Anh Lê Trường Tùng: ‘Nền tảng tự học là quan trọng nhất’

Tham dự hội nghị giáo dục Forbes Vietnam 2019 diễn ra sáng nay (ngày 10/10) với chủ đề “Định hướng tương lai”, anh Lê Trường Tùng đã có bài tham luận với chủ đề “Thay đổi chính sách tác động đến giáo dục công - tư”. Chủ tịch ĐH FPT nhấn mạnh Việt Nam chính thức mở cửa giáo dục như một ngành dịch vụ kể từ khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) nhưng khu vực giáo dục tư nhân đến nay vẫn còn rất khiêm tốn.

10 năm qua ở khối giáo dục phổ thông với chính sách "phổ cập giáo dục" khiến thị phần giáo dục tư nhân trong khối này không tăng trưởng được. Năm 2008, Nhà nước từng có chủ trương chuyển các trường phổ thông bán công thành trường tư thực nhưng sau đó tất cả đều chuyển đổi trở về mô hình trường công. "Tỷ trọng học sinh phổ thông trường tư thục vì vậy hầu như không thay đổi sau 20 năm", tiến sĩ Tùng nói.

Tiến sĩ Lê Trường Tùng, Chủ tịch Đại học FPT, chia sẻ tham luận về “Thay đổi chính sách tác động đến giáo dục công - tư”.

Với giáo dục đại học, Việt Nam chọn mô hình trường công nhưng thu phí người học, dịch chuyển đa số đại học công theo mô hình dịch vụ công nhưng tự chủ tài chính. Tính đến năm 2019, Việt Nam mới có 5 trường đại học có vốn đầu tư nước ngoài, 68 trường đại học tư thục và đại học công là 170. Song song đó có hơn 500 chương trình liên kết với nhiều trường đại học trong Top 500 thế giới.

Tỷ trọng giáo dục đại học ngoài công lập hiện chỉ chiếm 7% về số trường và 6% về số lượng sinh viên. Như vậy, 98% số trường hiện nay là công lập, với tỷ lệ trung bình cứ 1 trường tư ra đời thì có hơn 2 trường công xuất hiện.

"Bức tranh giáo dục chậm chuyển đổi trong khi nền kinh tế tăng trưởng nhanh, đòi hỏi cải thiện chất lượng và số lượng hệ thống giáo dục là yếu tố then chốt phát triển và tăng khả năng hội nhập của một quốc gia", anh Tùng nhận định.

Dữ liệu cho thấy yêu cầu vốn đầu tư vào trường đại học tư ngày càng cao. Theo quy định của Chính phủ hồi năm 2005 là 15 tỷ đồng thì nay con số này là 1.000 tỷ đồng. Gần đây nhất theo Nghị quyết 35 hồi tháng 4 về tăng cường các nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục giai đoạn 2019-2025, đến năm 2020 số cơ sở giáo dục ngoài công lập đạt 8,75% và số học sinh/sinh viên theo học đạt 8,9%. Đến năm 2025, tỷ lệ tương ứng là 13,5% và 16%.

Trong khi trước đó mục tiêu của Nhà nước về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học Việt Nam 2005-2020 đặt mục tiêu đến 2020, đạt tỷ lệ 450 sinh viên/10.000 dân, trong đó có 40% sinh viên ngoài công lập, thực tế cho thấy mục tiêu này khó có thể thành hiện thực.

Theo Chủ tịch ĐH FPT, các chính của nhà nước tuy có nhưng không đủ mạnh và còn mang tính cầm chừng là lý do khiến hệ thống giáo dục Việt Nam vẫn nặng về công lập.

Anh cho rằng ngoài mô hình trường công lập và ngoài công lập như hiện nay, Việt Nam cũng nên tham khảo thêm một số mô hình như đối tác công tư (PPP), nhà nước đầu tư và tư nhân vận hành và ngược lại cũng như mô hình giáo dục đáp ứng được quá trình chuyển đổi kinh tế số.

Đi cùng với số lượng càng phải quan tâm đến chất lượng giáo dục. “Chất lượng có thể được đánh giá ở nhiều góc độ nhưng một yếu tố quan trọng là tổng chi phí cho người học trên cấp học trong một năm cần tính toán cho hợp lý", anh Tùng gợi ý.

Không phân biệt là giáo dục công lập hay ngoài công lập, yếu tố quan trọng để thúc đẩy chất lượng giáo dục phát triển bắt kịp với tăng trưởng kinh tế và hội nhập là cần cải thiện chi phí học tập trên đầu người mỗi năm, bên cạnh việc cho ra nhiều mô hình giáo dục bắt kịp với quá trình chuyển đổi nền kinh tế số.

Khách mời theo dõi phần chia sẻ mở đầu trong hội nghị “Định hướng tương lai”, chia sẻ tầm nhìn và hướng phát triển của giáo dục hiện đại vì sự tiến bộ của thế hệ tương lai.

“Bức tranh giáo dục không đơn thuần của Việt Nam mà đang diễn ra ở nhiều nước là sức ì của giáo dục so với sự phát triển của kinh tế trong khi sứ mệnh giáo dục là đi trước, dẫn dắt và hỗ trợ xã hội", anh Tùng nói và cho rằng sự phát triển công nghệ hiện nay là cơ hội để giáo dục thay đổi cách thức quản lý, giáo dục chuyển đổi trước để tạo cơ hội cho các ngành nghề khác trong bối cảnh chuyển đổi số. Ở đó sự năng động của khối ngoài công lập có thể góp phần hiện thực hóa mục tiêu này.

“Vậy trong tương lai, Việt Nam nên tập trung vào định hướng giáo dục nào?”, khách mời Trần Hồng Ninh - CEO của Vuahieusuat.vn đặt câu hỏi sau bài tham luận. Anh Tùng cho rằng, mỗi trường có triết lý giáo dục riêng, dựa trên thể chế chính trị và cơ chế thị trường sẽ định hướng cơ chế, hệ thống giáo dục. Tuy nhiên chất lượng là yếu tố số 1 và triết lý giáo dục hướng đến quản trị việc học và tự học của chính người học.

"Xã hội thay đổi nhanh thì khả năng tự học là nền tảng quan trọng nhưng điều này cũng đòi hỏi người học có nền tảng kiến thức nhất định”, Chủ tịch ĐH FPT phản hồi.

Về hướng đầu tư, ngoài mô hình trường công, trường tư, anh Tùng cho rằng cần bổ sung thêm các mô hình như PPP (Public Private Partnership – nhà nước đầu tư tư nhân vận hành và ngược lại), mô hình công nhận và chuyển đổi tín chỉ hay các mô hình học trực tuyến như MOOC (khoá học đại trà trực tuyến)...

Sứ mệnh của giáo dục phải đi trước để dẫn dắt nền kinh tế xã hội nhưng ở Việt Nam giáo dục đang đi sau. Tuy nhiên, tiến sĩ Tùng cho rằng nhờ sự phát triển công nghệ giáo dục có cơ hội chuyển đổi để đi trước các ngành khác, đây là cơ hội hết sức quan trọng cùng với sự năng động của khối tư nhân sẽ phục vụ cho mục tiêu này.

Sau phần chia sẻ của Chủ tịch ĐH FPT, hội nghị giáo dục Forbes Vietnam 2019 lần lượt diễn ra các chủ đề: Tương lai của việc làm; Cách học mới và phiên thảo luận Lựa chọn phù hợp. Những vấn đề trên sẽ được trao đổi và bàn luận với sự tham gia của các diễn giả nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực tư vấn, vận hành cũng như đầu tư giáo dục: bà Đàm Bích Thủy – Chủ tịch đại học Fulbright Việt Nam; ông Raj Shastri – đối tác điều hành quỹ đầu tư Kaizen PE; ông Stephan Ulrich – Giám đốc chương trình của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO); TS.Nguyễn Chí Hiếu – Giám đốc điều hành tổ chức giáo dục IEG; TS.Nguyễn Quốc Toàn – đồng sáng lập và CEO tập đoàn giáo dục Equest và TS.Giáp Văn Dương – đồng sáng lập Vietschool.

Sự kiện với sự góp mặt của các nhà giáo dục, nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách cũng như công chúng quan tâm đến phát triển giáo dục. Các diễn giả sẽ cùng nhau chia sẻ các quan điểm, cập nhật những diễn biến mang tính xu hướng cũng như những thay đổi mới nhất đang diễn ra trong lĩnh vực giáo dục.

>> Đại học FPT đón hơn 2.000 tân sinh viên

Hà An