2008, FPT hồ hởi đón nhận lễ kỷ niệm 20 năm thành lập. Năm ấy doanh thu cả tập đoàn đạt 1 tỷ đô la Mỹ, hoành tráng. Biết bao sự kiện hưởng ứng 20 năm thành lập FPT, như chạy rước đuốc Olympic, đua xe đạp qua các trụ sở của FPT, viết sử ký. Tất nhiên không thể không nhắc tới Hội thao Olympic sáng 13/9 và Hội diễn văn nghệ tối 13/9, những sự kiện đã thành hàng năm của FPT. Mọi việc đã diễn ra tốt đẹp, có chăng có một tiết mục nhỏ trong đêm hội diễn văn nghệ, mà đến khi hội diễn kết thúc, người FPT vẫn không cảm nhận được sự rắc rối mà nó sẽ đem lại cho cả tập đoàn kéo dài suốt một năm tiếp theo. Đó chính là sự cố của tiết mục 2 chàng Borat, học viên Arena, ĐH FPT.
Đêm diễn của FPT bắt đầu bằng những màn chào mừng của một số đơn vị, trong đó có màn hợp xướng của Trung tâm Arena. Khi màn hợp xướng đang ở đoạn cao trào, bỗng có 2 thanh niên ăn mặc rất thiếu vải chui ra từ 2 cái hộp các tông ở góc sân khấu nhảy múa những điệu khá kỳ dị. Tôi có cảm giác cả hội trường của Trung tâm Hội nghị Quốc gia khi đó sững sờ với màn múa này. Rồi họ chạy xuống phía khán giả và ôm chầm lấy một vài vị hình như là lãnh đạo và ban giám khảo hội diễn. Rồi họ biến mất sau sân khấu, màn hợp xướng lại hát tiếp. Xung quanh tôi nhao nhao những tiếng nhận xét: “khiếp quá”, “ai lại diễn cái trò kinh dị thế”... nhưng tôi tin là khán giả, người FPT hay ngoài FPT, khi đó chưa hình dung được hệ lụy của màn múa này.
Thế rồi bẵng đi mấy hôm, bỗng rộ lên trên báo chí và trên mạng về màn múa thiếu vải của 2 học viên nọ. Từ khóa FPT tràn ngập trên báo mạng, báo giấy. Họ nói đêm diễn của FPT là quá thô tục, là vi phạm thuần phong mỹ tục của người Việt Nam. Họ quy văn hóa của FPT là thô tục như 2 chàng trai nọ. Tất cả các báo đều như đánh hội đồng FPT vì 65 giây nhảy múa của 2 chàng Borat nọ. Có vẻ như có chỉ đạo về chiến dịch đánh FPT. Không những thế, FPT được soi rộng ra, nào là có sách đỏ cổ súy cho các bài hát bậy, hát thô tục, nào là văn hóa FPT rất phóng khoáng, không có sự gìn giữ truyền thống. Nào là FPT như một quốc gia riêng biệt (tội này mang tính chính trị), có công ty ca, có huy hiệu riêng, có hệ thống huân huy chương riêng. Có một tài liệu dầy cộp được cơ quan quản lý làm ra để nghiên cứu, sưu tập và quy kết văn hóa FPT là rất nguy hiểm cho đất nước. Nhạc sỹ Phan Huỳnh Điểu, tác giả bài “Vệ quốc quân”, nhạc nền của công ty ca FPT, bị tác động cũng lên tiếng phản đối FPT đã có bài hát chế mà chưa được phép, mà lời lẽ không phù hợp (mấy khi hát nhạc chế lại còn xin phép tác giả?).
Chưa hết, “Sử ký 20 năm FPT” cũng bị vướng với bài “Tuyên ngôn bóng đá”, kêu gọi người FPT tham gia bóng đá, có chút chế từ “Tuyên ngôn độc lập”. Tội càng thêm tội, FPT những ngày đó căng như sợi dây đàn, tưởng như đứt vào bất cứ lúc nào.
Các cơ quan quản lý nhà nước được huy động vào cuộc. FPT phải tiếp các đoàn thanh tra của 4 bộ, rồi Kiểm toán nhà nước, vốn không kiểm toán các công ty cổ phần tư nhân, cũng đến kiểm toán FPT 2 tháng trời.
HĐQT FPT họp bàn việc đối phó, ngoài những việc làm ngay nội bộ như cách chức, cảnh cáo, việc quan trọng là truyền thông đối phó bên ngoài. Nhiều ý kiến nói rằng anh Bình cũng nên xoa dịu dư luận, nhận một vài khuyết điểm về chỉ đạo, tư tưởng chủ hòa đây. Nhưng Nam Tào và Bắc Đẩu (NgocBQ và TienLQ) phản đối quyết liệt, nên Ngọc Hoàng BinhTG vẫn không phải ló mặt ra khỏi thiên đình. Chả gì anh Bình đang là Chủ tịch Vinasa, FPT là lá cờ đầu về xuất khẩu phần mềm, dính gì đến 2 học viên của Arena. Ngọn cờ thì phải lành lặn, nguyên vẹn, không có vết xước nào, dù là rất nhỏ. Phái chủ hòa còn muốn làm xoa dịu dự luận bằng một số hành động mềm mại truyền thông bên ngoài. Tôi phản đối, tôi cho rằng cần phải chủ chiến. Khi đó truyền thông của FPT yếu, bị bọn xấu mồm nó viết đủ thứ, đa phần sai lệch, chứ văn hóa doanh nghiệp của FPT là hết sức lành mạnh. Mọi người nói không nên manh động, không nên chọc thêm vào ngọn lửa đang cháy dữ dội trên media bên ngoài, chực thiêu đốt hết cả văn hóa lẫn thương hiệu FPT.
Tôi không tranh luận với số đông của HĐQT. Suy nghĩ như vậy là tiêu cực. Cách phòng thủ tốt nhất là tiến công. Nhớ khi xưa Lý Thường Kiệt mang quân sang đánh thành Ung Châu của nhà Tống. Tôi sử dụng Tre Xanh trong việc chủ chiến. Bộ máy truyền thông FPT, một là phải theo chỉ đạo của HĐQT, hai là hồi đó không thạo việc đánh nhau với media bên ngoài.
Lại nói về Tre Xanh. Đây là hội kín trong FPT, ra đời khi hộp thư “without you” trên mạng Trí tuệ Việt Nam (thư điện tử do FPT tự viết) bị đóng cửa. Hội kín này có cương lĩnh điều lệ (bang quy) riêng, tụ tập riêng, kín để nói bậy cho khoái cái mồm, viết bậy cho khoái cái tay. Nhưng dù nói bậy hay viết bậy, vẫn phải tiếu lâm khôi hài. Cái văn hóa thưởng thức nói bậy, chỉ rất ít người có, và không đông, nên Tre Xanh vì thế mới là hội kín. Do nói bậy nên cũng không có nữ thành viên. Đặc biệt bang quy của Tre Xanh không cho phép Tre Xanh giao lưu bên ngoài, nên không được biết rộng rãi trong FPT. Nhưng về phím lực của Tre Xanh thì rất khá, như Dũng Đê tiện, Lộc già, Hiếu, Bình béo, Biên, Quân... Có vẻ giống như trong chưởng Kim Dung, các bang hội sẽ ra tay khi đất nước lâm nguy có giặc ngoại xâm từ bên ngoài.
Là Trưởng Tre Xanh, tôi viết lời kêu gọi anh em:
“From: Ngoc Bui Quang Sent: Thursday, September 25, 2008 3:55 PM To: Nam Tran Sy; Hieu Tran Chi; Bien Trinh Ngoc; Quang Dang Huy (FIS-TH); Trexanh Subject: Loi keu goi
Lũ Tre Xanh, vốn là người nghĩa hiệp, thấy chuyện bất bình thường hay lên tiếng
Người FPT, vốn yêu lao động, thấy có tiền là quyết xông vô.
Nay thấy lũ tiểu nhân ruồi muỗi
Vốn chẳng hiểu nghệ thuật cao siêu
Ỷ thế có trong tay mấy tờ lá cải
Ăn hiếp FPT đã hai tuần lễ
Cứ cậy mồm to đạo lý
Định dìm anh em ta xuống bùn đen nước độc (như Vedan)
Nhưng lũ chúng ta, vốn sinh ra từ khó khăn gian khó
Đã trường tồn 20 năm có lẻ
Đã nhường bọn tiểu nhân ruồi muỗi
30 chiêu thức đủ trò rắm rối
Nay cho chúng nếm phản đòn đởm lợm (như của Coto Mộ Dung)
Cho biết thế nào là Stico sức mạnh
Đã trường tồn qua bao năm tháng
Đã là gene trong một vạn con người
Hãy viết lên những dòng văn tươi rói
Trói chúng lại, đá đít cho biết đau
Để rạng rỡ Tre Xanh hồng tỉu
Trên trời cao lồng lộng ba màu (FPT)
P/S: Tài anh chỉ có thế, tấm lòng là chính, mong các chú thông cảm và hưởng ứng”.
Các thành viên Tre Xanh trong một buổi giao lưu: Các thành viên nhận tượng từ Bang trưởng Tre xanh và Lược sử từ LocLD FPT.
Sau đó, chúng tôi phân công nhau đánh trên hai hướng. Một hướng la cà trên các mạng xã hội, vào đó đứa nào nói xấu FPT là chiến luôn trên đó. Có lẽ hồi đó tham gia trò này mà sau này bạn Hiếu đã mở công ty với dịch vụ hỗ trợ làm thương hiệu trên mạng xã hội. Hiếu trúng quả nhiều lắm, không thấy có nhời gì với Tre Xanh.
Hướng thứ hai, viết bài trên Chúng ta. Chẳng là hồi đấy, Chúng ta là báo giấy, rất đông bạn đọc không là người FPT, nên đây là kênh rất tốt để chúng tôi viết bài đánh lại những luồng thông tin độc hại cho FPT. Quota mỗi người Tre Xanh viết ít nhất một bài. Tôi gương mẫu viết hai bài “Chị em tôi và hội diễn FPT”, dưới tên Hoa Lan, và bài “Sáng tạo và sáng tác” dưới tên Người Quan sát. Tre Xanh liên tiếp tung ra trên Chúng ta các số 488 đến 491 các bài dưới đây với các bút danh khác nhau:
Chúng tôi đã cháy hết mình vì FPT, vì văn hóa FPT trong những bài viết này. Tôi xin trích dẫn ở đây các đoạn văn kết bài, ví dụ từ bài “Chị em tôi và hội diễn FPT”:
“…. Tôi ôm lấy chị tôi và nói: “Có em đây, em hiểu FPT, em hiểu văn hóa của các anh các chị. Em nhớ đêm diễn vừa rồi của FPT với tiết mục hát đồng ca của các anh chị nhận giải thưởng bài “Đường chúng ta đi”, nhớ các câu hát thánh thiện chúc mừng sinh nhật của các em nhỏ FPT Small, và nhớ chị tạp vụ dẫn chuyện cho đêm diễn”. Chị nhìn tôi thân thiện rồi từ từ đứng lên và nói: “Mà đã là văn hóa, nó sẽ trường tồn”. Tôi chắc chị tôi ở cơ quan cũng bức xúc lắm, trao đổi nhiều với đồng nghiệp nên mới có những câu nói triết lý như vậy.
Chị tôi không hay viết lách như tôi, không có blog, cháu thứ hai lại chưa đầy năm. Nên tôi viết hộ chị tôi những dòng này và gửi báo Chúng ta của FPT”.
Và từ bài “Sáng tạo và sáng tác”:
“… Để duy trì phong trào sáng tác, FPT có một hệ thống lục viện, bát tiên, thập tam quỷ, những anh tài làm nòng cốt cho phong trào. Đây lại là một sáng tạo của FPT.
Sóng gió có nổi lên, mưa bão có gầm rú, nhưng tôi tin rằng sức sáng tạo, sức sáng tác của người FPT sẽ trường tồn như công ty FPT. Nó là văn hóa mất rồi. Mà đã là văn hóa, nó sẽ trường tồn.
Không sáng tạo, FPT không phát triển. Không sáng tác, không còn là FPT”.
Tôi không có trong tay các bài khác để có thể trích dẫn ra đây minh họa những gì chúng tôi đã viết khi đó trên báo Chúng ta.
Sau một năm, sóng gió từ 2 chàng Borat đã qua đi. Cá nhân tôi phải tiếp thanh tra của hai bộ. Có vài người bị nhận án kỷ luật. Kiểm toán nhà nước kết thúc công việc với nhiều lời khen cho Quản trị công ty của FPT. Nhưng văn hóa FPT không vì thế mà bị ảnh hưởng. FPT vẫn sống với chính mình, vẫn sáng tác tiếp những vở diễn, vẫn có nhiều tiết mục để đời. Tre Xanh chúng tôi tự hào đã tham gia phần nhỏ vào chiến dịch bảo vệ FPT khi đó, với tư tưởng chủ chiến chứ không chủ hòa.
Tôi vẫn ấp ủ ý định sẽ xuất bản cuốn sách nhỏ mà nội dung là các bài viết “chủ chiến” của Tre Xanh vào năm 2008 khi đó. Chỉ cần các bạn Tre Xanh còn giữ những bài viết đó, cuốn sách chắc chắn sẽ ra đời.
Bùi Quang Ngọc, Tổng Giám đốc FPT
FPT HO
Ý kiến
()