'Chuyên gia dầu khí' ở FPT Software

Hưng hiện là chuyên viên phân tích nghiệp vụ phần mềm dầu khí tại FPT Software, làm việc với khách hàng Mỹ. FSU1.BU26 là đơn vị duy nhất của FPT Software “dấn thân” vào lĩnh vực phần mềm dầu khí còn khá mới mẻ. Hiện các thành viên của BU đã phát triển gần 10 ứng dụng cho khách hàng.

Dầu khí là một lĩnh vực khá phức tạp và cần độ chính xác tuyệt đối. Vì thế, những người làm phần mềm phải có hiểu biết về kỹ thuật cũng như những yếu tố căn bản của ngành. Trong khi đó, đây lại là những kiến thức hầu như chỉ người trong nghề mới hiểu. Do đó, khi tham gia dự án, với vai trò là chuyên viên phân tích nghiệp vụ, Hưng phải tự mình nghiên cứu rất nhiều kiến thức để một mặt là hiểu khách hàng nói gì, mặt khác truyền đạt lại đúng nội dung cần thiết cho đồng nghiệp của mình.

Là cựu sinh viên ngành hệ thống thông tin kinh tế, dầu khí có thể nói là lĩnh vực hoàn toàn mờ mịt với Hưng. Năm 2011, chàng trai này từng gia nhập FPT Software ở vị trí fresher. Song thời gian đó anh lại đậu phỏng vấn đi Mỹ nên đã nghỉ giữa chừng để sang quốc gia này định cư. Hưng trở lại Việt Nam năm 2012 và tiếp nối cái duyên với FPT Software trong vai trò mới, đầy thách thức là chuyên viên phân tích nghiệp vụ phần mềm dầu khí.

Đỗ Tấn Hưng từng có thời gian định cư ở Mỹ gần một năm nhưng sau khi nhận ra những mặt trái của xã hội hiện đại, anh quyết định trở về Việt Nam. "Đơn giản là tôi không thích. Ảnh: NVCC.

Chưa từng có bất cứ kiến thức gì về lĩnh vực này, anh phải lao đầu vào học. Song song việc nghiền ngẫm quyển sách có tên “A Primer of Oilwell Service, Workover and Complition” (tạm dịch Nhập môn dịch vụ, bảo dưỡng và mở rộng dầu khí) do khách hàng tặng, Hưng miệt mài tìm hiểu trên các diễn đàn, từ điển bách khoa và các video giảng dạy trên mạng. “Trong lĩnh vực này có những hiểu biết rất khó để miêu tả bằng lời hoặc câu chữ. Chỉ khi xem qua các hình ảnh và video minh họa thì mới tưởng tượng và hình dung ra được những hiện tượng, cơ chế hoặc thiết bị đó hoạt động như thế nào”, anh lý giải.

Chuyên gia trẻ tuổi chia sẻ, vận hành một dự án dầu khí cũng giống như vận hành dự án phần mềm, cũng qua những giai đoạn khác nhau. Đó là đưa ra ý tưởng, lập kế hoạch, phát triển, kiểm thử và sản xuất. Mỗi giai đoạn của dự án dầu khí diễn ra khá lâu phải từ 1-3 năm từ xin các loại giấy phép, khảo sát địa chất, khảo sát khu vực, xây giàn khoan và khoan. Sau đó mới đến hoàn thiện giếng và bắt đầu khai thác. Khách hàng làm trong nhiều lĩnh vực, trong đó có hoàn thiện giếng. Ở đây, họ có một bộ phận làm về phần mềm kỹ thuật (Technical Software Department) và  FPT làm việc với bộ phận này. Vì thế, Hưng cho biết những kỹ thuật anh nắm hầu hết ở phân khúc hoàn thiện giếng, “tức những điểm nhỏ trong một bức tranh lớn của ngành dầu khí”.

Để hoàn thiện một cái giếng đi qua những vùng đất có nhiều cát cần có kỹ thuật rất khó gọi là kiểm soát cát. Khách hàng muốn mô phỏng kỹ thuật đó để giảng dạy cho các kỹ sư trước khi ra làm thực tế. Nó bao gồm rất nhiều bước. Thông thường người ta phải đọc tài liệu dài 60 trang có từ 16-18 chương. Trong mỗi chương lại có khoảng 3-4 mục. “Giống như một hướng dẫn để cài đặt Windows nhưng rất dài. Thay vì quăng cho họ một đống giấy như vậy để học, mình tạo một ứng dụng trực quan hơn, có hình ảnh, có sẵn các bước, giúp người ta học nhanh và dễ hơn”, Hưng giải thích. Cũng bởi có nhiều cái khó giải thích bằng lời vì thuộc về chuyên môn kỹ thuật, cần phải có một người sang lĩnh hội để truyền đạt lại cho những người ở nhà hiểu thông qua hình ảnh, video hay những phác thảo. Vì thế, năm 2015, Hưng sang Mỹ chín tháng để làm cầu nối giữa khách hàng và đội dự án.

Các dự án luôn mang đến cho chàng trai này những mở mang thú vị. Khi hỗ trợ đồng đội ở nhà, anh hiểu thêm rằng để lấy được mẫu thử dưới lòng đất sâu khoảng 2-3 cây số là điều rất khó. Đầu tiên, người ta phải bơm một lượng nitơ lỏng dưới áp suất rất cao. Họ phải tính được chính xác thông số về độ sâu, áp suất, nhiệt độ và những chất lấy được sẽ ở thể gì, tức rắn, lỏng hay khí. Khi bấm nút, bắn dụng cụ và trả về ba mẫu thử thì với những điều kiện đã cung cấp, chúng sẽ ở dạng khí. Còn khi lấy về chỉ được một mẫu thử nó sẽ ra dạng lỏng hoặc cứng hơn lỏng. “Rất phức tạp. Từ đó mới thấy rằng nếu không có ứng dụng của mình thì người ta phải dùng file excel điền khoảng 40-50 mẫu để dự đoán. Ngược lại, giờ đây họ chỉ cần điền nhiều lắm là 8 để có kết quả chính xác”.

Hưng cùng các đồng nghiệp trong chuyến onsite gần một năm tại Mỹ. Ảnh: NVCC.

Công việc tất nhiên cũng mang đến những khó khăn. Ví như trong kỹ thuật tạo lực nâng nhân tạo đa số sẽ dính tới việc sử dụng máy bơm. Có nhiều dạng như máy bơm ở dưới lòng đất hoặc trên mặt đất, bơm đẩy hoặc bơm hút. Ở từng dạng bơm lại chia thành nhiều loại. Trong đó, bơm đẩy dùng điện, lực nước hoặc lực cơ khí. "Nếu dùng điện thì dễ hiểu, dùng thủy lực hoặc cơ khí rất khó. Mình nhìn thấy nó hoạt động không thể hiểu nổi cơ chế thế nào. Nhiều lúc ko thể tưởng tượng làm sao nó chạy được. Dùng nước để đẩy nước ư, nghe có vẻ mơ hồ", Hưng bày tỏ. Thế là anh phải tìm kiếm trên Youtube hoặc các kênh video khác nhưng thừa nhận "cũng ko hiểu nổi". Việc của FPT là tạo ra phần mềm theo dõi quy trình để nhận thấy khi nào nó sắp hư hay bị sự cố thì thay thế nên cũng không cần phải hiểu quá sâu. "Tuy nhiên, nếu muốn tìm hiểu sâu hơn thì cũng không thể vì rất khó".

Trong lĩnh vực cần sự chính xác cao đồng nghĩa khách hàng rất khắt khe. Câu châm ngôn “Quality or Fail” (Hoặc chất lượng, hoặc thất bại) được gắn ngay tại phòng làm việc của các kỹ sư công nghệ ở F-Town cho thấy dù là với khách hàng nào chăng nữa, nếu không đảm bảo chất lượng, thất bại là điều thấy trước. Với các dự án của khách hầng, chỉ cần một sai sót nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là chết người. Khi một giàn khoan cách đất liền khoảng 3-4 cây số bị sai sót gì đó, nó có thể gây xì ga hoặc xì khí dẫn đến cháy nổ. “Nếu có sơ cấp cứu thì cũng phải bay ra mất 1-2 tiếng để cứu người. Do đó vấn đề an toàn là trên hết trong lĩnh vực này. Muốn an toàn thì chất lượng phần mềm tất nhiên phải được đảm bảo ở mức độ cao nhất”, Hưng khẳng định.

Bỗng dưng “ập” vào lĩnh vực quá mới mẻ và bí ẩn, chuyên gia trẻ tuổi bảo đó là sự lựa chọn con đường thử thách. “Và tôi chấp nhận nó”. Điều làm anh bị cuốn hút với công việc là phải liên tục tìm hiểu cái mới. “Vì lĩnh vực này rất rộng nên đụng tới cái nào phải học cái đó chứ không thể nào học trước được. Mỗi khi vào dự án là phải am hiểu chuyên sâu về dự án đó nên luôn luôn phải ở trong tâm thế chuẩn bị tinh thần. Những lúc như thế tôi cảm thấy mình sắp học được điều gì đó mới mẻ và thú vị”, Hưng hào hứng chia sẻ.

Yến Nhi