Sử ký FPT: Sánh vai đối tác công nghệ hàng đầu thế giới

FPT IS đã học được cách quản lý, kinh nghiệm từ các đối tác nước ngoài. Ảnh: C.T.

Thỉnh thoảng tôi tự hỏi, tại sao tôi có thể gắn bó với FPT lâu đến vậy. Tôi gia nhập FPT vào giữa năm 1993 khi còn là sinh viên năm thứ ba. Và như vậy, đến nay đã 20 năm. Lúc bấy giờ đang ồn ào việc Mỹ bỏ cấm vận Việt Nam. Đối với sinh viên CNTT như chúng tôi thời điểm đó, Mỹ bỏ cấm vận đồng nghĩa Việt Nam nói chung và chúng tôi nói riêng được tiếp cận các công nghệ mới hiện đại.

Vào FPT, tôi đã rất ấn tượng với các bài hát STCo. Các câu hát như: “Thằng Tây nó tiến thì mình giật lùi, thằng Tây nó lúi thì mình giật tiền” hay “Bây chừ Mỹ bỏ cấm vận/ Vì lợi ích quốc gia/ Ta phải đi với địch/ Ta cụng ly với địch/ Mà địch là địch, ta là ta”.

Các bài hát này nhắc chúng tôi hiểu rằng phải hợp tác với công ty nước ngoài, nhưng vẫn phải đảm bảo lợi ích công ty để xây dựng FPT hùng mạnh, đủ sức cạnh tranh với các đối tác nước ngoài. Và 20 năm qua đi, trải qua nhiều thăng trầm, FPT đã cho tôi, bạn bè, đồng nghiệp có cơ hội xứng vai với các đối tác nước ngoài, nhận được sự cảm ơn, thán phục của họ.

Tôi xin kể lại vài câu chuyện về làm việc với các đối tác giải pháp trong quá trình làm việc của mình.

Học về mạng TCP/IP

Năm 1995, thời điểm đó Vietcombank vừa chọn Silverlake là nhà thầu chính triển khai Corebanking cho dự án hiện đại hóa. FPT lúc ấy là thầu phụ của Silverlake. Giải pháp Silverlake được xây dựng trên nền máy chủ AS/400 (iSeries ngày nay). Thời điểm đó, AS/400 tương đối đóng và để các máy trạm có thể kết nối vào máy AS/400, họ không dùng chuẩn TCP/IP như hiện nay mà dùng chuẩn riêng của IBM.

Có một hãng ở Malaysia đã được Silverlake giới thiệu cung cấp Router, có thể sử dụng chuẩn TCP/IP kết nối và máy chủ AS/400. Và FPT đã cử anh Hùng "Xoăn" (Phạm Thế Hùng) và tôi sang Malaysia học khóa đào tạo này.

Có thể nói, đây là lần đầu tiên chúng tôi được tiếp cận với Internet, tiếp cận với TCP/IP. Đó cũng là tiền đề sau này anh Hùng "Xoăn" cùng các chuyên gia của FPT IS thiết kế và xây dựng thành công mạng Internet đầu tiên của Việt Nam vào năm 2007.

Tranh chấp và kiện tụng

Không rõ vì sao, từ rất lâu, tâm lý làm sao "ép" được giá của đối tác Tây đã đi sâu vào tiềm thức của dân FPT. Năm 2005, khi đó VMS có dự án xây dựng hệ thống nạp tiền không thẻ (eTopup). VMS nghiên cứu giải pháp của đối tác Utiba, đối tác đã triển khai thành công cho nhiều mạng di động và muốn FSS (lúc đó còn là Công ty Giải pháp phần mềm FPT) chào giải pháp này cho họ. Khi đàm phán, đối tác Utiba không hiểu hay không rõ vai trò của FSS nên rất khó chịu khi bị chúng tôi ép giá. Tôi và Giám đốc kinh doanh của Utiba đã có màn nói chuyện căng thẳng ở khách sạn Nikko.

Hết giai đoạn một, Utiba và FSS đã triển khai thành công cho VMS. Tuy nhiên, quá trình họ triển khai và bảo trì sản phẩm gây nhiều ức chế cho khách hàng và đội hỗ trợ của FPT. Đó chính là động lực cho đội chúng ta nghiên cứu và nhận thấy rằng, chúng ta hoàn toàn có thể tự làm giải pháp này. Đội của anh Lê Anh Tuấn (FPT IS TES) đã xây dựng và triển khai thành công giải pháp này cho Viettel, VinaPhone, các nhà cung cấp mạnh ở Campuchia và Lào. Mặc dù sau này Utiba suýt nữa còn kiện FPT khi chúng tôi thắng thầu giai đoạn 2 việc nâng cấp giải pháp này cho VMS, nhưng tôi cũng phải cảm ơn họ đã cho chúng ta cơ hội xây dựng thành công giải pháp này ở Việt Nam.

Đối tác chiến lược với IBM

IBM là đối tác lớn của FPT từ năm 1995. Anh Trương Gia Bình, anh Bùi Quang Ngọc, anh Đỗ Cao Bảo đã bán rất nhiều máy chủ lớn từ AS/400 (iseries), RS/6000 (pSeries), rồi bán các dịch vụ hỗ trợ, bảo hành, bảo trì.

Năm 2006 đánh dấu bước ngoặt khi FPT là thầu phụ cho IBM trong dự án Hiện đại hóa ngân sách nhà nước (TABMIS). Dự án này đến nay vẫn đang trong giai đoạn nghiệm thu. Thời điểm đó, lần là đầu tiên FPT tham gia dự án triển khai hệ thống ứng dụng phức tạp cùng với IBM. Chúng ta cũng bắt đầu biết thế nào là quy trình phức tạp, cồng kềnh của IBM, biết thế nào là sự thiệt thòi của thầu phụ khi toàn làm những việc "xương" trong khi tiền thì được ít.

Năm 2008, Bộ Công an phối hợp với đối tác Nga thành lập Công ty điện thoại di động GTEL Mobile và họ tổ chức đấu thầu mua hệ thống tính cước và chăm sóc khách hàng (BCSS). Thời điểm đó, chúng ta chỉ có kinh nghiệm triển khai hệ thống chúng ta phát triển tại VMS và Viettel, có chút quan hệ với IBM và quen cán bộ kỹ thuật của khách hàng.

Lúc đó có tin "mật báo", đối tác Nga rất thích sử dụng giải pháp của Comverse (Israel) và IBM đang đi với đối tác này với vai trò là thầu chính. Sau đó, chúng tôi đã tạo ra cảm giác với IBM là khách hàng rất muốn hợp tác ba bên IBM, Comverse và FPT đi cùng với nhau trong dự án này và cuối cùng IBM đã đồng ý cho chúng ta tham gia vào dự án.

Đây là lần đầu tiên chúng ta tham gia vào một dự án làm thầu quốc tế. Đội của FPT do anh Lê Anh Tuấn và anh Đoàn Nhật Minh đã sang ngồi trực tiếp làm thầu cùng với IBM tại văn phòng IBM Việt Nam, được biết cách IBM huy động nguời từ các nước Mỹ, Trung Quốc, Malaysia… và biết được cách chào giá quá đắt đồng thời biết được quy trình nội bộ của họ. Chúng ta đã được biết cảm giác tức giận khi IBM chào giá quá cao.

Có đêm, tôi đã phải ra khỏi nhà lúc 2h sáng khi đàm phán giữa IBM và khách hàng thất bại, lang thang cùng TGĐ IBM Việt Nam đến uống nước tại khách sạn Fortuna để nghe tâm sự về sự phức tạp của quy trình nội bộ của họ.

Cuối cùng IBM, Comverse và FPT đã thắng dự án và đó hợp đồng phần mềm lớn nhất của FPT với trị giá khoảng 4,3 triệu USD (bán toàn bộ hệ thống chăm sóc khách hàng do FPT IS phát triển).

Sau khi thắng thầu, đội dự án FPT đã phối hợp chặt chẽ với IBM triển khai và hoàn thành dự án đúng tiến độ 6 tháng, giúp GTEL khai trương mạng thành công. Đội dự án FPT đã nhận được thư cảm ơn của IBM và quan trọng hơn nữa, hình ảnh của FPT trong mắt IBM đã lên tầm cao mới.

Đây chính là tiền đề để lần đầu tiên trong lịch sử, IBM đã liên danh với một công ty nước ngoài trong gói thầu Hiện đại hóa ngành thuế của World Bank hiện nay.

'Đuổi' chuyên gia của Accenture về nước

Năm 2010, FPT IS đã thắng thầu dự án triển khai Hệ thống Thuế thu nhập cá nhân (PIT) cho Tổng cục Thuế Việt Nam. Để thuyết phục ngành thuế chọn FPT IS, chúng ta đã phải thuê chuyên gia Accenture (Top 10 Công ty Tư vấn và Dịch vụ IT của thế giới). Công ty này có rất nhiều kinh nghiệm triển khai các hệ thống thuế trên thế giới. Hợp đồng giữa FPT IS và Accenture ký thuê người và trả tiền theo thời gian (Time Material) chuyên gia họ tham gia dự án.

Do chưa có nhiều kinh nghiệm nên ngay vừa khi ký hợp đồng xong, bên Accenture đã cử gần 10 người sang ngồi onsite tại Việt Nam và chúng ta đã phải tốn rất nhiều chi phí thời điểm đó cho những chuyên gia này. May thời điểm đó chúng ta đã kịp phát hiện ra vấn đề và cử anh Bùi Hải Thanh tham gia dự án với mục tiêu làm sao "đuổi" bớt người của Accenture về. Cuối cùng, bằng nhiều kỹ thuật như khai timesheet, phỏng vấn kỹ năng mềm của từng chuyên gia Accenture, chúng ta đã tiết kiệm nhiều triệu USD thầu phụ. Và dự án vẫn triển khai thành công.

Với kinh nghiệm này, chúng ta đã áp dụng thành công trong việc đàm phán thầu phụ với hai đối tác nước ngoài cho dự án triển khai ERP cho Petrolimex với mức thuê thầu phụ thấp nhất có thể.

Còn nhiều chuyện khác trong quá trình 20 năm làm việc ở FPT, chúng ta đã hợp tác với đối tác nước ngoài, sử dụng kinh nghiệm của họ, đứng trên vai của họ, nhưng chúng ta luôn luôn học hỏi, sáng tạo để có thể tự xây dựng các giải pháp của mình. Chúng ta học cách quản lý của họ để quản lý tốt hơn và cuối cùng để ít phụ thuộc vào họ hơn, ít mất ngoại tệ hơn cho họ. Từ đó, xây dựng FPT có thể sánh vai với các đối tác công nghệ hàng đầu trên thế giới.

Dương Dũng Triều