Nữ đạo diễn 'cõng' laptop quay phim

"Con đi trường học" là bộ phim tài liệu thứ hai do Lệ Diễm thực hiện. Đây cũng là lần đầu tiên cô gửi phim dự thi giải Cánh diều và bất ngờ giành giải Bạc ở hạng mục phim ngắn. Đặc biệt, ở hạng mục này năm nay không có tác giả nào giành được giải Cánh diều Vàng.

Nữ đạo diễn Hà Lệ Diễm (phóng viên thử việc ban Video, Báo điện tử VnExpress) nhận giải Cánh diều Bạc ở hạng mục phim ngắn. Ảnh: Tuấn "Mark".

- Cảm giác của chị thế nào khi giành giải Cánh diều Bạc?

- Mình đã lặng người đi vài phút khi nghe MC xướng tên lên nhận giải. Hôm nhận giải, 2h sáng mình mới về đến nhà. Nhiều bạn bè biết tin đã gọi điện, nhắn tin chúc mừng rất vui.

- Quá trình lên ý tưởng, kịch bản, quay phim và dựng bộ phim này ra sao?

- Mình được các đạo diễn ở Trung tâm hỗ trợ phát triển tài năng trẻ điện ảnh thuộc Hội Điện ảnh Việt Nam (TPD) giúp đỡ rất nhiều từ lên ý tưởng cho phim, cách khai thác nhân vật. Lúc dựng, mình được nhà thơ Phan Huyền Thư xem bản dựng và góp ý thay đổi cấu trúc phim.

Khi cộng tác viết bài cho một tờ báo mạng, mình từng viết về nhân vật này. Từ khi thai nghén ý tưởng đến khi hoàn thành bộ phim mất khoảng 3 tháng. Một nửa thời gian mình lặn lội ở Bắc Kạn và theo chân hai mẹ con tìm cảnh quay đắt giá.

- Khó khăn của chị khi một mình làm tất cả các khâu từ tìm nhân vật đến quay và dựng phim?

- Mình gặp rất nhiều khó khăn vì quay bằng máy ảnh nên thẻ nhớ và pin hết rất nhanh. Thế nên mình phải "tậu" thêm thẻ nhớ và "cõng" cả laptop đi trong lúc quay phim. May mà nhà nhân vật lại có điện nên mình xạc được pin máy ảnh và đổ nháp quay thường xuyên được.

Hơn nữa, khi lội qua suối trước nhà nhân vật trong mùa đông, nước lạnh buốt. Mình đã phải sử dụng đôi ủng mà các cô, bác hay đi cấy lúa, dài đến tận trên đầu gối trong suốt quá trình quay.

- Kỷ niệm của chị khi thực hiện bộ phim này?

- Khi lội suối, đôi ủng của mình đã bị thủng và một bên chân bị ướt từ đầu gối trở xuống. Vì tiếc một ngày quay nên mình đã không về thay đồ mà mặc nguyên đồ ướt và đi chân đất để quay trong suốt ngày đó.

Bữa cơm mà mình thấy ngon và nhớ nhất là bát cơm ăn với món mà nữ nhân vật chính gọi là “nộm ớt” có ớt bỏ hạt thái nhỏ, trộn với muối, lá mùi tàu, lá chanh thái nhỏ, vắt chanh vào. Đến bây giờ, mình vẫn thấy rất thèm được ăn món đó.

- Theo chị, lợi thế nào của "Con đi trường học" khiến bộ phim giành được giải?

- Cấu trúc của phim rất đơn giản, hai nhân vật có câu chuyện hay và có “duyên”.

- Nhìn rộng ra, với thể loại phim ngắn thì cần yếu tố nào để bộ phim gây được ấn tượng với người xem?

- Theo mình, đối với phim tài liệu trực tiếp, yếu tố để gây hấp dẫn chính là câu chuyện và nhân vật. Nhân vật hay thì phim đã thành công đến 80%.

- Cơ duyên nào đưa chị đến với nghiệp phóng viên và đạo diễn điện ảnh?

- Mình thi đỗ khoa Báo chí và Truyền thông ĐH KHXH&NV năm 2009. Đó là cơ duyên để đến với ước mơ trở thành phóng viên. Năm 2011, mình được nhận vào học lớp H22 dự án "Chúng ta làm phim" của Trung tâm TPD và gắn bó đến bây giờ. 

Việc trở thành phóng viên và đạo diễn phim tài liệu không mâu thuẫn nhau. Mình thực hiện song song bởi hai việc này hỗ trợ, bổ sung cho nhau rất nhiều.

- Ưu và nhược điểm của đạo diễn nữ là gì, theo chị?

- Ưu điểm của đạo diễn nữ là nhạy cảm, đặc biệt nếu nhân vật cũng là nữ thì sẽ dễ trao đổi và chia sẻ câu chuyện với nhau hơn. Nhưng làm đạo diễn thì sức khỏe là một điều hết sức quan trọng, con gái có khỏe thì khỏe nhưng độ bền và dai sức thì không thể bằng nam giới được.

- Chị đã khắc phục nhược điểm của nữ giới ra sao để có thể "thai nghén" đứa con tinh thần chất lượng?

- Những dụng cụ tác nghiệp như máy quay, chân máy tuy nặng vừa phải nhưng đeo và cầm chúng trong suốt quá trình quay, nhiều lúc rất mệt. Mình có bí quyết là đi giày bata hoặc giày bệt, vải mềm để tránh bị đau chân. Từ hồi đi quay, mình không đi giày cao gót nữa mặc dù rất thích diện. Thêm nữa, mình hay mua kẹo ngọt để sẵn theo người, vì khi đi quay xa không kịp mua đồ ăn hoặc theo nhân vật mà không có thời gian ăn thì sẽ ngậm kẹo để chống đói.

- Dự định tương lai của chị với nghề phóng viên và nghiệp đạo diễn điện ảnh?

- Sắp tới, mình vẫn tiếp tục làm phóng viên và đạo diễn phim tài liệu. Nhưng trước mắt, mình cần học thêm tiếng Anh và củng cố kỹ năng về quay cũng như dựng phim, tìm kiếm nhân vật cho những tác phẩm tiếp theo.

Lưu Vân thực hiện