Mở đầu toạ đàm, Tổng Giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM (HoSE) - ông Lê Hải Trà cho biết, thực trạng của HoSE liên quan đến tham số cơ bản là số lượng lệnh, từ khoá là “số lượng lệnh”. Số lượng lệnh hệ thống có thể xử lý trong một ngày giao dịch tối đa 900.000 lệnh/ngày.
 |
| Toàn cảnh Tọa đàm trực tuyến “Nghẽn lệnh tại HoSE: Thực trạng và giải pháp” do Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán tổ chức sáng 24/6. |
"Vì sao xảy ra tình trạng nghẽn lệnh? Chúng ta nói về số lượng nhà đầu tư tăng trưởng, dòng tiền đổ vào nhiều…", ông Trà nói và khẳng định những câu chuyện đó nói lên một thực tế rằng số lượng lệnh tham gia giao dịch thị trường vượt quá 900.000 lệnh, khiến hệ thống xảy ra tình trạng nghẽn lệnh. "Điều này giống như con đường của chúng ta thiết kế sử dụng 900.000 xe tham gia giao thông nhưng lượng xe vượt quá nên tắc nghẽn như thời gian qua", Tổng giám đốc HoSE giải thích.
Tuy nhiên, điểm khác biệt của hoạt động giao dịch này so với giao thông là mỗi lệnh giao dịch không giống xe mà khác nhau ở tham số lệnh giao dịch. Nhà đầu tư đặt mua 100 cổ phiếu là 1 lệnh, 10.000 cổ phiếu cũng là 1 lệnh giao dịch, mỗi lệnh huỷ/sửa cũng là một lệnh giao dịch và được tính vào con số 900.000 lệnh. Cùng một số lượng lệnh được khớp nhưng giá trị giao dịch hoàn toàn khác. Điều này lý giải tại sao các phiên giao dịch xảy ra nghẽn lệnh tại nhiều ngưỡng khác nhau về giá trị giao dịch.
Về tình trạng sửa, huỷ lệnh thời gian vừa qua, tất cả đều là nỗ lực của Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM, công ty chứng khoán... nhằm xử lý số lượng lệnh tham gia hệ thống giao dịch gây nghẽn. Ví dụ, nâng lô giao dịch từ 10 lên 100 cổ phiếu, với dữ liệu HoSE có được thì giảm được 15-18% số lệnh, nhiều lệnh được khớp hơn, giá trị giao dịch tăng lên nhưng những giải pháp này không được bao lâu vì tài khoản mới nhà đầu tư vẫn được dự báo gia tăng.
 |
| Ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. |
Sau sự kiện ngày 1/6 các công ty chứng khoán kiểm soát sửa huỷ lệnh thì lượng lệnh thực tế được khớp có thêm 200.000 lệnh, giá trị những phiên này tăng thêm đạt 30.000 tỷ đồng vì có thêm lệnh được khớp.
Liên quan đến câu hỏi của nhiều nhà đầu tư có hay không việc trục lợi khi các công ty chứng khoán hạn chế huỷ, sửa lệnh, dưới góc nhìn chuyên gia công nghệ, Chủ tịch FPT IS - anh Dương Dũng Triều cho rằng khi ứng dụng được đưa vào vận hành như HoSE được kiểm tra cẩn thận, liên quan đến bảo mật, hệ thống được thiết kế để phần cứng này hỏng sang phần khác chạy... không có trục lợi khi giao dịch nghẽn.
Ở góc độ quản lý nhà nước, Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán nhà nước nhấn mạnh, nỗ lực cải tiến kỹ thuật thuật HoSE nhằm nâng được năng lực xử lý lệnh, thanh khoản lên cao là tình huống khẩn cấp quốc gia.
"Nghẽn lệnh xảy ra từ ngày 21/12/2020, lãnh đạo Bộ Tài chính từ đó đến nay đã chỉ đạo Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước, HoSE, để xử lý nhanh nhất hiệu quả nhất. Từ Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng (trước đây) và bây giờ là Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, đã coi sự cố nghẽn lệnh và quán triệt với chúng tôi đó là trường hợp khẩn cấp quốc gia cần phải tập trung mọi nguồn lực, nỗ lực để xử lý", Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán nhà nước cho biết.
Bộ Tài chính chỉ đạo tất cả đơn vị liên quan vào cuộc, HoSE, Uỷ ban Chứng khoán nhà nước, Vụ Tài chính Ngân hàng… tạo điều kiện hết sức nguồn lực, công nghệ. Bộ Tài chính cũng nhận thức trường hợp này là khẩn cấp quốc gia, lập ban chỉ đạo do Thứ trưởng Huỳnh Quang Hải làm trưởng ban, Chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán nhà nước làm Phó Trưởng ban, các đơn vị liên quan Bộ Tài chính đều tham gia.
“Một trong những phương án rất gần với phương án FPT đang triển khai”, ông Dũng cho hay.
 |
| Chủ tịch FPT IS Dương Dũng Triều. |
Chủ tịch Dương Dũng Triều cho biết, thời gian qua, FPT IS luôn duy trì một đội ngũ rất lớn nhằm triển khai hệ thống giao dịch mới cho HoSE. Với 50 chuyên gia của FPT và 30 chuyên gia của HoSE đã làm việc liên tục với yêu cầu là phải tăng dung lượng hệ thống lệnh của hệ thống cấp 3 hiện nay và đạt khoảng từ 3 triệu đến 5 triệu lệnh/ngày.
“Hai nhóm công tác đang làm việc rất vất vả, liên tục mấy ngày hôm nay làm việc tới 4 giờ sáng, duy trì cho đến khi hệ thống sẵn sàng bàn giao và đưa vào vận hành", anh Triều chia sẻ.
Cụ thể, FPT IS đã mang phần mềm của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) vào triển khai tại HoSE. Phần mềm của HNX đã có 3 chỉnh sửa lớn: Thay đổi hệ thống giao dịch cho phù hợp với quy định của HoSE; Hệ thống tiếp nhận lệnh của HNX được chỉnh sửa theo chuẩn của các công ty chứng khoán tại TP HCM; Tích hợp hệ thống giao dịch mới này vào các hệ thống đang có của HoSE và các hệ thống liên quan.
Bên cạnh đó, FPT IS đã lên sẵn các kịch bản về sự cố có thể xảy ra, đi kèm với đó là những kịch bản khắc phục tương ứng. FPT IS cũng đã xây dựng quy trình vận hành hệ thống để hệ thống có thể được vận hành trơn tru.
"Chúng tôi đang kiểm tra về an ninh bảo mật và ngưỡng chịu đựng của hệ thống, song song, xây dựng quy trình vận hành, nhất là khi xảy ra sự cố", anh Triều cho hay. “FPT đặt mục tiêu năng lực xử lý được 3-5 triệu lệnh/ngày và bỏ cơ chế phân bổ lệnh, các công ty chứng khoán được đẩy lệnh theo đúng năng lực của họ. Cùng với đó, công ty cũng đang kiểm thử ngưỡng đáp ứng lệnh gửi vào mỗi giây, đảm bảo cao hơn rất nhiều so với hệ thống hiện tại”.
 |
| TGĐ HoSE Lê Hải Trà. |
Tổng Giám đốc Lê Hải Trà nhận định, kế hoạch 100 ngày thay hệ thống giao dịch của FPT và HoSE đang thực hiện rất khác so với những gì chúng ta có thể chứng kiến.
FPT được giao vận hành hệ thống mới này một năm trong thời gian chờ hệ thống của KRX hoàn thiện. Hệ thống sẽ không phụ thuộc công nghệ nước ngoài. “Anh Dương Dũng Triều cùng tôi có dịp đi xem đấu thầu sản phẩm thực tế vào năm 2009, 2010. Lúc đó OFX bán hệ thống Sở giao dịch Indonesia. Phía Indonesia họ tổ chức lực lượng hùng hậu hàng trăm người mà cũng phải kéo dài tận 14 tháng để hoàn tất hệ thống”, ông Trà chia sẻ.
Nhìn nhận về kế hoạch 100 ngày, ông Lê Hải Trà đánh giá: “Những nỗ lực của FPT và HoSE đến giờ phút này rất đáng được ghi nhận”.
Chia sẻ tại tọa đàm, Tổng giám đốc HoSE bật mí ngay chiều nay (24/6), Ban chỉ đạo xử lý hệ thống giao dịch HoSE sẽ có buổi họp với Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải để công bố thời điểm triển khai hệ thống mới của FPT. Đại diện cho cơ quan quản lý, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Trần Văn Dũng khẳng định hệ thống mới của FPT sẽ được đưa vào vận hành chậm nhất vào đầu tháng 7.
>> Yuanta: 'Đà tăng trưởng mảng công nghệ của FPT sẽ chưa dừng lại'
Tân Thuận
Ý kiến
()