Dịch vụ của Bitcoin nhắm tới lượng kiều hối với lệ phí thấp

BitPesa Ltd, một công ty tại Kenya, sẽ đảm nhận cung cấp dịch vụ chuyển tiền như Western Union Co (WU) bằng cách sử dụng đồng tiền ảo Bitcoin để cắt giảm chi phí giao dịch cho người Kenya làm việc ở nước ngoài, những người gửi về quê hương một lượng kiều hối lên đến 1,2 tỷ USD mỗi năm.

Các dịch vụ trực tuyến đang lên kế hoạch bắt đầu thử nghiệm vào tháng 3, sau khi được phê duyệt, và “Dự kiến sẽ chiếm 1% thị phần với 6.500 giao dịch được xử lý trong một tháng”, Tổng Giám đốc BitPesa Ltd. Elizabeth Rossiello cho biết vào cuối tháng 11 trong một cuộc phỏng vấn tại thủ đô Nairobi.

Ngày 1/11/2008, Satoshi Nakamoto đã đưa lên mạng cộng đồng mã hóa một bài nghiên cứu, miêu tả cách thức tổ chức, vận hành của một đồng tiền ảo như thế dưới cái tên Bitcoin.

Bitcoin đã giành thêm được sự tín nhiệm sau khi các cơ quan thực thi pháp luật và chứng khoán cho biết trong buổi điều trần Thượng viện Mỹ rằng nó có thể trở thành một phương tiện trao đổi hợp pháp. Giá Bitcoin cuối tháng 11 giao dịch ở mức kỷ lục 1.188,67 USD/cổ phiếu trên sàn giao dịch trực tuyến Mt. GOX - mức giá được thúc đẩy bởi các nhà đầu cơ tìm mua loại tiền ảo này vì nó ngày càng được chấp nhận rộng rãi.

"Hiện chưa có thêm nhà đầu tư nào khác tham gia thị trường kiều hối ở châu Phi trong nỗ lực giải quyết vấn đề chi phí rất cao", ông Rossiello cho biết.

Western Union và MoneyGram International Inc trừ 10 USD đến 17 USD cho khoản tiền 200 USD chuyển từ Mỹ về Kenya, bao gồm cả chi phí cho các quỹ trao đổi, trong một quy trình có thể mất từ một giờ đến 5 ngày, theo cơ sở dữ liệu giá chuyển tiền đến châu Phi của Ngân hàng Thế giới. BitPesa sẽ tính phí 3% trên khoản tiền chuyển từ nước ngoài về và khoản tiền đó sẽ đến trong cùng một ngày. Với tốc độ như vậy, chi phí cho khoản tiền 200 USD gửi qua BitPesa sẽ chỉ là 6 USD.

Kenya là nước châu Phi cận Sahara có lượng kiều hối lớn thứ ba, sau Nigeria và Senegal, với hơn 3 triệu người gốc Kenya sống ở nước ngoài. Bắc Mỹ là nguồn chính của kiều hối gửi về Kenya, chiếm khoảng một nửa, tiếp theo là châu Âu với gần 1/3.

Tăng trưởng nhanh

Lượng tiền chuyển từ nước ngoài về đất nước đông Phi này phát triển nhanh gấp 5 lần so với các nước châu Phi cận Sahara khác với khoảng 6,2% trong năm nay. Đây cũng là khu vực có giá cả sinh hoạt đắt nhất thế giới do các yếu tố như cạnh tranh hạn chế và rào cản pháp lý, Ngân hàng Thế giới cho biết.

“BitPesa đang đàm phán để hợp tác với hai ngân hàng thương mại Kenya, đồng thời xem xét làm việc với ít nhất một công ty viễn thông và một đại lý chuyển tiền”, ông Rossiello cho biết. Pesa có nghĩa là tiền trong ngôn ngữ Swahili.

Theo mô hình phát triển bởi BitPesa, người gửi sẽ sử dụng một dịch vụ dựa trên Internet để thực hiện thanh toán và các khoản tiền đó sẽ được giao dịch thành Bitcoins.

Safaricom Ltd., với 40% thuộc sở hữu của Vodafone Group Plc (VOD), đang điều hành dịch vụ chuyển tiền qua điện thoại di động M-Pesa được sử dụng rộng rãi nhất tại Kenya, cạnh tranh với Airtel Ltd Kenya's Airtel Money, Essar Telecoms Kenya Ltd's YuCash và Orange Money của Telkom Kenya Ltd., một thành viên của Orange tại Pháp.

Bitcoin được sử dụng như một cách thay thế cho tiền mặt để chi trả tất cả mọi thứ, từ kẹo đến điện thoại thông minh trên Internet. Hiện có hơn 12 triệu Bitcoins đang lưu thông, theo Bitcoincharts, một trang web theo dõi các hoạt động trao đổi.

Hấp thụ rủi ro

"Ngay lúc bạn xác nhận giao dịch , tỷ giá sẽ được chốt", Rossiello cho biết. "Chúng tôi tiếp thu tất cả rủi ro hối đoái, và như bất cứ ai khác với rủi ro ngoại hối. Chúng tôi sẽ tự bảo hiểm rủi ro cho chính mình".

“BitPesa cần xây dựng danh tiếng của mình ở Kenya để trở nên cạnh tranh”, Sarah Wanga, một nhà phân tích nghiên cứu tại Nairobi đến từ công ty đầu tư ICEA Lion Group, cho biết.

Thị phần

Các ngân hàng thương mại xử lý khoảng một nửa giao dịch chuyển tiền đến Kenya, đứng đầu là Equity Bank Ltd., công ty cho vay lớn thứ hai xét về giá trị thị trường, và Ngân hàng Barclays Kenya Ltd., mỗi ngân hàng kiểm soát 14% thị phần. Western Union chiếm 31% và MoneyGram chiếm 6%, theo một nghiên cứu năm 2010 của Ngân hàng Thế giới.

"Có một yếu tố về độ tin cậy với các ngân hàng, người dân cảm thấy an tâm khi để tiền của họ ở đó vì đây là cách thức mà họ đã quen thuộc. Nhưng nếu hệ thống mới này hoạt động đúng với tiêu chí, và trở nên thân thuộc với từng hộ gia đình, cũng như có chi phí rẻ hơn, tôi nghĩ rằng nó có thể trở thành một mối đe dọa với dịch vụ truyền thống", Wanga nói.

Theo mô hình phát triển bởi BitPesa, người gửi sẽ sử dụng một dịch vụ dựa trên Internet để thực hiện thanh toán và các khoản tiền đó sẽ được giao dịch thành Bitcoins. “Sau đó BitPesa sẽ chuyển đổi tiền ảo thành một loại tiền tệ thông thường ở một tỷ giá hối đoái cạnh tranh cho người nhận thông qua điện thoại di động hoặc tài khoản ngân hàng”, Rossiello cho biết.

Ngày 1/11/2008, Satoshi Nakamoto đã đưa lên mạng cộng đồng mã hóa một bài nghiên cứu, miêu tả cách thức tổ chức, vận hành của một đồng tiền ảo như thế dưới cái tên Bitcoin.  Điểm mới của Satoshi Nakamoto là thay vì một tổ chức thứ ba, anh đề nghị mọi giao dịch đều ghi vào một cuốn sổ cái, sổ này ai tham gia cũng giữ một bản chứ không giao cho tổ chức riêng lẻ nào. Cuốn sổ cái này gọi là “block chain” (nay dung lượng đã lên đến trên 11 GB mà người nào tham gia mua bán Bitcoin đều phải tải về máy) sẽ được cập nhật 10 phút một lần. Cộng đồng những người làm mã hóa sẽ tự nguyện tham gia cập nhật các giao dịch bằng cách chạy một phần mềm chuyên dụng, đổi lại họ sẽ được thưởng Bitcoin, nhờ thế đồng Bitcoin sẽ sinh sôi nảy nở (quy trình này gọi là khai mỏ - mining).  “Lamborghini Newport Beach (quận Cam, bang California, Mỹ) đã chính thức chấp nhận sử dụng Bitcoin như là một phương tiện thanh toán cho các giao dịch tại đây”, tờ Business Insider dẫn lời thông báo của đại lý này trên website riêng. Để đồng tiền không sinh ra quá nhanh, đã có những quy định được đặt ra. Ghi nhận các giao dịch vào sổ cái là chuyện đơn giản, để tương xứng với việc thưởng Bitcoin cho người tham gia ghi lại các giao dịch, máy tính của họ phải đồng thời giải các bài toán phức tạp gắn với các giao dịch này, ai giải được và ghi nhận thành công sau mỗi 10 phút sẽ được thưởng 50 Bitcoin. Càng nhiều người tham gia thì mức độ phức tạp của các bài toán sẽ tự động tăng lên. Ngoài ra, phần thưởng sẽ bị cắt còn một nửa cứ sau mỗi 210.000 lần thưởng, cho nên lúc đầu cứ 10 phút có 50 Bitcoin được tạo ra, nhưng từ cuối năm trước chỉ còn 25 Bitcoin. Dự tính đến năm 2017 chỉ còn 12,5 Bitcoin và cuối cùng đến năm 2140, đồng tiền ảo này sẽ đạt giới hạn đỉnh của nó, ở mức 21 triệu Bitcoin, sau đó coi như không có thêm Bitcoin nào nữa. Đến nay đã có 11 triệu bitcoin được lưu hành, trị giá trên 11 tỷ USD. Tháng 11, Đại học Nicosia ở đảo quốc Cyprus đã trở thành trường đại học đầu tiên trên thế giới chấp nhận cho sinh viên đóng học phí bằng Bitcoin, theo một thông cáo báo chí trên trang chủ của trường. Đại học Nicosia là trường tư lớn nhất ở Cyprus, sẽ mở khoa đào tạo thạc sĩ về tiền tệ ảo và có kế hoạch phát triển hòn đảo thành một trung tâm giao dịch Bitcoin toàn cầu. Trong khi đó, hồi tháng 7, nhà chức trách Thái Lan đã ra lệnh cấm việc trao đổi và sử dụng Bitcoin ở nước này. Ngân hàng Trung ương Thái Lan tuyên bố Bitcoin là bất hợp pháp, biến nước này thành quốc gia đầu tiên trên thế giới đặt Bitcoin ngoài vòng pháp luật. Ủy ban chính sách và quản trị ngoại hối Thái Lan tuyên bố lệnh cấm này là do “chưa có hệ thống pháp luật, các biện pháp kiểm soát nguồn vốn áp dụng tương ứng cho Bitcoin”.

Na Vy (theo Bloomberg)