Toàn văn bài phát biểu của Chủ tịch Alibaba Jack Ma:
Xin chào các bạn, rất vinh dự cho tôi khi được mời tới đây. Tôi đã chờ rất lâu để có cơ hội này, để có thể nói chuyện với những bạn trẻ, các doanh nghiệp và sinh viên. Từ lời mời của Thủ tướng Việt Nam tại hội nghị Davos “Jack, hãy tới Việt Nam, dành thời gian nói chuyện cùng các bạn trẻ, chia sẻ về kinh nghiệm kinh doanh”, hôm nay, tôi đã có mặt tại đây.
Tôi tới đây cách đây 2 hôm và đã dạo bộ buổi tối tại Hà Nội. Thực sự tôi đã bị ấn tượng bởi đất nước bạn có rất nhiều người trẻ. Họ luôn tươi cười, tràn đầy năng lượng, tham gia vào rất nhiều trò chơi trên đường phố. Lúc đó tôi tự hỏi: Tại sao con người Việt Nam lại vui vẻ, hạnh phúc như vậy?
Một trong những lý do tôi nghĩ tới là vì các bạn còn rất trẻ. Một điều tuyệt vời là nếu những người trẻ hạnh phúc với cuộc sống của họ, lạc quan về tương lai của họ thì họ cũng lạc quan về đất nước của mình.
Hôm nay, tôi đến để chia sẻ về ý tưởng làm sao để có thể kinh doanh. Giống như hầu hết mọi người ở đây, tôi không được sinh ra trong một gia đình giàu có. Tôi không có một ông bố giàu, không có một ông chú quyền lực và cũng không có điều gì cả. Tôi thất bại rất nhiều trong học tập, trong tìm việc làm, nhưng tôi nghĩ đó là những trải nghiệm tuyệt vời nhất mà mình có. Bởi vì tôi đã thất bại, tôi học từ những sai lầm, thất bại đó.
Mặc dù hiện tại, Alibaba đã rất phát triển, tôi tin rằng vẫn còn rất nhiều sai lầm và thất bại tôi đang gặp phải. Khi tôi gặp những sai lầm, thất bại đó, tôi không bao giờ lo lắng vì biết rằng cuộc sống này chứa đầy những sai lầm, chứa đầy những thất bại.
Nếu một ai đó nói “không ai giúp tôi cả”, khi chúng ta kinh doanh, chúng ta luôn muốn mọi người giúp đỡ mình. Nhưng nếu không ai giúp đỡ bạn cả, đừng lo lắng, bởi điều đó là hiển nhiên. Việc mọi người giúp đỡ bạn mới là điều bất thường. Bởi vì không có lý do gì mà họ nên giúp đỡ bạn cả.
 |
| Jack Ma - Chủ tịch tập đoàn Alibaba. |
Tôi nghĩ nếu bạn muốn thực hiện công việc kinh doanh một cách đúng đắn, bạn nên tiến hành nó đúng thời điểm và chọn đúng người đồng hành cùng mình.
Thế nào là đúng thời điểm? Tôi nghĩ rằng lúc này, khi cả thế giới đang tiến hành những công việc kinh doanh, chính là thời điểm lý tưởng. Chúng ta đang ở cuộc cách mạng công nghệ thứ 3, mỗi cuộc cách mạng về công nghệ sẽ kéo dài khoảng 50 năm. 20 năm đầu tiên sẽ là đơn thuần về công nghệ. 30 năm tiếp theo sẽ là cách tiếp cận và áp dụng những công nghệ đó. Vậy ta có thể thấy, Internet thuộc về giai đoạn 20 năm đầu tiên. Và 30 năm còn lại, người nào có thể tận dụng tối đa Internet trong kinh doanh, trong cuộc sống, người đó sẽ thành công.
Tôi cảm thấy rằng, 30 năm tiếp theo, trí tuệ nhân tạo (AI) và rất nhiều thứ sẽ thay đổi, đặc biệt là môi trường, cộng đồng kinh doanh sẽ thay đổi rất mạnh mẽ. Ví dụ, công việc kinh doanh (business) trong 100 năm trước được xem là B2C (Business to Customer), trong tương lai nó sẽ trở thành C2B. Ở thế kỷ trước, đó là thời kỳ của IT (công nghệ thông tin), còn thế kỷ này là kỷ nguyên của công nghệ dữ liệu (data technology).
Thế kỷ trước, sự toàn cầu hóa chỉ tác động được tới các nước phát triển, tác động được tới 20% các doanh nghiệp lớn. Ở thế kỷ này, công việc kinh doanh sẽ tập trung vào 80% còn lại - là các doanh nghiệp nhỏ. Thế kỷ này, bởi có sự xuất hiện của những công nghệ mới, chúng ta phải phụ thuộc rất nhiều vào thế hệ trẻ. Vì vậy tôi nghĩ, nếu những quốc gia có đông dân số trẻ, dựa vào số dân số trẻ này, họ trao niềm tin cho những người trẻ này, quốc gia đó có tương lai rất đáng hy vọng.
Mỗi quốc gia tôi đến, tôi đều nói chuyện với chính phủ nơi đó. Hãy dành sự quan tâm tới 30 năm tiếp theo, bởi đó là 30 năm quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại. Hãy dành sự quan tâm tới thế hệ trẻ, những người có độ tuổi dưới 30. Hãy dành sự quan tâm tới những công ty có nhân sự dưới 30 người. Bởi chính những doanh nghiệp nhỏ sẽ trở thành những người chéo lái đất nước trong thế kỷ này.
Ở thế kỷ trước, những công ty lớn, có lượng nhân sự đông đảo, nguồn vốn lớn sẽ thành công. Nhưng ở thế kỷ này, những doanh nghiệp nhỏ năng động, sáng tạo, đổi mới, kiến tạo mới chính là những người có khả năng thành công cao nhất.
Yếu tố thứ hai là chọn lựa nhân sự đúng đắn. Nếu bạn muốn xây dựng một công ty hùng mạnh, bạn phải có một đội ngũ nhân sự phù hợp. Và nhân sự chính là yếu tố quan trọng nhất. Hãy tìm những người phù hợp, không phải là tìm những người giỏi nhất. Không có người nào giỏi nhất nằm ngoài công ty của bạn cả, những người mà bạn làm việc cùng, bạn đào tạo và phát triển cùng họ.
Tôi nghĩ yếu tố quan trọng nhất trong kinh doanh không phải là tiền, việc quan trọng nhất là bạn tìm ra được một ý tưởng tuyệt vời và thành lập được một nhóm có cùng ý tưởng với bạn. Nếu bạn đi một mình, bạn sẽ đi rất nhanh. Nhưng nếu bạn muốn đi xa, bạn phải đi cùng nhiều người.
Ở công ty của tôi, tôi dành sự tập trung lớn, đầu tư lớn vào những người trẻ. Chúng tôi dành sự tập trung lớn cho làm việc nhóm. 18 năm trước, 18 người sáng lập có mặt tại căn hộ của tôi và chúng tôi có chung một ước mơ, cùng tin tưởng rằng Internet sẽ trở thành một thứ rất quyền lực, trở thành thứ giúp đỡ được những doanh nghiệp nhỏ. Chúng tôi tin tưởng rằng thương mại điện tử sẽ là tương lai của việc kinh doanh trực tuyến. Bởi vì tin vào điều đó nên chúng tôi mời những người trẻ, những người tin vào điều tương tự về làm việc cùng. Đó là đúng người, đúng thời điểm.
Thứ ba, điều này vô cùng quan trọng, bạn phải biết, công việc kinh doanh cần rất nhiều thời gian mới có thể thành công. Không có doanh nghiệp nào khởi sự hôm nay mà thành công vào ngày mai cả. Và cũng không có cơ hội nào bạn có thể khởi sự hôm nay và thành công ở năm tiếp theo. 99,9% chúng ta trong khán phòng này hãy nhớ rằng, nếu bạn muốn làm một việc gì hôm nay, bạn nên nói rằng tôi sẽ thành công sau 10 năm nữa. Và ở 10 năm tiếp theo, tôi sẽ tiếp tục phát triển nó cùng với nhiều người hơn nữa.
Và nếu các bạn muốn tìm một điều gì đó bắt đầu trong hôm nay và thành công vào năm sau, hoặc tháng sau đó, sẽ không có ví dụ nào như thế cả. Vì vậy hãy tập trung vào 3 yếu tố đúng người, đúng thời điểm, chuẩn bị cho 10 năm tiếp theo và yếu tố quan trọng nữa là lạc quan về tương lai của mình. Chúng ta phải tin tưởng vào tương lai. Nếu bạn không thành công, sẽ có người nào đó thành công.
Bạn cần phải biết một điều rằng có rất nhiều người trên thế giới này đã thành công như Warren Buffet, Bill Gates, Steve Jobs... Tôi từng gặp họ. Tôi có một kết luận rút ra là, họ không bao giờ phàn nàn về bất cứ điều gì.
Tôi nhận thấy rất nhiều người quanh tôi luôn phàn nàn về bất cứ điều gì, “thứ này không tốt, thứ này không như tôi mong đợi, tôi chưa sẵn sàng, tôi chưa có tiền”, hay đại loại như thế. Những người đó sẽ chẳng bao giờ tìm thấy được cơ hội.
Vậy cơ hội có thể tìm thấy ở đâu? Cơ hội chỉ tồn tại ở nơi có nhiều sự phàn nàn nhất. Khi có một ai đó phàn nàn, cơ hội xuất hiện. Giải quyết được vấn đề đó, giải quyết được những phàn nàn đó, bạn sẽ có cơ hội.
Và một điều khác tôi luôn nói, chúng ta đều học từ sai lầm những người khác đã phạm phải, không cần thiết chỉ học từ những câu chuyện của những người thành công. Có rất nhiều trường đào tạo MBA (Thạc sỹ Quản trị kinh doanh) hiện nay tập trung vào những câu chuyện thành công. Để có thể thành công, có rất nhiều lý do, nhưng chỉ có một số lý do cho sự thất bại. Và bạn cần phải học, phải tìm hiểu lý do tại sao người đó lại thất bại.
30 năm trước, tôi cùng nhóm của mình tổng hợp những câu chuyện về thất bại và chúng tôi học từ những thất bại đó. Không phải chúng ta học từ thất bại để tránh thất bại, mà để biết chúng ta sẽ phải làm gì khi gặp những thất bại đó.
Đó là những thứ tôi muốn chia sẻ, nhưng có một số điều rất quan trọng khác là khi bạn muốn làm một điều gì đó, bạn phải có ý tưởng trong đầu đã, bạn cần phải có ước mơ. Ý tưởng chính là những thứ bạn có thể làm được, mà những người khác không làm được. Những thứ mà bạn có thể làm tốt hơn những gì người khác có thể làm. Hoặc những thứ mà bạn có thể làm khác đi so với những gì người khác làm.
Khi hầu hết mọi người đều nói “như thế này”, bạn nên nghĩ về “tại sao không phải là như thế kia” và ngược lại. Và bạn phải trở nên khác biệt. Bởi khi bạn giống những người khác, đâu sẽ là cơ hội cho bạn?
Đó là tất cả kinh nghiệm tôi học được và tôi biết rằng có một số cuốn sách rất phổ biến về tôi được bán ở Việt Nam. Tôi không đọc những cuốn sách đó, bởi trong tương lai, tôi sẽ viết một cuốn sách có tên “Alibaba - 1001 câu chuyện thất bại”.
Nếu những người trẻ được nghe những câu chuyện thất bại, học từ thất bại, bạn sẽ trở nên mạnh mẽ hơn, bạn sẽ trở nên thực tế hơn. Khi bạn nghe những câu chuyện đó nhưng bạn vẫn muốn chiến đấu tiếp, lúc đó bạn sẽ có cơ hội.
Một điều nữa tôi muốn chia sẻ với mọi người là “không ai trong chúng ta là siêu nhân cả”. Nếu bạn muốn trở nên thành công, bạn sẽ phải trở nên thực tế, bạn phải rất tập trung, bạn phải biết làm việc nhóm và bạn phải lạc quan về tương lai.
Đây là những gì tôi muốn chia sẻ với các bạn và tôi sẵn sàng trả lời những câu hỏi của các bạn. Tôi không muốn nói tôi thông minh hơn các bạn bởi vì tôi từng trượt đại học 3 lần, tôi trượt các bài kiểm tra rất nhiều lần. Điều quan trọng nhất chính là, tôi không bao giờ bỏ cuộc. Tôi thất bại, tôi thử lại và cứ như thế cho tới khi thành công.
Alibaba không phải được thành lập tháng trước mà được thành lập cách đây 18 năm. 18 năm có thể là một quãng thời gian ngắn nhưng với chúng tôi, nó vô cùng dài. Chúng tôi làm việc chăm chỉ hơn hầu hết tất cả mọi người.
Những ngày này, tôi gặp rất nhiều bạn trẻ Việt Nam. Các bạn thấy hạnh phúc, tôi cũng thấy hạnh phúc. Tôi thấy rất nhiều người tươi cười trên đường phố, vui vẻ khiêu vũ, tham gia các trò chơi,
Liệu các bạn có còn hạnh phúc như thế trong tương lai không? Hãy nghĩ đến tương lai và kinh doanh thứ gì đó đi. Hãy tận dụng cơ hội tại Việt Nam đi. Ngày nay, 54% người Việt có điện thoại thông minh. Nhưng phần lớn mọi người dành nhiều thời gian chơi game online. Hãy để thời gian đó để chơi những trò tốt nhất mà có thể kiếm ra tiền.
Hãy thử sức với thương mại điện tử, mua bán trên mạng, giao tiếp với mọi người qua mạng. Trong tương lai, mọi hoạt động kinh doanh sẽ diễn ra trên mạng. Hãy tận dụng tối đa mạng Internet để thu thập kiến thức, học tập và kết bạn. Một trong những điều tôi không thích về Việt Nam và muốn cùng những bạn trẻ ở đây thay đổi điều đó chính là thói quen thanh toán điện tử. Người Việt có điện thoại thông minh và có tiền, hãy kiếm tiền từ đó.
Trong khoảng 10 năm nữa, với sự phát triển của điện thoại thông minh và những thiết bị điện tử khác, bạn có thể mua sắm, vận chuyển hàng hóa, du lịch tới khắp nơi trên thế giới. Đừng lo về chuyện trí tuệ thông minh sẽ cướp hết công việc của con người, chúng ta luôn thông thái hơn máy móc. Nhưng nếu bạn không chịu làm việc chăm chỉ, học hành, rèn luyện, thu nạp kiến thức… để hòa mình vào dòng chảy thế giới thì đó mới là vấn đề cần quan tâm.
Việt Nam có khoảng 94 triệu dân, 54% trong số đó dùng Internet nhưng chỉ khoảng 4 triệu người mua sắm trên mạng, còn 90% hoạt động thanh toán được trả bằng tiền mặt. Các bạn không có credit card, không có hệ thống thanh toán điện tử, hệ thống logistic, hay thị trường tốt. Người ta nói rằng chẳng có cơ hội nào để kinh doanh tại Việt Nam cả, nhưng đây chính là cơ hội tốt nhất của các bạn.
Nếu mọi thứ đều sẵn sàng, sao người ta lại cần bạn? Vì mọi thứ chưa sẵn sàng, thì đây là cơ hội cho bạn. 19 năm trước, Trung Quốc chẳng có hệ thống logistic nào cả. Người ta nói nếu thế thì chẳng thể nào làm thương mại điện tử được cả. Nhưng giải pháp là gì, thiếu gì làm nấy - tự tạo ra hệ thống logistic, thị trường… Chúng tôi không thể làm nên tất cả trong ngày một ngày hai, chúng tôi đã mất 19 năm để gây dựng tất cả.
Tôi hạnh phúc vì được ở đây, trao đổi với Thủ tướng, Phó thủ tướng và các nhà lãnh đạo của ngân hàng chính phủ Việt Nam. Họ đều ủng hộ và tạo điều kiện cho Việt Nam phát triển thương mại điện tử. Alibaba cũng sẽ làm mọi thứ để hỗ trợ. Điều quan trọng nhất nằm ở các bạn. Nếu không có các bạn trẻ thì chẳng có cơ hội nào cả.
Đức Anh dịch
Ý kiến
()