lực.
Sau khi nắm chắc 2 nguyên tắc, Mentor Phan Phương Đạt tiếp tục chia sẻ 5 kỹ thuật sáng tạo nền tảng:
Kỹ thuật số 1 - Loại bỏ bớt (Subtraction): Bỏ bớt một thành phần quan trọng của sản phẩm và xem với các thành phần còn lại có thể dùng làm gì. Cách này trái ngược với việc cố đưa thêm thành phần mới vào sản phẩm.
Ví dụ: Chiếc xe đạp nếu mất đi 2 bánh, không thể di chuyển thì nó sẽ đứng yên và có thể trở thành dụng cụ trong phòng tập gym.
Kỹ thuật số 2 - Nhân lên (Multiplication): Nhân một thành phần nào đó của sản phẩm lên và dùng cho việc khác.
Ví dụ: Một sản phẩm dao cạo râu tăng lưỡi kép giúp hiệu quả cạo râu tăng lên đáng kể.
Kỹ thuật số 3 - Chia ra (Division): Chia một sản phẩm thành nhiều phần khác nhau nằm ở những chỗ khác nhau.
Ví dụ: Chúng ta có thể tách bảng điều khiển ra khỏi ti vi để khi ngồi ở xa, nằm trên giường xem cũng dễ dàng điều chỉnh mà không phải lại gần ti vi.
Kỹ thuật số 4 - Hợp nhiệm (Task Unification): Thêm chức năng cho một tài nguyên sẵn có, hay gộp vài chức năng vào trong một thành phần.
Ví dụ: Biển tên phố vừa giúp mọi người định hướng đường đi, vừa cung cấp kiến thức lịch sử bổ ích, hay những chiếc xe đạp khi đi tạo ra năng lượng có thể sạc pin điện thoại...
Kỹ thuật số 5 - Thuộc biến (Attribute Dependency): Các thuộc tính của sản phẩm phụ thuộc vào nhau.
Ví dụ: Điện thoại thông minh cung cấp thông tin nhà hàng trên cơ sở tọa độ của bạn (thông tin phụ thuộc vị trí).
Chúng ta có thể áp dụng 5 nguyên tắc này để sáng tạo sản phẩm trong bất kỳ lĩnh vực nào của cuộc sống. Đây cũng là cơ sở đề nhiều công ty sáng chế ra các sản phẩm mới.
SIT quan điểm rằng, sáng tạo phải nằm trong một không gian quen thuộc. Không gian đó gọi là "Closed world" hay là cái hộp, các ràng buộc (constraint).
"Chúng ta không sáng tạo vì đã hình thành cho mình một số giả định ngầm trong quá trình lớn lên. Loại giả thiết mà ai cũng có là sự cố định nhận thức, bao gồm cố định tính năng và cố định cấu trúc. Công phá được những điểm này sẽ dẫn đến sáng tạo", Giám đốc Đào tạo, Đại học trực tuyến FUNiX chia sẻ.
Mentor Phan Phương Đạt từng là một trong những cậu bé vàng của nền toán học Việt Nam với hai năm liên tiếp đoạt hai huy chương Olympic Toán quốc tế. Nắm giữ nhiều cương vị quan trọng tại Tập đoàn FPT suốt hơn 20 năm, TS. Phan Phương Đạt đã áp dụng tư duy toán học vào việc giải đáp nhiều bài toán khó trong thực tiễn.
Nội dung chia sẻ về phương pháp luận sáng tạo SIT của anh nằm trong chương trình xDay - hoạt động gặp gỡ định kỳ hàng tháng với sinh viên Đại học trực tuyến FUNiX.
Theo VnExpress
Ý kiến
()