‘Chính quyền điện tử Quảng Ninh khó hơn Chính phủ số ở Estonia’

Tại Hội nghị CNTT cấp cao Vietnam ICT Summit 2018, đại diện Estonia đã trình bày về những lợi ích to lớn mà hệ thống Chính phủ số đem lại cho họ. Chỉ với 1 cổng thông tin điện tử, Chính phủ Estonia đã cung cấp 99% các dịch vụ thiết yếu cho người dân và doanh nghiệp đồng thời thiết lập các hệ thống quản lý đăng ký công dân, hệ thống xác thực thông qua mã số công dân điện tử (eID), xác thực thông qua số điện thoại (MobileID).

Đến nay 99% công dân Estonia được cấp mã số định danh duy nhất (eID) và 1 thẻ căn cước điện tử kèm chữ ký số để thực hiện giao dịch với các cơ quan nhà nước. Ứng dụng Cổng dịch vụ công quốc gia hiện nay có khoảng 14.000 lượt truy cập mỗi ngày.

Estonia xây dựng nền tảng x- Road để kết nối các hệ thống thông thông tin, cơ sở dữ liệu (CSDL) của các cơ quan nhà nước. Hệ thống này cho phép liên kết giữa các hệ thống thông tin khác nhau (tính đến hết năm 2016, có 975 cơ quan và tổ chức đã kết nối vào x-Road). Mỗi hệ thống thông tin đều có CSDL riêng nhưng tất cả đều kết nối thông qua x-Road. Hệ thống này đã có hơn 2.000 dịch vụ điện tử được kết nối thực hiện hơn 350 triệu giao dịch trong một năm.

Với những thành tựu về Chính phủ số, nhiều chỉ số quản lý xã hội của Estonia đứng đầu châu Âu, thậm chí đứng đầu thế giới.

Anh Phan Thanh Sơn cho rằng FPT IS đã phải đối mặt với rất nhiều khó khăn khi xây dựng Chính quyền điện tử tại Quảng Ninh.

Có quy mô dân số và diện tích tương tự, nhiều người cho rằng khi hoàn thiện Chính quyền điện tử, Quảng Ninh sẽ là một điểm sáng tại Việt Nam cũng như Estonia tại châu Âu.

Tuy nhiên, anh Phan Thanh Sơn, Giám đốc Công nghệ FPT IS lại cho rằng bài toán Chính quyền điện tử tại Quảng Ninh còn khó khăn hơn tại Estonia. “FPT IS hoàn toàn có đủ năng lực xây dựng các hệ thống Chính quyền điện tử cho bất kỳ tỉnh thành nào của Việt Nam. Nhưng thực tế công việc lại không đơn thuần chỉ là công nghệ”, anh Sơn chia sẻ.

Theo anh Sơn, Estonia khi xây dựng Chính phủ số có rất nhiều thuận lợi. Điểm đầu tiên phải kể đến là họ có quy mô dân số và diện tích nhỏ, ít sắc tộc nên có sự thống nhất rất cao trong cộng đồng. Estonia trước đây là một nước thuộc Liên bang Xô viết, người dân có trình độ văn hóa cao, được thừa hưởng nhiều thành tựu khoa học kỹ thuật.

Khi mới thành lập quốc gia từ đầu những năm 90 của thế kỷ trước, lãnh đạo Estonia đã đề ra chiến lược xây dựng hệ thống quản lý dựa trên nền tảng số hóa. Chính vì vậy họ đã xây dựng một hành lang pháp lý hỗ trợ tối đa cho công cuộc này. Bất kỳ một quyết sách nào về Chính phủ số được đưa ra đều được sự đồng lòng từ chính quyền đến người dân và có sự hậu thuẫn từ hệ thống luật pháp.

Trong khi đó tại Việt Nam, Quảng Ninh là đơn vị được chọn làm thí điểm xây dựng Chính phủ số. Chưa có hành lang pháp lý, chính quyền Quảng Ninh cũng như đơn vị thầu dự án là FPT IS đều phải thận trọng bước từng bước ngắn. Thời gian đầu triển khai hệ thống cả chính quyền và người dân còn e ngại không muốn thay đổi cơ chế đã tồn tại từ hàng chục năm qua.

Việc kết nối dữ liệu cũng là một trở ngại lớn. Từ trước đến nay mỗi địa phương, mỗi ngành vẫn có tư tưởng “cát cứ dữ liệu”, coi đó là của riêng mình và không muốn chia sẻ ra bên ngoài. Trong khi cốt lõi của một chính quyền điện tử là dữ liệu tập trung, công khai, minh bạch. Và một trở ngại nữa là trình độ sử dụng CNTT của người dân vẫn còn hạn chế đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số vùng núi. Để họ làm quen và sử dụng thành thạo hệ thống cũng cần một chặng đường dài.

Tham gia xây dựng Chính quyền điện tử tại Quảng Ninh ngay từ đầu, FPT IS đã cùng với chính quyền tỉnh này tháo gỡ dần các khó khăn vướng mắc. Bằng kinh nghiệm trong việc triển khai các hệ thống thông tin cho nhiều ngành xương sống của quốc gia cũng tại nước ngoài, FPT IS đã có nhiều tư vấn cho các cấp từ Chính phủ tới chính quyền tỉnh để đưa ra được những chính sách kịp thời cho Quảng Ninh.

FPT IS đã cùng đồng hành với Quảng Ninh xây dựng thành công Chính quyền điện tử, đưa tỉnh này trở thành điểm sáng của Việt Nam về nhiều chỉ số kinh tế xã hội.

Đội ngũ chuyên gia của FPT IS đã cùng với Quảng Ninh nghiên cứu đặc điểm kinh tế xã hội tại tỉnh để đưa ra những lời giải hợp lý cho từng bài toán của hệ thống. Những chuyên gia này cũng luôn trong tình trạng sẵn sàng giải quyết những vấn đề phát sinh mà tỉnh yêu cầu để hệ thống được hoàn thiện hơn.

Với sự trợ giúp đắc lực từ FPT IS, hiện Quảng Ninh đứng đầu cả nước về chỉ số cạnh tranh PCI, chỉ số cải cách hành chính PAR Index. Có hơn 400 đơn vị hành chính của tỉnh tham gia ứng dụngchính quyền điện tử. Trong vòng 3 năm đã có gần 4 triệu lượt văn bản trao đổi qua mạng tiết kiệm 1 năm trên 30 tỷ đồng chi phí hành chính, riêng tiết kiệm chi phí gửi nhận văn bản gần 15 tỷ đồng.

Hơn 1.500 dịch vụ công trực tuyến giải quyết trên 600.000 hồ sơ mỗi năm, tiết kiệm chi phí xã hội trung bình 1 năm trên 70 tỷ đồng. Hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu một cửa điện tử được triển khai giúp minh bạch hóa quá trình giải quyết thủ tục hành chính của cơ quan quản lý nhà nước cho người dân, doanh nghiệp, cho phép người dân tham gia giám sát việc thực thi nhiệm vụ của cơ quan nhà nước. Đặc biệt, hệ thống giúp giảm tới 40% thời gian và giảm số lần phải đi lại tối thiểu 1 lần/giao dịch của người dân và các tổ chức, doanh nghiệp.

“Tuy còn nhiều việc phải làm nhưng niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào bộ máy chính quyền ngày một tăng cao. Estonia là một điển hình thành công xây dựng Chính phủ số trên thế giới. Với quy mô tương tự Quảng Ninh cũng tự hào là một điển hình xây dựng chính quyền điện tử ở Việt Nam”, Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu, phát biểu về thành quả Chính quyền điên tử tại Vietnam ICT Summit 2018.

Nguyễn Thắng