Tại lễ vinh danh Top 50 Thương hiệu nhà Tuyển dụng hấp dẫn nhất với sinh Viên 2020 sáng 7/5, Tổ chức tư vấn châu Á về nguồn nhân lực Anphabe cũng đã công bố phân tích nhân sự độc quyền xoay quanh chủ đề: Giải mã Gen Z – Thế hệ Siêu đột phá hay “Kẻ gây rối”.
Năm 2020 là thời điểm mà những người đầu tiên thuộc thế hệ Z (sinh từ khoảng năm 1996 đến 2010), bắt đầu tốt nghiệp, đi làm. Đây là thế hệ rất mới, những người lao động trẻ chuẩn bị gia nhập thị trường lao động và sẽ nhanh chóng chiếm 1/4 lực lượng lao động trong tương lai gần. Theo Anphabe, Gen Z (những bạn trẻ sinh từ 1996 đến 2010) được coi là thế hệ siêu đột phá nhưng nếu không thấu hiểu và biết cách làm việc với họ thì đây sẽ là "yếu tố gây rối" cho tất cả các doanh nghiệp. 7 thực tế gây sốc có thể là những điểm mù của doanh nghiệp trong chiến lược nhân tài trẻ.
 |
| Gen Z còn được gọi là i-gen (từ lúc sinh ra đã có thể sở hữu một sản phẩm bắt đầu bằng chữ I như iPod, iPad, iPhone…), thế hệ đa màn hình (có thể vừa nghe nhạc, vừa chơi game, vừa mua đồ trực tuyến...) hay thế hệ Tắc kè hoa, bởi sự đa sắc màu trong tính cách cũng như phương thức sống, học tập và làm việc. Ảnh: GDTĐ |
Thế hệ Z quá độc lập và tự tin vào quan điểm cá nhân, điều này thách thức vai trò định hướng của doanh nghiệp. Khác với các thế hệ trước, có tới 81% các bạn trẻ Gen Z tự tin hiểu rõ bản thân, biết mình thích và không thích làm gì. Xét về yếu tố tác động đến định hướng nghề nghiệp của Gen Z, ngạc nhiên thay, họ chủ yếu chỉ dựa vào Sở thích và Năng lực cá nhân, cao hơn nhiều so với tác động từ yếu tố gia đình và xã hội. Đáng ngại là vai trò của Nhà trường và Nhà tuyển dụng trong giai đoạn định hướng nghề nghiệp là rất thấp.
Gen Z có mong muốn nghề nghiệp rõ ràng và rất nhiều doanh nghiệp đã “lọt” khỏi danh sách mong muốn đó. Nếu có thì độ cạnh tranh cũng ngày càng khốc liệt. Mê khởi nghiệp, thích tự do và hướng về xã hội, Gen Z mong muốn những lựa chọn nghề nghiệp vô cùng “mở” sau khi tốt nghiệp như công ty Start-up làm freelance, làm việc tại các tổ chức phi lợi nhuận. Khác với 2 thế hệ trước “mê” làm việc cho các công ty nước ngoài, các bạn trẻ Gen Z không ngần ngại chọn công ty nội địa.
Gen Z cởi mở với vô vàn lựa chọn nghề nghiệp chẳng liên quan gì đến ngành học, doanh nghiệp vì thế “đụng” phải vô vàn đối thủ cạnh tranh nhân tài mới. Cụ thể, quảng cáo, truyền thông và giải trí hiện đang chiếm “ngôi vương” trong những ngành hấp dẫn nhất với sinh viên tất cả ngành học, kể cả những ngành như IT hay Kỹ thuật. Kế đó là ngành Ẩm thực - Nghỉ dưỡng, nằm trong top 5 điểm đến hấp dẫn của 7/10 nhóm sinh viên tại các nhóm ngành.
Với Gen Z, Internet là chân lý. Với đặc trưng của một công dân Internet, Gen Z được xem là “chuyên gia săn lùng sự thật”. Khi lựa chọn công ty, Gen Z sẽ tự tìm kiếm và đặt niềm tin gần như tuyệt đối vào thông tin trên mạng và đánh giá của cộng đồng, cao hơn rất nhiều so với tư vấn từ bạn bè, anh chị đi trước hay người thân bên cạnh.
Doanh nghiệp đầu tư nhiều nhưng “chỗ thừa, chỗ thiếu” và dù cố gắng nhưng vẫn chưa chạm vào nhu cầu khai phá nghề nghiệp của phần đông Gen Z. Trong khi 40% sinh viên từ năm đầu đã tích cực tham gia các hoạt động gặp gỡ nhà tuyển dụng và xây dựng trải nghiệm đi làm thì đánh giá của họ về các hoạt động của các công ty là rất hạn chế. Trong đó, ví dụ nhóm sinh viên ngành Điện - Điện tử - Viễn thông - Tự động hóa cho rằng có nhiều hoạt động hỗ trợ từ doanh nghiệp nhưng hiệu quả chưa tốt.
Ngược lại, nhóm ngành Kinh tế, Tài chính - Ngân hàng, IT và Kỹ thuật cơ khí công nghiệp lại chứng khiến hàng trăm doanh nghiệp cùng lúc “ưu ái” cả về số lượng và chất lượng hoạt động, điều này dẫn đến cạnh tranh rất cao. Thực tế này cho thấy Gen Z đòi hỏi cao và cần hỗ trợ nhiều, do đó đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp đầu tư về chất và lượng trong thu hút nhân tài thế hệ trẻ.
‘Thước đo năng lực’ mà doanh nghiệp đang hoạch định với những gì gen Z đang có và cần tỏ ra bất tương đồng. Khi đo lường trên khung năng lực mà các doanh nghiệp yêu cầu ứng viên phải có khi đi làm, chỉ dưới 50% sinh viên Gen Z thực sự tự tin theo tất cả các tiêu chí từ kỹ năng quản lý bản thân, tương tác, kiến thức căn bản và chuyên môn cho đến kỹ năng quản lý đội nhóm. Có đến 76% Gen Z cho rằng những kỹ năng cần thiết trong tương lai rất khác so với những gì mà các nhà tuyển dụng đang vẽ ra. Nói cách khác, trong khi doanh nghiệp yêu cầu một đằng, Gen Z tự tin một nẻo.
Cuối cùng, thế hệ Z “tài năng nhưng mong manh dễ vỡ” chắc chắn sẽ tạo ra những thách thức về quản lý. Những phân tích về thái độ cho thấy hình ảnh rất đối lập khi Gen Z là thế hệ Thích học hỏi nhưng lại ngại bị phê bình; Làm việc trách nhiệm nhưng điểm yếu là không chịu được áp lực; Thích nghi nhanh nhưng lại ít thoải mái nếu có quá nhiều thay đổi. Do đó, thách thức đặt ra cho người sếp của thế hệ này phải rất “đa chiêu” mới có thể cân bằng giữa các điểm mâu thuẫn đối lập thì mới tránh được các “đổ vỡ” đáng tiếc.
Báo cáo chỉ ra rằng doanh nghiệp có thể sẵn sàng cho tương lai bằng việc thay đổi góc nhìn. Nếu biết tận dụng, có thể có những cơ hội nhanh và sáng tạo hơn, chuyển đổi cũng như số hóa môi trường làm việc, tạo điều kiện để trui rèn ra một đội ngũ lãnh đạo thế hệ mới ứng biến với môi trường kinh doanh bất định, năng động và hòa hợp hơn.
>> FPT là nhà tuyển dụng CNTT hấp dẫn nhất với sinh viên
Thủy Minh
Ý kiến
()