Thực ra Forbes 500 là Top 500 công ty hàng đầu của Mỹ trong các lĩnh vực khác nhau và đã được thay thế bằng Forbes Global 2000 vào năm 2004.
Danh sách này đánh giá các công ty đại chúng toàn cầu về các tiêu chí doanh số, lợi nhuận, tài sản, giá trị thị trường và vị thế của công ty đó trong bối cảnh của thị trường toàn cầu.
Theo danh sách Forbes Global 2000 của năm 2013 (dựa trên số liệu của các công ty tính đến hết năm tài chính 2012) thì công ty đứng thứ 500 là Sampra Energy của Mỹ (mới thành lập năm 1998), với doanh số 9,65 tỷ đôla, lợi nhuận 865 triệu đôla, tổng tài sản 36,5 tỷ đôla và giá trị thị trường 19,22 tỷ đôla. Công ty đứng cuối cùng, thứ 1.999, là một công ty công nghiệp đa ngành của Thụy Sĩ, Sulzer Group, với doanh số 4,39 tỷ đôla, lợi nhuận 335 triệu đôla, tổng tài sản 4,92 tỷ đôla và giá trị thị trường 6,13 tỷ đôla. Forbes không nêu rõ trong bảng xếp hạng của mình đánh giá của họ về thang điểm cho từng hạng mục và cũng không nói rõ tiêu chí xác định vị thế công ty trên thị trường toàn cầu.
Trong số 2000 công ty đó có 67 công ty telecom (tăng so với con số 62 công ty của năm 2012). Công ty telecom xếp hạng thấp nhất đứng thứ 1.961. Đó là Telekom Malaysia với doanh số 3,24 tỷ đôla, lợi nhuận 409,3 triệu đôla, tổng tài sản 7,27 tỷ đôla và giá trị thị trường 6,05 tỷ đôla.
Trong danh sách năm 2012 có 16 công ty làm Software & Programming (thay vì 17 công ty như năm 2012). Công ty xếp hạng thấp nhất đứng thứ 1.813 là Sage Group của Anh với doanh thu 2,2 tỷ đôla, lợi nhuận 0,5 tỷ đôla, tổng tài sản 4 tỷ đôla và giá trị thị trường 6,1 tỷ đôla.
Có 21 công ty làm Computer services (tăng 1 công ty so với năm 2012). Trong đó công ty chúng ta hay lấy ra so sánh là Infosys đứng thứ 788 (tụt so với thứ 784 của năm 2012) với doanh số 6,6 tỷ đôla (so với mức 6,2 tỷ đôla năm 2012), lợi nhuận 1,6 tỷ (so với 1,5 tỷ đôla của năm 2012), tổng tài sản 7,5 tỷ đôla (so với mức 6,9 tỷ đôla của năm 2012) và giá trị thị trường là 30,5 tỷ đôla (so với mức 32,6 tỷ đôla của năm 2012). Công ty xếp hạng thấp nhất đứng thứ 1.950 là Iliad của Pháp với doanh số 4,16 tỷ đôla, lợi nhuận 0,25 tỷ đôla, tổng tài sản 6,26 tỷ đôla và giá trị thị trường 11,02 tỷ đôla.
Vậy chúng ta đang ở đâu? Theo báo cáo tài chính năm 2012, doanh thu của FPT là 24.264 tỷ đồng (1,15 tỷ đôla), lợi nhuận là 2.318 tỷ đồng (0,11 tỷ đôla), tổng tài sản là 14.209 tỷ đồng (0,676 tỷ đôla), giá thị trường của FPT là 12.460 tỷ đồng (0,593 tỷ đôla - vào ngày 7/6/2013). Như vậy giả sử, các công ty trong danh sách kể trên không tăng trưởng trong suốt các năm tiếp theo và chúng ta tăng trưởng trung bình 25% mỗi năm (tạm tính theo chỉ tiêu base case mà chúng ta đề ra chung) thì:
1. So với công ty telecom xếp hạng thấp nhất, chúng ta mất 4,64 năm để đuổi kịp về doanh thu, 10,6 năm để đuổi kịp về tổng tài sản và 10,4 năm để đuổi kịp về giá trị thị trường.
2. So với Công ty Software & Programming xếp hạng thấp nhất, chúng ta mất 2,9 năm để đuổi kịp về doanh thu, 6,7 năm để đuổi kịp về lợi nhuận, mất 8 năm để đuổi kịp về tổng tài sản và 10,4 năm để đuổi kịp về giá trị thị trường.
3. So với Công ty Computer Services xếp hạng thấp nhất, chúng ta mất 5,7 năm để đuổi kịp về doanh thu, 3,6 năm để đuổi kịp về lợi nhuận, 9,9 năm để đuổi kịp về tổng tài sản và 13 năm để đuổi kịp về giá trị thị trường.
Trong khi đó, FPT của chúng ta kinh doanh tổng hợp của cả 3 ngành trên và một số ngành khác. Không có ngành nào trong bảng xếp hạng tổng hợp của cả 3 ngành trên. Tuy nhiên, nếu nhìn Infosys đứng thứ 788 thì chúng ta cũng có thể hình dung chút ít về vị thế của chúng ta ở đâu trong computer services chứ chưa nói đến các lĩnh vực khác. Nếu so với Infosys, chúng ta sẽ mất 7,8 năm để đạt được về doanh thu, 12 năm để đạt về lợi nhuận, 10,7 năm đạt được về tổng tài sản và 17,6 năm để đạt được về market cap.
Ngoài ra, có một thực tế là một loạt công ty trong 3 lĩnh vực trên năm ngoái có trong danh sách nhưng năm nay không còn trong danh sách đó nữa. Từ đó thấy rằng vào được danh sách là một chuyện, duy trì xếp hạng là một câu chuyện khác.
Chúng ta còn chưa biết rõ tiêu chí của Forbes trong việc đánh giá các công ty để phục vụ xếp hạng. Tuy nhiên, có thể thấy, các yếu tố đánh giá trên của Forbes là tổng thể chứ không xét từng yếu tố đơn lẻ. Quay lại FPT, chúng ta còn chưa kể FPT Trading đóng một tỷ trọng khá lớn trong doanh thu, lợi nhuận của tập đoàn. Nếu gạt bỏ phần doanh thu, lợi nhuận do FPT Trading đóng góp, các con số so sánh trên có thể có thay đổi nhiều.
Do vậy, nếu chúng ta muốn vào Top 2000 của Forbes (chứ chưa nói đến Top 500 như đang đặt ra) với tư cách là một công ty ICT (dù trong phân ngành của Forbes không có ICT) trong vòng 7-11 năm nữa thực sự là một điều hết sức khó khăn nếu không có sự bứt phá mang tính chất đột biến.
Chúng ta sẽ định hình Tập đoàn FPT là tập đoàn gì, làm những gì, mạnh về những gì trong thời gian tới. Chúng ta sẽ chỉ làm phần mềm như Microsoft hay cả phần cứng và phần mềm thêm bán lẻ như Apple (mà sau đó Microsoft cũng muốn theo). Hay chúng ta sẽ đi theo Infosys? Nếu thực sự muốn vào danh sách Forbes Global 2000, chúng ta chỉ có một con đường duy nhất là những gì coi như core business hay chúng ta có dám đi con đường khác không? Thực sự, nếu chúng ta nhìn những công ty thuộc lĩnh vực khác ngoài ICT trong bảng xếp hạng của Forbes, chẳng hạn như Investment Services, Diversified… thì thấy rằng chúng ta có thể không quá xa bản danh sách lắm.
Tôi đã thấy rất thích thú khi đọc bài trên VnExpress về ngành kinh doanh ban đầu của các đại công ty trên thế giới (http://vnexpress.net/gl/kinhdoanh/quoc-te/2012/09/san-pham-dau-tien-cua-cac-cong-ty-noi-tieng/).
Trong đó Nokia từng là công ty sản xuất giấy, Xerox là công ty sản xuất giấy ảnh, Berkshire Hathaway của Warent Buffet là công ty dệt. Bản thân FPT ngày đầu thành lập được định hình là một công ty chế biến thực phẩm. Vạn sự đều có thể đổi thay, và tôi thiết nghĩ chúng ta cần phải phát huy truyền thống sáng tạo của những người sáng lập đầu tiên của Tập đoàn, luôn đi tìm cái mới, hướng đi mới để đưa FPT gia nhập vào sân chơi toàn cầu.
Tôi biết những thế mạnh mà các lãnh đạo FPT có mà những công ty khác không thể có. Tên tuổi, uy tín của FPT trong lòng các lãnh đạo cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước, cũng như của các địa phương là điều mà rất nhiều tập đoàn khác phải thèm muốn. Nếu chúng ta kết hợp tất cả những cái đó cùng với những nguồn lực tài chính mà chúng ta, với những phương sách phát triển FPT đầu những năm 90, chúng ta lại hoàn toàn có thể xây dựng được một gương mặt mới, cũng rất thành công cho FPT, bảo đảm FPT có thể vững tin bước ra thế giới.
Phan Tôn Việt Anh - FPT HO
Ý kiến
()