90% đơn xin bằng sáng chế AI bị từ chối

Khi các hãng từ IBM đến Samsung và Halliburton nỗ lực tìm ra phát minh vĩ đại kế tiếp dùng trí tuệ nhân tạo, họ có thể gặp trở ngại khi cố gắng xin bằng sáng chế cho ý tưởng của mình, theo Bloomberg.

Văn phòng Thương hiệu và Bằng sáng chế Mỹ (PTO) đang ngày càng khó khăn trong việc cung cấp sự bảo vệ pháp lý cho các phát minh liên quan đến AI. Đây là lĩnh vực bao hàm nhiều mảng đầy tiềm năng trong tương lai như xe tự lái, trợ lái và phân tích tài chính ảo.

Robot Watson của IBM dùng Trí tuệ nhận tạo. Ảnh: HotHardware.

Gần đây, Văn phòng Thương hiệu và Bằng sáng chế Mỹ nhận rất nhiều đơn xin bằng sáng chế AI trong lúc phải bảo đảm tuân thủ luật mà Giám đốc Văn phòng Andrei Iancu mô tả là thiếu rõ ràng trong việc quy định những gì có thể được cấp bằng sáng chế. “Mỹ hiện là một trong những nước đi đầu về AI”, Kate Gaudry, luật sư chuyên mảng bằng sáng chế của hãng luật Kilpatrick Townsend & Stockton cho hay.

Bà Gaudry phát hiện rằng, trong số các ứng dụng được phân loại chính là liên quan đến AI, khoảng 90% bị nhận thư từ chối đầu tiên với lý do chúng là những ý tưởng trừu tượng. 9/10 đơn xin bằng sáng chế liên quan đến AI bị từ chối trả về vì lý do chúng không đủ điều kiện để nhận bằng. Đây là lập luận khó lòng được vượt qua. Thêm vào đó, số lượng đơn xin bằng sáng chế nhận được lời phê duyệt cuối cùng giảm xuống còn khoảng 20%.

Bằng sáng chế có thể là công cụ tiếp thị để chỉ ra rằng một doanh nghiệp đang đổi mới, song nó cũng là một loại dấu hiệu ngăn chặn đối thủ cạnh tranh sao chép ý tưởng. Bằng sáng chế trao cho chủ sở hữu quyền kiểm soát độc quyền với những người có thể tìm kiếm lợi nhuận từ họ. Các nhà đầu tư thường tìm đến những doanh nghiệp nắm giữ bằng sáng chế.

Chuyện độc quyền kiểm soát ý tưởng đặc biệt quan trọng trong ngành công nghiệp đang phát triển như AI. Giới đầu tư mạo hiểm và doanh nghiệp rót vốn vào AI với hy vọng thúc đẩy làn sóng tiến bộ trở thành thành công thương mại.

Trong khi đó, theo CB Insights, các khoản đầu tư và thương vụ vốn cổ phần liên quan đến start-up AI vượt 32 tỉ USD cho cả năm 2017 và 2018. Các hãng lớn như Alphabet, Google, Microsoft, Amazon, Apple và Facebook thuê thêm nhiều nhà khoa học và kỹ sư AI. Họ còn thâu tóm các hãng khác trong mảng này, đua nhau phát hành sản phẩm. Đặc biệt, IBM là hãng nhận kỷ lục 9.100 bằng sáng chế trong năm 2018, hiện giữ đến 1.600 bằng sáng chế liên quan đến AI.

Có nhiều vấn đề đạo đức, quy định và pháp lý liên quan đến AI, và bằng sáng chế luôn đứng đầu danh sách. Văn phòng Thương hiệu và Bằng sáng chế Mỹ hiện tích hợp AI vào hệ thống riêng của họ để phân tích các đơn xin cấp bằng. Cơ quan vừa phát hành hướng dẫn mới vào tháng này, nêu rõ cách xem xét tính đủ điều kiện để nhận bằng sáng chế.

Hãng xe Tesla (Mỹ) đang dùng công nghệ của Cortica trong xe tự lái. Ảnh: Bloomberg.

Nhà sáng lập kiêm CEO hãng Cortica (Israel) - ông Igal Raichelgauz cho rằng không phải tất cả những gì liên quan đến AI đều nên được xem là sáng chế. Nhiều hệ thống chỉ đơn giản là ứng dụng phần mềm đưa ra dự đoán sâu khi phân tích dữ liệu được nhập vào máy tính. Hãng Cortica hoạt động trong mảng học sâu, đang dùng AI trong lĩnh vực xe tự lái, X-quang và giao dịch tài chính.                       

“Nếu bạn đưa hàng nghìn tấm ảnh mèo vào máy, lần sau khi máy thấy con mèo, nó sẽ nhận ra đó là gì. Ý tưởng về bằng sáng chế là cho phép đổi mới. Nhiều doanh nghiệp lớn đang cố gắng thương mại hóa trí tuệ nhân tạo. Sự độc đáo của công nghệ rất quan trọng. Nó phải hoạt động được và phải độc đáo. Chúng ta muốn có bằng sáng chế để bảo vệ sự đổi mới, không phải làm giảm giá trị của chúng”, ông Raichelgauz nói.

>> Hiểu về trí tuệ nhân tạo

Thanh Mai