Cùng Chungta.vn trò chuyện với anh Nguyễn Phi Hùng xoay quanh hành trình đến với công nghệ, những tâm đắc dành cho nghiên cứu khoa học và niềm vui xoay quanh giải thưởng danh giá vừa nhận được.
- Cảm xúc của anh thế nào khi biết tin mình được vinh danh Top 2% Nhà khoa học có ảnh hưởng nhất thế giới 2025?
- Anh Nguyễn Phi Hùng: Tôi rất bất ngờ khi nhận được tin và càng xúc động hơn khi Chủ tịch FPT Trương Gia Bình gọi điện; anh Nguyễn Thành Nam - thành viên Hội đồng sáng lập FPT, cùng các anh chị gửi lời chúc mừng và động viên. Là một cá nhân rất nhỏ trong hàng vạn thành viên của đại gia đình FPT, tôi coi đây là niềm vinh dự của khối Giáo dục hơn là thành tích riêng của bản thân.
Trong nghiên cứu khoa học, tôi chưa từng dám nghĩ đến danh hiệu hay xếp hạng, bởi hành trình làm khoa học là quá trình tích lũy âm thầm và kiên trì. Tuy nhiên, khi biết rằng tên mình xuất hiện trong danh sách Top 2% các nhà khoa học có ảnh hưởng toàn cầu 2025, một nhà nghiên cứu trẻ như tôi xem đó là sự ghi nhận cho môi trường học thuật đặc biệt mà FPT đã tạo ra - nơi khuyến khích sáng tạo, tự do học thuật và tôn trọng giá trị cá nhân. FPT là một môi trường hiếm hoi tại Việt Nam nơi các nghiên cứu ứng dụng - “vốn thường bị xem nhẹ” so với nghiên cứu hàn lâm - lại được khuyến khích, đầu tư và tôn vinh.
 |
| TS. Nguyễn Phi Hùng, giảng viên Bộ môn Quản trị Kinh doanh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Ứng dụng Trường Đại học FPT. |
- Cơ duyên nào đưa anh đến với FPT, đến với lĩnh vực Toán học - Thống kê ứng dụng và các mô hình khoa học?
- Động lực của chúng tôi đến từ một niềm tin giản dị: khoa học chỉ có ý nghĩa khi tạo ra giá trị cho xã hội. Tôi chưa bao giờ xem nghiên cứu là cuộc đua công bố, mà là hành trình học hỏi, nơi cả thành công lẫn thất bại đều là dữ liệu quý.
Gia đình tôi có một điều đặc biệt, cả tôi, vợ tôi và em gái đều từng học tập và làm việc tại Israel và Đài Loan (Trung Quốc), hai địa danh thường là "điểm nóng" về địa chính trị nhưng lại vô cùng vững vàng về trí tuệ. Với chúng tôi, đó là những “phòng thí nghiệm sống” về tinh thần đổi mới trong nghịch cảnh.
Tại Israel, chúng tôi học được tư duy tối ưu của người Do Thái - biến sa mạc thành nông trại nhờ “toán học hóa” từng giọt nước, từng quyết định. Trong kinh doanh, họ không hỏi “ai đúng”, mà hỏi “dữ liệu nói gì”. Chính điều đó khơi gợi niềm say mê của tôi với các lý thuyết mờ (Fuzzy sets) và các mô hình ra quyết định đa tiêu chí (MCDM).
Ở Đài Loan, chúng tôi được học cách biến tư duy thành quy trình, nơi các doanh nghiệp sản xuất tối ưu từng công đoạn bằng thống kê, mô hình hóa và dữ liệu. Chúng tôi nhận ra Toán học, thống kê ứng dụng không chỉ là công cụ nghiên cứu, mà là ngôn ngữ vận hành của nền công nghiệp bền vững.
Khi trở về Việt Nam, chúng tôi tìm thấy ở FPT một môi trường tiếp nối tự nhiên cho hành trình đó - nơi tri thức gắn liền với hành động, sáng tạo đi đôi với ứng dụng. FPT khuyến khích giảng viên không chỉ nghiên cứu, mà còn chuyển hóa kết quả thành giải pháp cho doanh nghiệp và xã hội.
Nếu Israel dạy tôi cách tư duy bằng tối ưu, Đài Loan dạy tôi cách hiện thực hóa bằng quy trình, thì FPT cho tôi không gian để biến tri thức thành hành động.
- Khi làm việc với giới học thuật quốc tế, anh thấy điểm mạnh của các nhà khoa học Việt Nam và FPT là gì?
- Điểm mạnh lớn nhất của các nhà khoa học Việt Nam - và đặc biệt là thế hệ trẻ tại FPT - chính là sức bền, khả năng thích nghi và tinh thần cầu thị. Dù xuất phát muộn hơn so với nhiều nước, nhưng người Việt có ưu thế rất đặc biệt: biết học nhanh và học sâu. Khi được trao quyền tự chủ và định hướng đúng, họ có thể rút ngắn khoảng cách học thuật quốc tế trong thời gian rất ngắn.
Với riêng FPT, tôi cho rằng điểm mạnh nổi bật là tư duy ứng dụng và tinh thần “công nghệ dẫn đường”. Ở đây, nghiên cứu không tách khỏi thực tế, mà luôn gắn với đổi mới doanh nghiệp, phát triển kinh tế số và các vấn đề xã hội. FPT tạo ra một môi trường rất hiếm ở Việt Nam - nơi giảng viên vừa là nhà khoa học vừa là người thực hành.
 |
| TS. Nguyễn Phi Hùng vừa được vinh danh trong Danh sách Top 2% Nhà khoa học của thế giới năm 2025 trong lĩnh vực Toán học và Thống kê ứng dụng, do Stanford - Elsevier (Mỹ) công bố. |
- Theo anh, làm thế nào để đưa các nghiên cứu khoa học vào thực tiễn giảng dạy tại FPT hiệu quả hơn?
- Tôi từng được người thầy tại Israel chia sẻ rằng: “Giảng dạy mà không nghiên cứu thì chỉ là kể chuyện, còn nghiên cứu mà không đưa vào thực hành thì chỉ là viết chữ lên cát”. Tôi tin rằng nghiên cứu và giảng dạy không phải hai con đường song song, mà là hai dòng chảy nuôi dưỡng lẫn nhau. Sinh viên được tham gia cùng giảng viên như cộng sự thực thụ - cùng phân tích dữ liệu, viết báo cáo, thậm chí đồng tác giả bài báo quốc tế. Nhờ đó, lớp học trở thành một phòng lab mở, nơi sinh viên nhận ra rằng nghiên cứu không xa vời, mà chính là một phần tự nhiên của hành trình học tập.
Tôi luôn tin rằng, nghiên cứu giúp giảng dạy có chiều sâu, còn giảng dạy giúp nghiên cứu có linh hồn. Và ở FPT, khi hai yếu tố ấy gặp nhau, chúng ta không chỉ truyền đạt kiến thức, mà còn truyền cảm hứng khám phá - điều cốt lõi của một đại học sáng tạo trong thời đại chuyển đổi số.
- Ở vai trò thành viên Ban Biên tập nhiều tạp chí khoa học quốc tế, anh đánh giá ra sao về cơ hội cho các nhà nghiên cứu trẻ Việt Nam?
- Tôi nghĩ cơ hội cho các nhà nghiên cứu trẻ Việt Nam chưa bao giờ rộng mở như hiện nay. Chỉ cần dám làm - dám thử - dám sai - và dám làm lại, con đường học thuật sẽ tự mở ra. Làm nghiên cứu cũng giống như hành trình trưởng thành của một đứa trẻ: tập lẫy, tập bò, tập đi, tập nói, tập viết và rồi tập làm văn. Trong học thuật, ta cũng đi theo quy luật ấy, bắt đầu bằng những bài hội nghị nhỏ, bài báo trong nước, rồi đến báo cáo tiếng Anh, hội thảo quốc tế và cuối cùng là bài tạp chí quốc tế. Quan trọng không phải là đi nhanh mà là kiên trì, trung thực và học hỏi sau mỗi lần bị phản biện.
- Anh muốn gửi gắm thông điệp nào tới sinh viên và giảng viên trẻ về hành trình theo đuổi tri thức?
- Điều tôi muốn gửi đến các bạn trẻ là hãy bắt đầu, dù nhỏ - hãy làm, dù sai - hãy đứng dậy, dù đã ngã. Bởi tri thức không dành cho người hoàn hảo, mà dành cho người kiên định.
Trong thế giới ngày nay, nơi tri thức thay đổi từng giờ, sức mạnh thật sự không nằm ở việc biết nhiều, mà ở khả năng học lại - học sâu - và học suốt đời.
Cuộc trò chuyện ngắn với Chủ tịch Trương Gia Bình giúp tôi nhận ra một điều sâu sắc: "nghiên cứu chỉ thực sự có ý nghĩa khi nó hòa vào dòng chảy phát triển chung của doanh nghiệp, của quốc gia và của nhân loại".
Chúng tôi hy vọng có thể triển khai một số dự án pilot cùng FPT - nơi các mô hình ra quyết định có thể hỗ trợ quản trị rủi ro, hoạch định chiến lược và dự báo xu hướng kinh doanh. Tôi tin rằng đây sẽ là bước đi tự nhiên nối giữa khoa học và doanh nghiệp, nơi mà nghiên cứu không dừng lại ở bài báo, mà trở thành công cụ ra quyết định trong hệ sinh thái FPT.
Về dài hạn, tôi mong muốn cùng FPT xây dựng các nhóm nghiên cứu liên ngành - kết hợp AI, dữ liệu, và hành vi con người, để không chỉ đóng góp cho tri thức học thuật quốc tế, mà còn tạo ra những sản phẩm trí tuệ “make in FPT, made in Vietnam” - nơi AI được dẫn dắt bởi tinh thần nhân văn và tri thức Việt.
Sơn Trà thực hiện
Ý kiến
()