Bí quyết là hiểu được quá trình sáng tạo và động lực khiến nhân viên sáng tạo. Đa số các chương trình sáng kiến chú ý vào “đề xuất sáng kiến”: nhân viên nghĩ ra gì đó, rồi đề xuất, rồi công ty sẽ tìm cách hiện thực hóa. Thông điệp ẩn sau cách làm này là: lãnh đạo sáng suốt, lãnh đạo kêu gọi, nhân viên hưởng ứng, nhân viên đề nghị, lãnh đạo cho phép. Hình ảnh trung tâm là lãnh đạo. Kết quả là ngay lập tức có hàng trăm ý tưởng được đề xuất, khiến tất cả đều phấn khởi, lãnh đạo càng tự tin. Nhưng chỉ sau 1 năm thì chẳng còn mấy ai quan tâm nữa, ý tưởng cạn, và cũng chẳng biết đề xuất nào đã được hiện thực hóa.
Chương trình iKhiến đi theo cách khác. Mấu chốt của nó là niềm tin rằng ở khắp nơi và mọi cấp đều có những nhân viên đang liên tục sáng tạo cho công việc của mình và đồng nghiệp. Động lực là tự thân, và họ cũng không có nhu cầu nói ra, thậm chí còn thấy ngượng ngập khi nói ra vì cho là chuyện hiển nhiên. Cực đoan thì có thể nói, mọi người đang sáng tạo bất chấp lãnh đạo chứ không phải nhờ lãnh đạo! (nên mới gọi là ai khiến). Hình ảnh trung tâm là nhân viên. Niềm tin này có thể được kiểm chứng bằng chương trình tìm kiếm, phát hiện các sáng kiến (và nếu cả tối kiến thì còn tuyệt hơn) rồi tôn vinh và truyền thông để lan tỏa tinh thần chủ động sáng tạo, không dừng ở mức ý tưởng mà là những thứ đã được làm và cho kết quả. Kết quả nghìn đô thật, so với ý tưởng triệu đô ảo.
Không chỉ hạn chế bởi những việc do cá nhân khởi xướng, ngay cả trong những việc, những sản phẩm được làm theo yêu cầu của công ty, cũng có rất nhiều yếu tố có tính “iKhiến”. Tính chất “iKhiến” được định nghĩa là một tìm tòi, thử nghiệm, phát kiến rất cá nhân dù nhỏ, đã được triển khai trong công việc to kia. Tức là có dấu ấn của một con người hay nhóm nhỏ cụ thể (Ai khiến các bạn làm? Chính là tôi, tôi khiến - I khiến), và câu chuyện độc đáo đi theo, thường là rất thú vị thậm chí cảm động.
Cả hai sản phẩm vào chung kết của mùa 2020 đều mang tính iKhiến rõ rệt. Sản phẩm akaAT (FPT Software) vốn bị lãnh đạo hoài nghi vì cho là không có tương lai, các bạn đã âm thầm tự san phần nguồn lực ít ỏi của đơn vị để làm, rốt cuộc làm lãnh đạo kinh ngạc vì khách hàng quan tâm đặc biệt. Sản phẩm CIP (FPT Telecom) cũng là thành quả của 5 năm nghiên cứu bài bản, có cả công bố bài báo khoa học, là “sản phẩm phụ” làm ngoài giờ bên cạnh hoạt động kinh doanh. Trò chuyện với các tác giả, có thể ngay lập tức khẳng định niềm tin rằng sáng tạo là động lực nội tại của họ, không cần thêm bất cứ một sự kêu gọi nào.
Chúc mừng hai nhóm Nhất và Nhì của iKhiến 2020! Chúc các bạn tiếp tục sáng tạo phát triển sản phẩm của mình, đem lại lợi ích cho khách hàng, công ty và bản thân. Chúc mừng BTC và mong các bạn tiếp tục phát huy thêm nhiều mùa thi nữa, để tinh thần iKhiến lan tỏa sâu rộng hơn.
>> iKhiến 2020: Chung kết khác lạ khép lại một năm đặc biệt
Phan Phương Đạt
Ý kiến
()