“Năm 1998, chúng ta có chiến lược xuất khẩu phần mềm và tôi từng nói với anh Bình rằng, đó là một quyết định quan trọng nhất, có giá trị nhất trong lịch sử FPT. Giờ đây, có thể nói đặt cược vào AI là chiến lược quan trọng tiếp theo trong suốt lịch sử FPT. Buổi thảo luận về FPT AI hôm nay còn giá trị hơn cả một hội nghị chiến lược vì đây mới chính là chiến lược!”.

Đó là chia sẻ của anh Anh Đỗ Cao Bảo, Ủy viên HĐQT FPT tại buổi thảo luận "Future of FPT AI" được tổ chức tại F-Ville 2 (Hòa Lạc) cho thấy tầm quan trọng của AI, gắn với FPT. Rất nhiều ngày sau khi sự kiện được ví là ‘hơn cả hội nghị chiến lược’ trôi qua, tinh thần hào hứng và sự quyết liệt ấy vẫn còn nguyên vẹn. "Ngọn cờ đầu" trong lĩnh vực AI ở FPT đã có những nhận định và đánh giá về cuộc đặt cược lịch sử sắp tới - "cuộc chiến trường kỳ" sẽ quyết định vận mệnh của toàn thể FPT trong tương lai.

Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đã chia sẻ: "Đặt cược toàn bộ tương lai của FPT vào AI". Vậy từ "đặt cược" được hiểu thế nào, và tại sao FPT phải đặt cược lớn đến vậy, thưa anh ?

AI là tương lai của thế giới, của nhân loại, AI sẽ phát triển rất mạnh, người ta dự đoán từ nay đến năm 2030, thị trường AI tăng trưởng với tốc độ 36,9% mỗi năm, một tốc độ tăng trưởng cực kỳ cao, bởi nhu cầu của xã hội cũng như khách hàng là vô cùng lớn. Chính vì vậy, nếu FPT không đầu tư mạnh, không bắt tay vào làm AI thì trong tương lai có thể sẽ bị tụt hậu và nghiêm trọng hơn là không có việc làm.

Sở dĩ gọi đây là "đặt cược" vì FPT sẽ dồn tối đa nguồn lực vào AI, bao gồm cả tiền bạc và lẫn con người. Nếu đi sớm, FPT sẽ có vị thế mới, chiến lược này là một bước đột phá cho FPT bùng nổ trong tương lai 5, 10, hay 20 năm tới.

Trong lịch sử FPT từng có một quyết định về chiến lược quan trọng nhất đã làm thay đổi FPT cho đến giờ, chính là quyết định xuất khẩu phần mềm năm 1998. Lúc ấy phần mềm của FPT còn rất khiêm tốn trong các hướng kinh doanh của FPT, nhưng hiện tại xuất khẩu phần mềm của FPT đã đạt 1 tỷ USD, chiếm tỷ trọng cao nhất và có tăng trưởng cao nhất trong FPT.

Tương lai, AI có thể vừa ‘nhúng vào’ tất cả các bộ phận của FPT, vừa là một hoặc vài đơn vị kinh doanh chiến lược của FPT. Công nghệ này sẽ đóng góp lớn nhất vào kết quả kinh doanh, tăng trưởng trong những năm tới. Thành bại của FPT phụ thuộc vào việc có thành công với AI hay không.

Theo anh, trong 2 cuộc đặt cược lớn này, cuộc đặt cược nào mạo hiểm hơn? Lần "cược" này FPT phải đối diện với thách thức như thế nào?

Hai thời điểm khác nhau! Thời điểm trước, FPT quyết tâm rất cao nhưng nguồn lực tài chính không nhiều, nên chỉ đặt cược 1 triệu USD. Không thành công thì sẽ quay về phục vụ thị trường trong nước, nhưng nếu thành công thì sẽ mở ra một thị trường lớn không giới hạn, tạo cho FPT một sự tăng trưởng rất cao. Lần này, tiềm lực FPT đã lớn hơn rất nhiều, có thể đầu tư lớn hơn, dài hơi hơn, hơn nữa FPT đã có quan hệ quốc tế với những tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân đứng đầu về AI của thế giới, rủi ro sẽ ít hơn.

"Cược toàn bộ" không phải là "ném" toàn bộ tiền bạc hay con người vào AI. Trong lúc làm AI thì FPT vẫn phát triển các hướng kinh doanh khác như: Viễn thông, Giáo dục, Bán lẻ, Phân phối… Các hướng kinh doanh ấy vẫn có thể tạo danh số, lợi nhuận và tăng trưởng bình thường. Và nếu áp dụng AI vào sẽ có thể tăng trưởng nhanh hơn, cao hơn.

Một số đơn vị như FPT Software, FPT IS, FPT Smart Cloud sẽ đầu tư và dồn lực nhiều hơn vào AI, hy vọng rằng nếu thành công thì sẽ tạo ra sự phát triển đột phá về chất, đưa FPT lên một vị thế rất khác trên trường quốc tế. Khác với xuất khẩu phần mềm, chúng ta khởi đầu với hai bàn tay trắng, AI khởi đầu với nền tảng tốt hơn. Từ những sản phẩm AI made by FPT đã và đang cung cấp cho khách hàng toàn cầu đến CodeVista - công cụ AI dùng cho phát triển phần mềm của FPT Software, cùng các mối quan hệ và hợp tác quốc tế với những tổ chức và cá nhân dẫn đầu thế giới về AI. Chính vì vậy, không đến mức FPT phải đặt cả sinh mạng và sự sống chết vào AI như nhiều người lo ngại. Với AI, FPT chỉ có sẽ thành công, chỉ là lớn hay nhỏ.

Tuy nhiên, khách quan mà nói FPT cũng có rất nhiều thách thức. Khi cả thế giới, những "ông lớn" có vốn hóa thị trường là 2000 tỷ USD, 3000 tỷ USD, những "gã khổng lồ" như: Microsoft, Google, Amazon, Apple, Tesla đều đang dồn lực, đặt cược cực lớn vào miếng bánh này.

Và một thách thức nữa là nhiều khách hàng lớn chưa sẵn sàng tiếp nhận các sản phẩm có dấu ấn AI, họ sợ vi phạm bản quyền, họ không muốn một sản phẩm được làm ra từ máy móc, rồi những vấn đề về đạo đức AI, những tác động bất ổn đến xã hội do AI mang lại . Đó là những hạn chế trước mắt.

Vậy theo quan điểm của anh, việc này cần làm chắc, đánh giá thận trọng?

Hành động thì cần quyết liệt và thật nhanh. Bởi vì thời cơ, thời gian không chờ đợi ai. FPT quyết liệt đầu tư thì phải rất nhanh, rất mạnh.

Với chia sẻ của anh, AI sẽ là một bàn đạp thúc đẩy sự thành công của các doanh nghiệp trên thế giới trong tương lai. Vậy nếu áp dụng và triển khai thành công thì viễn cảnh tương lai của FPT sẽ thế nào, thưa anh?

Sẽ dùng AI phục vụ công việc ở tất cả các bộ phận của FPT, tất cả nhân viên FPT đều phải áp dụng AI vào công việc hàng ngày để nâng cao năng suất lao động đến 30%. FPT Software đã ra mắt công cụ CodeVista để thay thế lập trình viên trong công đoạn viết mã phần mềm, và thực tế đã nâng cao năng suất công đoạn này lên 30%, sắp tới sẽ làm tiếp công đoạn kiểm thử phần mềm. Long Châu cũng áp dụng AI vào chức năng tìm kiếm thuốc và kết quả là các câu trả lời đã tốt hơn những đối thủ khác.

Nhìn xa hơn, FPT cũng sẽ áp dụng các sản phẩm AI trên như một sự thử nghiệm để hoàn thiện sản phẩm, tiến tới trở thành sản phẩm thương mại quốc tế chứ không chỉ dùng nội bộ. Bất kỳ một sản phẩm phần mềm nào cũng cần được kiểm nghiệm, đánh giá và góp ý của người sử dụng. Thực tế, FPT Software có 30.000 lập trình viên và tương lai có thể lên tới 40,000-50.000 đang dùng CodeVista. Đây là một môi trường kiểm nghiệm và hoàn thiện đủ lớn, không phải sản phẩm AI nào cũng có. 

Qua thời gian, có thể CodeVista sẽ trở thành sản phẩm AI đẳng cấp thế giới và trở thành sản phẩm thương mại, không chỉ thuần túy là sản phẩm dùng nội bộ trong FPT Software. Càng được dùng nhiều thì CodeVista sẽ càng tốt lên, xuất sắc hơn và biết đâu sẽ tốt hơn cả những phần mềm của nhiều "ông lớn" thế giới. Cơ hội để FPT trở thành một công ty cung cấp sản phẩm AI, đứng vào nhóm các ông lớn về phần mềm thế giới là hoàn toàn có thể xảy ra.

Như vậy chiến lược về AI của FPT có hai hướng. Thứ nhất là AI giúp cho tất cả các lĩnh vực kinh doanh của FPT có năng suất cao hơn và phục vụ khách hàng tốt hơn. Thứ hai, đặc biệt quan trọng là FPT sẽ tạo ra những sản phẩm AI thương mại đẳng cấp thế giới, những công cụ AI tốt để giúp nhận được những hợp đồng lớn hàng trăm triệu, thậm chí cả tỷ USD từ thị trường nước ngoài. Đó mới chính là sự đột phá lớn nhất, tạo sức tăng trưởng vượt trội cho FPT.

FPT đã chuẩn bị nguồn lực về con người như thế nào để bước vào cuộc đặt cược lớn nhất - lần thứ 2 trong lịch sử? Và sự chuẩn bị này, theo anh là đã đủ hay chưa?

FPT Software đã có quá trình chuẩn bị và vừa công bố đã thu hút được 50 tiến sĩ, trong đó có 2 Phó giáo sư về AI. Họ đã từng làm ở các viện nghiên cứu hàng đầu thế giới về AI, trong đó có viện Mila ở Quebec (Canada), họ đã từng giảng dạy về AI ở nhiều trường Đại học danh tiếng trên thế giới, họ đã từng làm việc ở các hãng công nghệ lớn nhất trên thế giới. 50 tiến sĩ AI ấy họ đến từ Mỹ, Canada, Australia, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và cùng nhau tập hợp lại dưới ngọn cờ FPT. 

Chưa bao giờ FPT tới gần với tiêu chuẩn đẳng cấp thế giới như bây giờ, vì thế FPT nhất định không thể bỏ lỡ, nhất định phải làm được. Tuy nhiên, tôi cho rằng FPT vẫn phải chuẩn bị nhiều hơn nữa, cần tiếp tục tìm kiếm, thu hút được nhiều nhân tài hơn nữa thì mới có thể tạo được được sự sự đột phá.

Vậy với nền tảng FPT đang sẵn có, với tiềm năng và cơ hội trước mắt, anh có sự tin tưởng như thế nào về sự thành công của chiến lược lần này?

Tôi tin là thành công, chỉ có thành công lớn hay nhỏ, không có thất bại. Dựa vào kết quả của việc FPT đã làm như CodeVista ở FPT Software, ở Long Châu, ở các dòng sản phẩm Aka đã và đang bán ra nước ngoài, đã có nhiều khách hàng ở Nhật Bản và Châu Âu. Ngoài ra, rất nhiều ngân hàng Việt Nam đã dùng hệ thống AI của FPT. Nếu thắng lớn, FPT có thể vươn lên một đẳng cấp rất khác, đẳng cấp thế giới chứ không phải chỉ ở Việt Nam.

Theo anh, FPT có đang đi tiên phong trong lĩnh vực AI ở Việt Nam?

Trên thế giới, các ông lớn Microsoft, Google, Apple, Facebook, Open AI đã đi trước và đầu tư cực lớn, chúng ta không thuộc nhóm đó. Còn tại Việt Nam thì hiển nhiên FPT là tiên phong, chắc chắn rằng đã có rất nhiều công ty đã đầu tư vào AI và đã có những kết quả nhất định, nhưng sự đầu tư chưa nhiều và chưa đủ lớn. Vì vậy, FPT phải đi tiên phong.

Nhiều người FPT đang mơ hồ về việc làm AI và ứng dụng AI. Khi toàn FPT triển khai áp dụng AI vào công việc đã dấy lên những lo ngại về việc "AI thay thế con người", anh nhận định thế nào về ý kiến này?

Phần lớn mọi người đang hiểu sai, AI không thay thế được toàn bộ con người mà chỉ hỗ trợ công việc để nâng cao năng suất lao động. CodeVista làm tăng năng suất lên 30%, nhưng chưa thay thế được công đoạn làm việc, trao đổi, khảo sát, phân tích để hiểu nhu cầu của khách hàng. Tương tự ở Long Châu, AI không thay thế con người đi bán hàng, chăm sóc khách hàng. Nói cách khác, cho đến hiện tại thì sự lao động, sáng tạo của con người vẫn chiếm 70%, AI chỉ chiếm 30%. Tất nhiên tỷ lệ này sẽ dần thay đổi, nhưng nó là một quá trình.

Kinh nghiệm cho thấy, sử dụng AI phải rất khéo, dùng AI để nâng cao năng suất lao động nhưng sản phẩm cuối cùng vẫn phải là sản phẩm của cá nhân, mang dấu ấn riêng mỗi người. Tức là dùng AI để nhanh chóng tạo ra một sản phẩm thô, tiết kiệm thời gian, nhưng cần khâu chỉnh sửa cuối cùng mang dấu ấn riêng của mỗi người, khi ấy sản phẩm mới có giá trị và được mọi người chấp nhận.

Sự thay thế của AI trong công việc là một một quá trình rất từ từ và không gây ra bất cứ cú sốc nào. Những năm 1900 người ta đã ra tạo ra ô tô, ưu việt hơn hẳn so với các phương tiện đang có thời ấy. Nhưng rõ ràng đến tận bây giờ, hơn 120 năm rồi, ôtô vẫn chiếm tỷ lệ rất thấp ở 2/3 các quốc gia trên thế giới và vẫn là mơ ước của rất nhiều người.

Anh Bình đã có một lời hiệu triệu, toàn thể người FPT phải tham gia vào công cuộc AI hóa vận hành. Vậy theo anh, bài toán ấy sẽ phải giải thế nào, nhất là với quy mô nhân sự FPT đang rất lớn như hiện nay?

Trước tiên, người FPT cần hiểu rằng, công việc nào cũng đều có thể áp dụng AI. Từ viết bài báo, làm kế hoạch, hay soạn công văn, xây dựng đề án... đều có thể dùng chatGPT hỗ trợ. Chỉ cần mô tả yêu cầu cụ thể cho AI, sau khi AI cho ra kết quả thì cần chỉnh sửa lại để đưa dấu ấn cá nhân vào, từ đó tiết kiệm thời gian xử lý, hiệu quả công việc sẽ cao hơn.

Hiện tại, nhắc đến trí tuệ nhân tạo, nhiều người sẽ thấy "choáng", cảm giác người khác làm công việc của mình và e sợ sẽ khó tiếp cận. Phải có người giải thích, hướng dẫn rõ ràng, dễ hiểu và cùng thao tác. Khi đã hiểu rồi thì sẽ thấy rất đơn giản.

Tôi cho rằng FPT phải làm một cuộc cách mạng trong nội bộ, cần có những người thực thi, triển khai, nói chuyện, đào tạo việc sử dụng AI trong công việc. Anh Bình đã đưa ra lời hiệu triệu để mọi người thấy cần thiết, nhưng nếu chỉ dừng ở đấy, không quyết liệt triển khai thì nó sẽ bị chìm dần. Phải có kế hoạch rất chi tiết và cụ thể, với một lực lượng đông đảo cùng triển khai.

Có một cuộc cách mạng ở FPT thời kỳ năm 1995-1996, FPT triển khai Trí tuệ Việt Nam. Lúc ấy chưa có internet, phải lập các diễn đàn, các group về mail, công việc, thảo luận, thơ ca, hội họa, rồi tranh luận, rồi rao vặt. Không ai muốn dùng vì thấy cao siêu quá, thấy 'choáng', thấy sợ. Anh Thành Nam có một sáng kiến là thi thoảng sẽ đăng những nội dung “câu khách” lên đấy, để mọi người phải tò mò, phải cài, phải học, không biết thì nhờ người khác giúp. Sau khi thử dùng được rồi thì ai cũng thấy đơn giản.
Và sau này khi FPT có internet thì mọi người tiếp cận rất nhanh. Biện pháp lan truyền này nếu áp dụng thì vẫn sẽ mang đến hiệu quả. Tức là FPT phải làm toàn diện, quyết liệt và đồng bộ, nếu không sẽ không có sự thay đổi.

Xin cảm ơn anh!

CaDe

Ảnh: Huấn Trần

Thiết kế: Khôi Phm