Giao tiếp hiệu quả bằng 5 nguyên tắc

Buổi nói chuyện thu hút hơn 60 khán giả theo dõi tại một quán cà phê ở quận 3, TP HCM. Đa số khán giả tham gia chương trình này là CBNV FPT, sinh viên ĐH FPT và các đối tác của một số công ty thành viên. Ông Dương Thành Truyền gây sự hấp dẫn với người nghe bằng khiếu hài hước và lối diễn đạt rành mạch. Những kiến thức khô khan, quen thuộc về giao tiếp đã được ông lồng ghép những câu chuyện và ví dụ minh họa trực quan.

Ông Dương Thành Truyền không chỉ chuyên nghiệp trong diễn giải, tạo sự thu hút, mà còn gần gũi khi sẵn sàng nghiêng mình để lắng nghe rõ ý kiến từ khán giả.

Diễn giả đã mở đầu buổi nói chuyện bằng câu hỏi: “Giao tiếp dễ hay khó?”. Có người thì bảo dễ, có người lại bảo là khó. Với ông, giao tiếp vừa dễ và khó.

Giao tiếp khó khi phải biết xác định ta là ai và người giao tiếp với ta là ai? Không những thế, trước khi phải giao tiếp với các đối tượng khác, bản thân ta phải giao tiếp với chính mình. Tuy nhiên, khi có sự đánh giá quá thấp về bản thân thì sẽ dẫn đến sự tự ti dẫn đến kém hiệu quả giao tiếp. Và khi đánh giá quá cao về bản thân mình thì chúng ta sẽ tự tạo “tấm gương lồi” làm nảy sinh sự tự tin không cần thiết.

Nhưng giao tiếp cũng dễ. Bởi giao tiếp chúng ta không cần phải học mà trải nghiệm và dần tích lũy qua năm tháng. Do vậy, những người trẻ còn ít trải nghiệm cần phải giao tiếp, hay nói cách khác là họ nên học hỏi từ những người lớn hơn hay chính những người bạn của mình.

Đa số người tham gia đều cho rằng: Giao tiếp hiệu quả là khó!

Ông đã tiếp tục đặt câu hỏi để khơi ngợi người nghe vào chủ đề của FLI Club tháng này: “Theo bạn, đâu là thứ quý giá nhất ngoài thân mà chúng ta có được?”. Những câu hỏi mà ông đặt ra luôn tạo nên không khí tranh luận. Lần này, có nhiều khán giả cho rằng đó là sức khỏe, tính mạng, ngôn ngữ, gia đình… Nhưng theo nguyên Phó TBT báo Tuổi Trẻ TP HCM thì mối quan hệ chính là tài sản ngoài thân quý giá nhất. Bởi khi có những mối quan hệ tốt sẽ giúp bản thân mỗi người thành công dễ dàng hơn và đứng lên từ những thất bại cũng dễ dàng hơn. Và để có được những mối quan hệ tốt đẹp này, chúng ta cần phải có kỹ năng giao tiếp hiệu quả.

“Giao tiếp hiệu quả cần tuân theo 5 nguyên tắc”, diễn giả khẳng định.
Những nguyên tắc này được ông diễn giải qua 10 bài học cụ thể.

Bài học đầu tiên bắt đầu từ những cái bên ngoài. Theo ông, ấn tượng đầu tiên với đối tác là điều quan trọng. Vì nếu mặc những trang phục không phù hợp với hoàn cảnh thì sẽ gây phản cảm và bị từ chối giao tiếp. Dù vẻ bề ngoài là quan trọng nhưng bản thân mỗi người không nên dùng nó để suy xét người khác, đó là bài học thứ hai mà ông chia sẻ.
Giao tiếp hiệu quả là hướng đến sự bình đẳng nhưng không có bình đẳng tuyệt đối. Đó là nguyên tắc thứ hai của giao tiếp hiệu quả. Từ nguyên tắc này, mỗi người tham gia buổi gặp gỡ có được thêm hai bài học. Bài học thứ ba, vị thế tâm lý ảnh hưởng nhiều đến quá trình giao tiếp. Do vậy, mỗi người trước khi giao tiếp hãy xác định rõ vị thế của bản thân là như thế nào, ở đâu? Các vị thế thường thế được ông chỉ ra là: Tuổi tác, giới tính, của cải, địa vị xã hội, năng lực, kinh nghiệm, nhu cầu và tình huống giao tiếp.

Ông lấy ngay ví dụ khi giao tiếp giữa người đàn ông và người phụ nữ. “Trong trường hợp này, người phụ nữ ở vị thế tâm lý cao hơn. Bởi từ bé người phụ nữ đã nuôi dạy, dưỡng dục chúng ta và đến tận ngày hôm nay phụ nữ vẫn tiếp tục quan tâm, lo lắng cho chúng ta”.

Do cái khó của giao tiếp hiệu quả và sự thu hút của diễn giả mà khán giả tập trung mọi ánh nhìn về sân khấu, chăm chú theo dõi.

Bài học 4, đối tượng giao tiếp cần hướng đến sự bình đẳng những vẫn giữ đúng vai. Khi ta ở vị thế cao thì những vị thế thấp luôn phải khiêm nhường, cẩn trọng. Vì thế người ở trên nên hướng đến việc tiến gần đến sự bình đẳng để tạo sự thoải mái cho người dưới. Tuy nhiên, khi đạt được ngưỡng bình đẳng thì người trên cũng phải “hòa nhi bất đồng”, có nghĩa là người trên hòa nhập nhưng không được lẫn và sánh bằng với người dưới. Vì nếu sánh ngang bằng, nhất là trong quan hệ sếp - nhân viên, sẽ rất dễ làm cho cấp dưới mất đi việc giữ lễ cần thiết.

Cách truyền thông là bài học thứ 5. Truyền thông là phương tiện giao tiếp hiệu quả nhất. Để truyền thông tốt thì lời nói khi phát ra phải từ trái tim, chất chứa cảm xúc. Ngoài dùng lời nói, đối tượng giao tiếp có thể dùng thêm cử chỉ biểu thị phi ngôn từ để tránh sự đơn điệu và nhàm chán trong quá trình đạt đến sự hiệu quả trong giao tiếp. Những cách thức này phải thoả mãn nguyên tắc ABC. Trong đó, A (accuracy) là chính xác; B (brevity) là ngọn gọn, súc tích và C (clarity) là rõ ràng. Tuy vậy, giao tiếp không chỉ là nói, mà người tham giao tiếp còn phải biết lắng nghe. “Người biết lắng nghe là người giao tiếp hiệu quả nhất”, ông Dương Thành Truyền nhắc đến bài học 6. Hiện nay, hầu như chúng ta đều dùng tâm của mình để mà cảm nhận điều người khác nói. Nhưng theo ông, điều đó là không tốt. Và để nghe tốt thì nên hiểu theo ý của đối phương. Cũng trong bài học này, ông nhắn nhủ: Các bạn hãy lắng nghe theo vị trí mà đối tác đang đứng để đạt được sự cảm nhận tốt nhất.

Chuyển sang bài học thứ 7, diễn giả gợi cho người nghe về giao tiếp tại những nơi chưa từng đến. Điều đầu tiên, bản thân phải biết “học ăn, học nói, học gói, học mở” của văn hóa tại nơi đến để thích nghi và là tiền đề có cuộc giao tiếp hiệu quả. Còn không biết thì bản thân cũng đừng ngại mà hãy hỏi những người hiểu rõ về điều mà bạn quan tâm. Ông ví dụ về thủ tục mời, chào của văn hóa hai miền để cho người nghe hiểu rõ hơn. Khi đi Bắc, nếu gia chủ bảo là: “Mời xơi cơm” thì đấy không phải là lời mời cơm mà đó là chào trịnh trọng. Còn lúc vào Nam, nếu chủ nhà bảo: “Ạn cơm nào” thì đấy chính là lời mời cơm. Do vậy nếu ở phía Bắc, khi không biết mà dùng ngay là phạm lễ; còn ở phương Nam, khi không quan tâm đến văn hóa mà từ chối là không tôn trọng chủ nhà. Đó là bài học 8 mà ông muốn nhắn gửi: “Nhập gia tùy tục”.

Ngoài chăm chú lắng nghe, có nhiều khán giả còn ghi chép cẩn thận lại điều mà ông Truyền chia sẻ "để tiện vận dụng khi cần thiết".

Ở bài học thứ 9 và 10 là không nên chỉ khăng khăng nghĩ đến lợi ích của bản thân mà quên đi người khác. Nguyên phó TBT báo Tuổi Trẻ TP HCM mở rộng vấn đề sang cách bán hàng, theo ông, người bán hàng xuất sắc là biết cách tạo dựng mối quan hệ sau bán hàng chứ không phải cố bán được hàng.

“Khi mới bắt đầu một quá trình giao tiếp, chúng ta hoàn toàn có thể chủ động bắt chuyện, làm quen bằng cách hỏi tên, địa chỉ, gia đình, công việc, sở thích, ý tưởng”, Ông Truyền đáp lại câu hỏi của anh nhân viên FPT Telecom chi nhánh Tân Bình.

Anh Trần Văn Lợi, nhân viên công ty FPT Telecom chia sẻ về buổi trò chuyện: “Anh Truyền nói chuyện rất thu hút, nội dung truyền đạt súc tích và dễ hiểu. Tôi học được rất nhiều từ anh ấy”.

“Tôi học được cách phải làm như thế nào để người đối diện cuốn theo những lời nói của mình. Tôi sẽ áp dụng vào những bài dạy của mình tại trường đại học”, anh Nguyễn Anh Tuấn, giảng viên tiếng Anh của ĐH FPT cơ sở TP HCM nói.

Diễn giả cùng một khán giảchụp ảnh lưu niệm.

Còn chị Phạm Thị Kim Cúc, công ty DW Network, đối tác của công ty hệ thống thông tin FPT miền Nam (FPT IS South, thuộc FPT IS) thì hào hứng cho biết: “Dù kiến thức này khá là cũ và được nhiều người biết nhưng qua cách mà diễn giả truyền đạt tôi thấy sự mới mẻ. Qua buổi này, tôi cũng sẽ cố gắng thay đổi để bản thân tốt hơn từng ngày”.

Chương trình giao lưu, đối thoại của FLI Club sẽ được tiếp tục trong tháng 3 tới.

Bài, ảnh:Dy Khoa