Microsoft đổi vận nhờ 'xoay' văn hóa

Giống như lĩnh vực bóng đá, ngành công nghệ không thiếu những câu chuyện về sự xuống dốc hay phá sản của các nhà 'vô địch', từ AOL cho đến Yahoo, Blackberry. Cách đây 10 năm, nhiều người trong ngành đã cho rằng Microsoft cũng sẽ rơi vào kết cục như vậy. Nhưng điều đó đã không xảy ra, ngược lại hãng phần mềm này đã có một cuộc lột xác đầy ngoạn mục, thậm chí thường xuyên thách thức vị thế công ty có giá trị nhất trên các sàn chứng khoán toàn cầu, với mức vốn hóa thị trường trên 1.000 tỉ USD.

Khuôn viên của Microsoft. Ảnh: News

Tờ Forbes dẫn câu chuyện lội ngược dòng này là đề tài nghiên cứu mới của Herminia Ibarra và Adam Jones thuộc Trường Kinh doanh London - London Business School (LBS). Phần lớn thành công của Microsoft là nhờ sự chuyển đổi từ việc tập trung vào hệ điều hành Windows sang Azure - dịch vụ dựa trên đám mây. Cuộc chuyển giao này đòi hỏi hãng phải sẵn lòng cho phép các chương trình Microsoft chạy trên các điện thoại thông minh của Apple và Android, một điều mà trước đây họ luôn né tránh.

Tuy nhiên, cuộc lội ngược dòng cũng yêu cầu sự thay đổi về văn hóa doanh nghiệp và đây là chủ đề chính của cuộc nghiên cứu tại Trường Kinh doanh London. Cuộc chuyển giao sang các dịch vụ đám mây có nghĩa rằng doanh thu sẽ được tạo ra theo một cách hoàn toàn khác. Theo hệ thống cũ, các khách hàng mua phần mềm theo một hợp đồng có thời hạn. Một khi hợp đồng được ký, doanh số cũng được bảo đảm. Các dịch vụ đám mây lại không như thế bởi doanh thu chỉ có khi khách hàng sử dụng chúng. Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận hoàn toàn mới từ phía đội ngũ bán hàng, được dẫn dắt bởi Jean-Philippe Courtois.

Cuộc chuyển đổi diễn ra trên quy mô rộng khắp. Khoảng 40.000 người tại Microsoft phải thay đổi cách họ làm việc. Có 3 yếu tố cực kỳ quan trọng. Đầu tiên, nhân viên phải hiểu cách khách hàng sử dụng các dịch vụ dựa trên đám mây để khuyến khích họ dùng nhiều hơn. Điều này đòi hỏi phải thuê 5.000 chuyên gia.

Kế tiếp, để nhân viên kinh doanh tập trung vào việc thu hút và giữ chân các khách hàng, họ phải được giải phóng khỏi một số nhiệm vụ như làm báo cáo dự báo kinh doanh. Họ cũng được giảm tham dự các cuộc họp điểm lại tình hình nội bộ, như họp đánh giá kết quả giữa năm mà tại đó các nhà điều hành cấp cao chất vấn các nhân viên. Để “sống sót” qua các cuộc họp này, các nhân viên kinh doanh phải dành ra rất nhiều thời gian để chuẩn bị báo cáo.

Cuối cùng, nhân viên kinh doanh cần một chính sách khuyến khích để bán những sản phẩm mới, vì vốn dĩ các sản phẩm mới này cho họ không nhiều lợi ích như các hợp đồng có thời hạn truyền thống. Vì thế, Microsoft cần phải treo các khoản thưởng lớn để tạo động lực cho nhân viên bán sản phẩm.

Jean-Philippe Courtois, người dẫn dắt đội bán hàng ở Microsoft, cũng phải thay đổi để phù hợp với cách 'xoay hướng' của hãng. Ảnh: News

Với 'Microsoft mới', công nghệ cũng đã được đẩy mạnh để hỗ trợ cho cuộc chuyển mình mang tính cách mạng. Một công cụ nâng cao năng suất mới đã giúp nhân viên phân tích được họ đã bỏ ra bao nhiêu thời gian vào các cuộc họp hoặc viết email hay liệu họ có tương tác với đồng nghiệp/với khách hàng. Ngoài các công năng hữu ích khác, công cụ này còn cho phép đo lường tính hiệu quả của các cuộc họp: nếu nhân viên đang tốn thời gian vô bổ vào điện thoại, tức họ không lắng nghe các đồng nghiệp trình bày báo cáo và điều ấy chứng tỏ có nhiều thứ ý nghĩa để làm hơn là lảng vảng trong phòng họp.

Không chỉ nhân viên, các nhà quản lý cũng phải thay đổi. Microsoft đang ứng dụng một chương trình gọi là “Reimagine Managers” nhằm nuôi dưỡng một cách tiếp cận mới về đào tạo và chăm sóc nhân viên. Công nghệ đã làm một số nhiệm vụ điều hành có tính chất lặp đi lặp lại (như sắp xếp phân công) trở nên dễ dàng hơn, giúp cho các nhà quản lý có nhiều thời gian hơn cho các công việc cần thiết và không mang tính lặp lại như trò chuyện với nhân viên.

Thay đổi văn hóa doanh nghiệp là một trọng trách to lớn và ông Jean-Philippe Courtois, người dẫn dắt đội ngũ bán hàng, cũng phải thừa nhận đó là một nhiệm vụ còn dở dang. Theo ông, Microsoft đã thay đổi từ lối tư duy “bất di bất dịch” sang lối tư duy “tăng trưởng”.

Nhưng điều thú vị về trường hợp Microsoft là nó làm nổi bật những thay đổi thực tế cần thiết để có thể chuyển đổi một doanh nghiệp. Microsoft đáng lẽ có thể trở thành nạn nhân điển hình của “sự phá bĩnh sáng tạo”, quá phụ thuộc vào một công nghệ hiện hữu (máy tính cá nhân) mà thất bại trong việc chuyển đổi sang một thế giới được thống trị bởi các thiết bị di động. Nhưng cuộc chuyển mình này đã thành công (tính đến thời điểm hiện tại) vì Microsoft không chỉ thay đổi tầm nhìn chiến lược mà còn thay đổi cả cách tiếp cận ở toàn bộ người lao động.

Microsoft vẫn có thể lầm lỡ vì bản chất của ngành công nghệ là thay đổi không ngừng, sóng sau luôn đè sóng trước. Lấy ví dụ về IBM. Tập đoàn này đã thực hiện một cuộc chuyển mình thành công từ phần cứng sang dịch vụ vào thập niên 1990, nhưng nay đang chật vật tăng trưởng doanh thu cũng như cải thiện tình hình giá cổ phiếu trong những năm gần đây.

Trong dài hạn, số phận của Microsoft có thể phụ thuộc vào việc liệu các cuộc thâu tóm những công ty như mạng xã hội LinkedIn hay start-up phát triển phần mềm GitHub có chứng tỏ là đúng đắn hơn so với canh bạc đặt cược thất bại vào mảng thiết bị di động của Nokia trước đó. Nhưng rõ ràng, trường hợp của Microsoft cho thấy một điều rằng thậm chí trong một tổ chức lớn, thay đổi văn hóa là điều hoàn toàn có thể.

Hồi giữa tháng 7, 'ông lớn’ công nghệ Mỹ ghi nhận lợi nhuận tăng 49%, lên 13,2 tỉ USD và doanh thu tăng 12%, lên 33,7 tỉ USD. Trong báo cáo kết quả kinh doanh ngày 18/7, Microsoft cho hay thành tích ấn tượng trên được hỗ trợ phần lớn bởi sự phát triển ổn định của lĩnh vực điện toán đám mây hiện chiếm gần 1/3 tổng doanh thu của tập đoàn, theo Bloomberg. Sau thông báo lợi nhuận trên, giá cổ phiếu của Microsoft đã tăng 1,4% lên 138,35 USD/cổ phiếu.

Theo Microsoft, trong quý vừa qua lợi nhuận đạt 1,71 USD/cổ phiếu, vượt ước tính trung bình của 14 nhà phân tích (1,21 USD/cổ phiếu) trong cuộc khảo sát do Zacks Investment Research tiến hành. Mảng phát triển nhanh nhất của Microsoft là điện toán đám mây, bao gồm các sản phẩm máy chủ và Azure, sản phẩm điện toán đám mây chủ lực của Microsoft, với doanh thu tăng 19% đạt 11,4 tỉ USD.

>> Nhà đầu tư ấn tượng với chiến lược chuyển đổi số của FPT  

Nguyên Văn

• Nhà đầu tư ấn tượng với chiến lược chuyển đổi số của FPT
• 'Kỷ luật để tổ chức tốt lên'