Sếp tôi là người rất nóng tính. Sếp đã nóng lên thì có thể quát nhân viên mấy tiếng không mệt. Có một ngày tôi dại dột bước vào "tầm ngắm" của sếp.
Khi ấy là tháng 6 ở Denver, tôi đang onsite, ngồi cách sếp 13 bước chân. Hôm đó, FPT có một cơ hội lớn: khách hàng mở thầu cho một dự án mới, hứa hẹn lớn không kém gì các dự án "đinh" khác của đơn vị. Tôi nằm trong đội viết thầu. Khi đó, trách nhiệm của tôi chủ yếu là sửa ngữ pháp và chính tả cho anh em. Cũng có cả viết case studies cho các dự án cũ. Tức là, tôi chỉ join vào để giúp tạo ra một bản thầu thật đầy đủ và chỉn chu.
Thầu hôm đó rất quan trọng nên anh em chúng tôi làm rất nhanh, tối hôm trước đến trưa hôm sau là đã có bản review để gửi cho sếp. Anh chị em từng viết code hay viết test plan có lẽ cũng sẽ hiểu tâm lý vui sướng của đội viết thầu khi gửi cho sếp: có lẽ là chưa pơ-phệch, nhưng chúng tôi đã dành công sức và thời gian. Đã dành cả nhiệt huyết với quyết tâm sẽ giành được cơ hội này.
Vừa mở file sếp thả ngay cho một câu: "Sao viết như sít thế này!"
Choáng.
Sếp mắng tiếp. Tôi không nhớ sếp mắng gì. Tôi tự hỏi tại sao sếp chưa đọc gì (mới chỉ có 5 phút) mà sếp đã mắng?
Rồi đột nhiên sếp hỏi: "Các chú có biết executive summary là cái gì không?"
Không ai trả lời. Dại dột thế nào tôi lại mở miệng nói:
"Dạ là tóm lược tổng quan".
"Thế chú có biết để làm cái gì không? Tại sao viết như thế này?"
FPT chúng ta là môi trường vui vẻ và công bằng. Nhưng ngày hôm đó là một trong những dịp rất, rất hiếm khiến tôi cảm thấy oan ức. Tôi không phải bid leader. Tôi tham gia vào viết những phần còn thiếu để giúp tạo ra một bản dự thầu đầy đủ. Tôi không viết phần executive summary - phần này được giữ lại từ rất nhiều thầu cũ mà tôi không tham gia.
Nhưng may mắn là dù oan đến thế nhưng tay tôi vẫn chưa tê. Và may hơn nữa, tôi bỗng nhận ra chân lý đằng sau lời sếp: executive summary chẳng khác gì sapo của bài báo hay mở bài của bài văn nộp cô giáo. Sapo mà viết không hấp dẫn, chẳng ai đọc bài. Mở bài viết vớ vẩn, cô giáo ấn tượng xấu, khó có thể được điểm cao - dù cho các phần sau viết có đủ ý.
Lời mắng của sếp là lý do chúng tôi phải nhìn lại thầu của mình. Đúng, chúng tôi đã dành công sức để thực hiện nhiều phần trong thầu. Tôi đã viết các case studies với tất cả vốn "ba hoa" của mình. Nhưng phần executive summary của chúng tôi thì chỉ nói "Đây là yêu cầu của các bạn [copy lại yêu cầu]. Chúng tôi rất sẵn sàng thực hiện yêu cầu này".
Qua nhiều năm làm việc, chúng tôi biết những concern "ngầm" của các bạn khách hàng, về giá cả, về cách làm việc, về khả năng scale resources. Chúng tôi biết FPT có những thế mạnh gì. Nội dung chi tiết của bản dự thầu có nhắc đến những điểm này. Nhưng chúng tôi mở bài bằng cách "Chúng tôi rất sẵn sàng thực hiện dự án này". Và bên dưới, là bảng giá. Không hề nói gì đến concern, không hề nói vì sao FPT rất sẵn sàng.
Viết lại summary với chân lý vừa "bừng sáng" từ lời sếp mắng, tôi còn nhận ra một điểm khác quan trọng không kém. Summary không chỉ là lời mở đầu để thu hút sự chú ý của khách hàng mà còn chính là bản chân dung phác họa mà chúng tôi phải thể hiện trong toàn bộ thầu. Nếu summary nói FPT có kinh nghiệm làm việc với các bạn, bản dự thầu phải có một mục lớn nói về quá trình hợp tác thành công giữa hai bên. Nếu summary nói FPT có thế mạnh kỹ thuật, bản dự thầu phải đưa ra các case studies về các dự án lớn mà FPT đã từng thực hiện trong lĩnh vực liên quan.
Hôm đó, mọi người kể lại với tôi rằng sếp quát rất to "Chú re-organize cái gì thế?" Tôi không hề nghe thấy dù vừa đang call qua Skype với sếp, vừa cách sếp 13 bước chân. Tôi còn đang mải mê tôi còn sắp xếp lại toàn bộ bản dự thầu. Bởi khi viết xong summary, tôi nhận ra rằng những gì chúng tôi đã có từ trước chỉ là một sự chắp vá, cố gắng đem những gì mình đã viết từ trước để có một bản thầu đã có vẻ đầy đủ. Những gì đã có từ trước thực sự đã tương đối đầy đủ, nhưng chúng rải rác khắp nơi và không align vào mục tiêu cuối cùng, quan trọng nhất: tạo ra một bức chân dung tuyệt vời cho FPT - theo cái cách hợp lý và chỉn chu mà bản Summary (mới) đang mô tả.
Đến khi tôi sắp xếp xong thầu và khi sếp đã ok, đồng hồ đã điểm 1:30. Chưa bao giờ team ăn muộn đến thế. Vì onsite sáng thường ăn rất sớm (8 giờ xe đã chạy từ khách sạn) - và vì ngồi ghế đã quá lâu, tay tôi khi đó đã tê tê.
***
Thầu đó, FPT thắng. Sếp còn thưởng lớn cho mỗi anh em tham gia dự thầu.
3 tháng sau, tôi đã về Việt Nam, xa sếp 14 múi giờ. Lại có thêm một thầu mới rất hứa hẹn. Lại thêm một lần tê tay, nhưng không phải là vì sếp mắng nữa. Hôm đó anh em chúng tôi thức đến đêm để hoàn thiện thầu. 3 giờ sáng, tay tôi đã tê tê.
Và thầu lại thắng. Đó là lần tê tay thứ 2 của tôi khi viết thầu, nhưng không phải là chiến thắng duy nhất của FPT kể từ lần tê tay đầu tiên. Tất cả những thầu đó, sếp tôi chưa phải mắng anh em dù chỉ một lần về Executive Summary. Và tôi cũng học được bài học quan trọng: làm gì thì làm, đừng nhảy vào làm mà nghĩ đến mục tiêu của mình trước đã.
Cái giá của bài học ấy: rất nhiều nước bọt của sếp và một lần tê tay của tôi ở Denver. Cũng đáng giá đấy chứ, đúng không?
Le Gia Cuong
FPT Software - FSU1/CME
Ý kiến
()