Tình cờ vào Facebook của một bạn, thấy status (bài đăng - trạng thái) với chủ đề “Hãy so sánh”, với nội dung như sau: cầu trên biển Mỹ - Cu Ba: 120 triệu USD/143 km. Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông: vốn đầu tư xây dựng 868,04 triệu USD/13,05 km. Nên nhớ điều kiện thi công trên biển khó khăn khắc nghiệt hơn nhiều. Tại sao đất nước này nghèo mạt là vậy. Nợ công cứ phình ra là vậy”.
Kèm theo là một đường link bài báo tiếng Việt có đoạn: "Một hợp đồng trị giá 120 triệu USD vừa được ký kết trong thỏa thuận xây dựng do chính quyền Mỹ đề xuất vào năm ngoái...".
Chỉ sau 18 giờ, status này có hơn 500 like, hơn 400 share, gần 100 comment, trong đó 90% comment (bình luận) đều nói giá thành xây cầu ở Mỹ rất thấp, giá thành xây cầu, đường ở Việt Nam quá cao, cao hơn hàng chục lần, tham nhũng thật khủng khiếp, nợ công cao, đất nước nghèo là ở đây.
Cây cầu Mỹ - Cuba có đúng giá chỉ 120 triệu USD? Bằng hiểu biết của bản thân, ngay lập tức tôi cảm thấy giá thành xây cầu trên biển dài 143 km mà chỉ hết có 120 triệu USD là không đúng (840.000 USD/1km).
Đọc kỹ bài báo, tôi thấy: Trong bài chỉ nói một hợp đồng 120 triệu USD được ký kết trong thoả thuận xây dựng cây cầu nối bang Florida và Cu Ba chứ không hề nói hợp đồng xây dựng cây cầu hết 120 triệu USD.
Tìm hiểu kỹ, tôi biết biển từ Florida đến Cu Ba có đoạn độ sâu lên đến 3.000 mét. Việc xây dựng cầu trên biển có độ sâu như vậy là rất tốn kém, không thể có giá 840.000 USD/km được. Hơn nữa, thông thường một thoả thuận đầu tư quốc tế được ký kết, người ta cần làm các công việc sau: (1) Nghiên cứu tiền khả thi, (2) Thiết kế kỹ thuật tổng dự toán, (3) Đấu thầu, và (4) Thi công.
Như vậy, bây giờ cầu nối Cu Ba và Mỹ mới đang ở bước 1, bước nghiên cứu tiền khả thi, chưa thiết kế, chưa tính tổng dự toán nên chưa thể biết xây cây cầu ấy hết bao nhiêu tiền.
Cho nên, rất nhiều khả năng số tiền 120 triệu USD chỉ là số tiền đầu tư để nghiên cứu tiền khả thi (đến tháng 4 năm 2016 vẫn nhiều chuyên gia tranh cãi cho rằng việc xây cầu ở độ sâu nước biển 3.000 mét là không khả thi và không hiệu quả).
Số tiền thiết kế chắc chắn còn lớn hơn nhiều lần, còn số tiền để thi công chắc chắc còn lớn hơn hàng chục lần.
Vậy giá xây cầu trên biển hết bao nhiêu? Đi tìm hiểu thông tin về giá thành xây dựng cầu trên biển hết bao nhiêu tiền/một km, tôi tìm được hai tham chiếu là cầu Penang 2 (Malaysia) và cầu Oakland (Mỹ).
Đây là một số thông tin tham khảo:
Penang 2 là 91,6 triệu USD/km. Cây cầu Penang 2 của Malaysia nối Batu Kawan với Batu Maung dài 16,37 km với 2 làn xe ô tô, 1 làn xe máy, khởi công năm 2009, khánh thành năm 2014 với giá thành 4,5 tỷ RM, tương đương 1,5 tỷ USD.
Như vậy giá thành cầu Penang 2 là 91,6 triệu USD/km, cao hơn 109 lần giá 840.000 USD mà gần 500 bạn trong status trên tưởng tượng.
Cầu Oakland Mỹ: 272 triệu USD/km. Cầu trên biển Oakland Bay xây trên vịnh San Francisco (Mỹ) khánh thành năm 1936: (1) Cầu Oakland xây trên vịnh San Francisco (nông hơn biển Florida - Cu Ba). (2) Cầu dài 14 km, trong đó 5,924 km hai nhịp chính, 5 làn xe. (3) Giá thành xây cầu là 79,5 triệu USD thời giá năm 1936 (5,68 triệu USD/km). (4) Giá vàng năm 1936: 25 USD/ounce, năm 2017: 1.200 USD/ounce (cao gấp 48 lần)
Như vậy, giá thành cầu Oakland là 272 triệu USD/km, cao hơn 324 lần giá 840.000 USD mà 500 bạn trong status trên tưởng tượng.
Tại sao khi chỉ một bài báo nói ký kết hợp đồng thoả thuận xây dựng mà chủ trang Facebook cá nhân kia đã suy luôn ra là giá thành xây cầu mà đến hơn 500 bạn tin, like, share.
Tại sao một thông tin giá thành xây cầu trên biển nối Cu Ba với Mỹ thấp hơn 109 đến 324 lần giá trị thật mà hơn 500 bạn vẫn tin, like, share và gần 100 bạn (chiếm 95%) comment theo hướng kết luận giá thành cao như vậy là Việt Nam khi xây cầu tham nhũng khủng khiếp.
Tại sao không có bạn nào chịu khó tra cứu tin nguyên gốc từ tiếng Anh để biết chính xác thông tin.
Lưu ý rằng chủ thớt đăng bài khơi mào là kỹ sư kinh tế. Hầu hết 500 bạn có trình độ đại học, trong đó có cả kỹ sư giao thông.
Điều này thể hiện rất rõ nhiều người Việt chúng ta không có chính kiến, không có suy nghĩ độc lập, lười suy nghĩ, dễ bị người khác dắt mũi và đầy định kiến.
Tôi mong rằng các bạn thấm nhuần một nguyên lý muốn thoát nghèo cần có cách tư duy, cách nghĩ đúng. Chỉ có tư duy đúng, nghĩ đúng thì mới có hành động đúng và hành động đúng mới cho ra kết quả tốt.
>> PTGĐ Đỗ Cao Bảo viết sách về khát vọng Việt
Đỗ Cao Bảo
Ý kiến
()