Ngành dược phẩm được nhận định vẫn là “sân chơi” lớn còn nhiều tiềm năng, trong khi chưa có bất kỳ doanh nghiệp lớn nào chiếm hẳn ưu thế trên thị trường bán lẻ dược phẩm.
Có nhiều năm kinh nghiệm vận hành, quản trị trong ngành bán lẻ điện thoại, máy tính và nền tảng công nghệ mạnh mẽ từ Tập đoàn, FPT Retail (mã chứng khoán: FRT) đang dồn lực cho chuỗi nhà thuốc. Giới chuyên gia nhận định, đây là “con bài” để FPT Retail tiếp tục duy trì tăng trưởng bằng cách gia nhập vào ngành mới.
Nhiều tiềm năng
Theo Công ty cổ phần Chứng khoán Phú Hưng (PHS), chuỗi nhà thuốc Long Châu được coi là động lực tăng trưởng dài hạn của FRT. Công ty này dẫn báo cáo của Ngân hàng Thế giới (World Bank) cho biết, dân số Việt Nam đang trải qua giai đoạn tốc độ già hóa nhanh nhất từ trước tới nay, tỷ trọng dân số từ 65 tuổi trở lên là 6,5% vào năm 2017, dự kiến sẽ đạt 21% vào năm 2050.
 |
| Sau khi tìm được công thức thành công cho chuỗi Long Châu, trong năm 2021, FPT Retail dự kiến mở rộng chuỗi nhà thuốc Long Châu lên 500 cửa hàng và gia tăng độ phủ sóng ra toàn quốc. |
Trong khi đó, theo khảo sát của Nielsen, sức khỏe luôn là một trong hai mối quan ngại hàng đầu của người tiêu dùng Việt Nam. Mức độ sẵn sàng chi trả cho các dịch vụ y tế có xu hướng tăng lên do thu nhập bình quân đầu người và trình độ dân trí được cải thiện, trong khi môi trường sống ngày càng có nguy cơ ô nhiễm cao làm gia tăng ngày càng nhiều loại bệnh tật.
Cụ thể, chi tiêu bình quân đầu người dành cho thuốc tăng từ 9.85 USD năm 2005 lên 22.25 USD năm 2010, tiếp tục tăng gần gấp đôi, đạt 37.97 USD vào năm 2015. Mức tăng trưởng trung bình đạt 14,6% trong giai đoạn 2010-2015 và sẽ duy trì ở mức tăng ít nhất 14%/năm cho tới năm 2025.
“Con bài” tăng trưởng sau M&A
Năm 2017, FPT Retail đã mua bán - sáp nhập (M&A) chuỗi nhà thuốc Long Châu, một thương hiệu lâu đời và có tiếng trong lĩnh vực bán lẻ dược phẩm tại TP HCM.
FPT Retail đã lựa chọn bán lẻ dược phẩm là “con bài” để tiếp tục duy trì tăng trưởng bằng cách gia nhập ngành mới. Tận dụng sự phát triển mạnh mẽ của thị trường dược phẩm Việt Nam và sự chuyển dịch cơ cấu phân phối của các doanh nghiệp dược sang kênh nhà thuốc, FRT có quyết định “khôn ngoan” khi mua lại và phát triển chuỗi nhà thuốc Long Châu hàng đầu tại TP HCM, PHS nêu quan điểm.
Theo ban lãnh đạo FRT, chuỗi nhà thuốc Long Châu đã kinh doanh gần 20 năm, với quy mô mỗi cửa hàng lớn với đơn vị lưu kho gấp 7 lần nhà thuốc thông thường.
Sau M&A, FPT Retail có chiến lược tăng trưởng chuỗi nhà thuốc Long Châu một cách bài bản. Theo đó, nhà Bán lé chú trọng mở các cửa hàng lớn tại các địa điểm chiến lược như góc giao lộ, nhiều mặt tiền, gần chợ, bệnh viện hay khu dân cư. Sau giai đoạn này, chuỗi mới tiếp tục mở thêm các cửa hàng vệ tinh với quy mô nhỏ hơn. FPT Retail cũng có thể hỗ trợ mặt bằng thông qua việc chuyển đổi một số cửa hàng FPT Shop thành Long Châu nếu cần thiết.
 |
| Chuỗi nhà thuốc Long Châu đã kinh doanh gần 20 năm, với quy mô mỗi cửa hàng lớn với đơn vị lưu kho gấp 7 lần nhà thuốc thông thường. Ảnh: FPT Retail |
Doanh nghiệp này cũng đưa ra chiến lược cạnh tranh về giá. Long Châu không áp dụng chính sách giá thống nhất trên toàn hệ thống mà sẽ bán với giá rẻ hơn tại các tỉnh thành nơi người dân có thu nhập trung bình thấp. Đây là chiến lược phù hợp bởi đối thủ chính của Long Châu sẽ là các nhà thuốc tư nhân có giá bán rất cạnh tranh. Dù điều này sẽ làm giảm biên lợi nhuận trong thời gian đầu, hiệu quả sẽ tăng lên cùng với lợi thế quy mô.
Bên cạnh đó, FPT Retail chú trọng xây dựng đội ngũ bán hàng. Khả năng xây dựng một đội ngũ có đủ năng lực bán hàng trong một cửa hàng có khoảng 6.000 SKU (lượng đầu thuôc trong kho hàng) như Long Châu là một trong những nhân tố quan trọng trong tiến trình mở rộng quy mô của chuỗi nhà thuốc. Dược sĩ, nhân viên nhà thuốc luôn có vai trò nổi bật trong hoạt động bán lẻ bởi phần lớn người mua sẽ trông cậy vào sự tư vấn của đội ngũ này khi mua thuốc.
Công ty cổ phần Chứng khoán Phú Hưng cho biết, hiện nay, hệ thống bán lẻ Long Châu đang có doanh thu trung bình mỗi tháng cao vượt trội so với các chuỗi khác trên thị trường. Mỗi cửa hàng thuốc Long Châu đạt doanh thu 136.000 USD trong khi chuỗi Pharmacity là 11.000 USD, Phano là 18.000 USD, Eco là 25.000 USD và An Khang là 32.000 USD. Nguyên nhân chính giúp Long Châu đạt được con số ấn tượng này là nhờ chuỗi bán lẻ sỡ hữu SKU (lượng đầu thuốc trong kho hàng) nhiều gấp 6 - 7 lần so với các nhà thuốc khác.
Mặt hàng đóng góp doanh thu chính của Long Châu là thuốc, chiếm khoảng 58%, thực phẩm chức năng chiếm khoảng 30% doanh thu. Tuy chiếm tỷ trọng cao trong doanh thu, thuốc chỉ đóng góp 35% lợi nhuận, trong khi đó thực phẩm chức năng chiếm đến 49% lợi nhuận cho nhà thuốc Long Châu.
Ban lãnh đạo doanh nghiệp vẫn cam kết tiếp tục mở rộng chuỗi dược phẩm và số lượng cửa hàng nhiều khả năng sẽ đạt hơn 200 cửa hàng vào cuối năm 2020 và 500 cửa hàng trong năm 2021. Ngoài ra, tận dụng ưu thế công nghệ của Tập đoàn FPT, FPT Retail sẽ có thêm nhiều cải tiến mới về dịch vụ, nâng cao trải nghiệm cho khách hàng. Mục tiêu doanh thu Long Châu đạt 3.000 tỷ đồng trong năm 2021 và 4.500 trong năm 2022.
Lãnh đạo FPT Retail cho biết, khoản đầu tư vào Long Châu đang ở giai đoạn đầu, do đó chưa thể hòa vốn. Mức đầu tư ban đầu cho nhà thuốc phụ thuộc vào quy mô nhưng dao động khoảng 400 triệu đồng đến 1 tỷ đồng và kỳ vọng đến năm 2022 có thể hòa vốn EBITDA (Lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao) cho chuỗi này.
FPT Retail cũng nỗ lực đáp ứng các nhu cầu tiên quyết của người tiêu dùng. Theo tìm hiểu từ khách hàng và các chủ nhà thuốc, có 3 yếu tố chính người tiêu đùng mong muốn đó là mua được thuốc cần mua; chất lượng thuốc tương đương nhưng mua được với giá rẻ hơn và nhận được tư vấn tốt từ người bán.
Doanh nghiệp cũng xử lý bài toán hàng tồn kho. Việc lựa chọn mô hình cửa hàng với số lượng sản phẩm lưu kho (SKU) lớn cũng đồng nghĩa Long Châu đối mặt với bài toán hàng tồn kho. Điều này không đơn giản, bởi thuốc không được phép bán quá hạn và không dễ để marketing thúc đẩy doanh số như các mặt hàng khác. Giải pháp của FPT Retail là xây dựng hệ thống dữ liệu để nhận biết được xu hướng nhu cầu, giúp quản lý và cơ cấu SKU hiệu quả. Đây là hướng xử lý khá hiệu quả và giúp phần nào giải quyết vấn đề.
Về kết quả kinh doanh, năm 2020 do sự bùng phát của đại dịch, cũng như chủ trưởng đầu tư mạnh cho chuỗi dược Long Châu khiến chỉ số kinh doanh FRT giảm sút. Luỹ kế cả năm 2020, doanh thu của công ty đạt 14.666 tỷ đồng, giảm 12% và chỉ đạt vỏn vẹn 10 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, giảm đến 95% so với năm 2019.
Dù vậy, nhờ những kỳ vọng tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lai nên cổ phiếu FRT chốt phiên cuối năm 2020 (31/12) ở mức 32.000 đồng, tăng tới hơn 52% so với phiên đầu năm 2020.
>> Doanh số laptop tại FPT Shop tăng 200% trong mùa dịch
Hoa Hạ
Ý kiến
()