Chiều 6/11, chương trình "Đối thoại cùng Jack Ma" do Tập đoàn FPT, Trung Ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cùng báo điện tử VnExpress phối hợp tổ chức, đã diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc Gia (Hà Nội). Chủ tịch FPT Trương Gia Bình đã giới thiệu và điều phối phần hỏi đáp giữa Chủ tịch Alibaba Jack Ma với hơn 3.000 sinh viên tham dự.
- Ngô Khánh Linh - sinh viên năm thứ 3 Học viện Ngoại giao: Tôi đã xem rất nhiều cuộc phỏng vấn của ông trên Internet. Để có được thành công, ông đã trải qua rất nhiều thất bại và đâu là khoảnh khắc đã hình thành nên tính cách, tư duy của ông ở thời điểm hiện tại?
- Jack Ma: Thời điểm tôi mời các cộng sự tới phòng của tôi và lập công ty cách đây 18 năm, chúng tôi không thông minh, không giàu và không có công nghệ. Khoảnh khắc nào biến tôi trở nên như thế này? Tôi không biết, nhưng có rất nhiều khoảnh khắc biến tôi, chúng tôi thành những con người như ngày nay. Chúng tôi học từ thất bại trong mọi quá trình, mọi thời điểm.
Những thất bại đó chính là những bài thử trong cuộc đời bạn. Nếu vượt qua được những bài thử đó đó bạn sẽ mạnh mẽ hơn. Hãy luôn khát khao, hãy luôn dại khờ và kiên trì với giấc mơ của mình.
- Sinh viên Học viện Tài chính: Tôi biết ông có khiếu hài hước thừa hưởng từ truyền thống gia đình. Ông được hưởng lợi gì từ tính cách này?
- Jack Ma: Câu hỏi của bạn rất thú vị. Tôi xin kể cho bạn một câu chuyện. Mỗi ngày tôi gặp rất nhiều vấn đề. Nếu tiếng khóc có thể giúp tôi nhẹ lòng, tôi sẽ khóc cả ngày. Nếu tôi khóc, tôi sẽ thấy hạnh phúc nhưng đồng nghiệp của tôi sẽ không cảm thấy như vậy. Vậy tôi phải làm gì để tự thân tôi vui vẻ. Tôi xoa cho tay mình ấm lên. Tôi không tin vào siêu nhân. Tôi tin vào tinh thần siêu đấu tranh. Tôi không phải một người có thể làm cho mọi người cười, nhưng có thể làm cho bản thân tôi cười.
- Anh Trương Gia Bình: Gần đây ông hay đề cập tới nền kinh tế số (Virtual Economy) và nền tảng thương mại điện tử toàn cầu (eWTP - Electronic World Trade Platform). Vậy ông có thể cho biết Alibaba có thể làm gì để thúc đẩy nền kinh tế số và eWTP?
- Jack Ma: 30-50 năm vừa qua, toàn cầu hóa đã làm thế giới trở nên tốt đẹp. Tiếc rằng, toàn cầu hóa chỉ có 60.000 công ty lớn hưởng lợi, còn 99% doanh nghiệp nhỏ chẳng hưởng lợi gì. Tôi nghĩ mình phải xây dựng một nền tảng để giúp những người trẻ mua - bán bất cứ nơi đâu. Tôi nghĩ đó là những gì chúng tôi nên làm. Khi xây dựng nền tảng điện tử thương mại, chúng tôi mong muốn mọi người có thể mua bán, đi lại… và giới trẻ sẽ hưởng lợi từ đó.
 |
| Chủ tịch Alibaba Jack Ma hỏi đáp cùng các đại diện sinh viên Việt Nam. |
- Nguyễn Phương Anh - sinh viên Học viện Ngoại giao: Tôi biết rằng thành công đến từ các mối quan hệ mà ông xây dựng trong công ty của mình. Ông đã nói rằng "Luôn luôn để nhân viên của bạn đến làm việc với một nụ cười". Ông có thể chia sẻ cho chúng tôi vài lời khuyên để truyền cảm hứng cho nhân viên làm việc mỗi ngày và động viên họ trong công việc?
- Jack Ma: Như bạn có thể thấy, logo của Alibaba là hình ảnh một nụ cười trong đó. Tôi không muốn nhân viên đến công ty với khuôn mặt cười, nhưng rời đi với những giọt nước mắt. Tôi muốn các khách hàng, đối tác, cổ đông khi về nhà đều mang theo những nụ cười từ Alibaba. Bạn phải chắc chắn mọi nhân viên đều đang làm việc có ý nghĩa.
Với bất cứ những gì chúng tôi làm, chúng tôi đều tự đặt ra câu hỏi rằng liệu điều này có tốt cho mọi người không? Gia nhập Alibaba rất khó, nhưng rời đi thì dễ. Các công ty khác lại có vẻ ngược lại. Cần làm cho công ty của bạn là các nơi vui vẻ, sáng tạo. Tiền quan trọng, nếu không có tiền thì không ai vui vẻ, nhưng nếu chỉ có tiền, các bạn sẽ không thật sự hạnh phúc từ trong tâm.
- Phạm Đức Vượng - sinh viên Học viện Ngoại giao: Tôi biết năm 1999, ông cùng 17 người bạn đã làm việc với nhau, cùng phát triển công ty Alibaba và đã thành công lớn. Ông có thể chia sẻ lời khuyên làm sao để chọn người đồng sáng lập hợp tác tốt đến như vậy?
- Jack Ma: Lời khuyên của tôi khi tìm kiếm đối tác, là cố gắng đừng mời bạn bè vào công ty. Phần lớn mọi người trên thế giới thường có xu hướng mời bạn bè, nhưng bạn bè thân thường không phải đối tác tốt. Tìm đối tác, ta nên tìm người có cùng tầm nhìn. Chúng ta tìm đối tác không phải hy vọng vì kiếm được rất nhiều tiền, mà vì nỗ lực cùng biến những điều mong muốn xảy ra. Họ có thể không giỏi nhất, mà là người có thể hỗ trợ và hiểu bạn.
Chúng tôi từng tranh cãi nhiều nhưng không bao giờ phá huỷ tầm nhìn của nhau. Chúng tôi luôn có đích đến chung. Trên đường tới đích này, tôi đã mời rất nhiều người tham gia công ty của mình, có người đến rồi đi. Nhưng không sao cả. Khi đi chúng tôi là bạn bè, khi đến là đối tác. Những đối tác tốt là những người phải mất thời gian mới hiểu được. Nếu thất bại sẽ cùng đứng lên, không ai muốn người còn lại thất bại. Chúng ta không nên e ngại thất bại, chúng ta nên tận hưởng thất bại và khoảnh khắc buồn để đứng lên từ đó.
- Ngô Linh - sinh viên Học viện Ngoại giao: Bản thân ông bước chân vào đời không mấy thuận lợi, thi đại học 3 lần mới đỗ, 10 lần nộp hồ sơ vào trường Harvard không nhận được bất cứ phản hồi nào, rồi đến khi ra trường thì xin việc hàng chục nơi không trúng. Tôi rất muốn biết, điều gì đã khiến ông đứng lên đi tiếp?
- Jack Ma: Khi bị từ chối, tôi rất buồn. Bởi bố mẹ sẽ nói: Ai cũng xin được việc, sao con lại bị từ chối? Tôi nghĩ rằng số phận không muốn tôi vào những công ty đó, mà muốn tôi thành lập công ty riêng của mình.
Đó là lý do tại sao ngày nay tôi dành nhiều thời gian cho sinh viên. Tôi muốn nói với họ, tôi đã trải qua nhiều thất bại như thế nào. Tôi về nhà và ngủ, ngày mai lại cố gắng. 80% người trên thế giới này có những trải nghiệm như vậy. Nếu Jack Ma không phải Chủ tịch Alibaba, sẽ không ai để ý. Tuy nhiên, tôi thành công và người ta mới để ý tới tôi. Tôi không bao giờ từ bỏ. Vì nếu chúng ta không từ bỏ, chúng ta sẽ còn nhiều cơ hội.
- Sinh viên ĐH FPT: Ông xin ý kiến của ai khi công việc kinh doanh gặp rắc rối?
- Jack Ma: Khi tôi khởi nghiệp, tôi hỏi đồng nghiệp. Khi công ty lớn hơn, tôi vẫn hỏi đồng nghiệp. Và khi có Alibaba, tôi vẫn xin ý kiến từ những người làm cùng. Đó chính là tinh thần làm việc nhóm. Tôi không che giấu những đồng nghiệp của mình điều gì. Chúng tôi thảo luận với nhau một cách cởi mở và thẳng thắn.
Tất nhiên là giờ đây đã có những sự khác biệt. Alibaba có quy mô rất lớn với doanh thu cao. Không có ai hoàn hảo. Không phải bạn làm nên nhóm của mình thành công mà họ tạo nên thành công của bạn. Trong 18 năm qua, không có vấn đề gì mà quá lớn đến mức tôi phải nghĩ đến viễn cảnh tồi tệ nhất. Luôn luôn có giải pháp, luôn luôn có con đường cho mọi vấn đề. Tôi khuyên bạn hãy tìm ra nó cùng với những đồng sự của mình.
- Sinh viên Đại học Ngoại thương: Ông nghĩ gì về hai lựa chọn: Khởi nghiệp sớm khi tràn đầy nhiệt huyết táo bạo nhưng thiếu kinh nghiệm, hay khởi nghiệp muộn khi đã tích luỹ nhiều kinh nghiệm nhưng nhiệt huyết đã vơi dần, không còn sự liều lĩnh. Làm thế nào để lựa chọn đúng?
- Jack Ma: Cuộc sống là sự trải nghiệm. Nếu bạn là sinh viên, hoạt động quan trọng nhất với bạn là hãy là sinh viên giỏi ở trường đại học. Sau đó, nếu các bạn 20-30 tuổi, bạn nên làm ở một công ty có người sếp tốt, chứ không phải một công ty tốt, hãy học hỏi từ ông ta. 30-40 tuổi, muốn làm gì hãy tự làm việc ấy. Khi 50 tuổi, bạn giỏi việc gì, hãy làm cái đấy. Từ 50-60 tuổi, bạn nên trao cơ hội cho giới trẻ, xây dựng, đào tạo họ và dành thời gian cho cháu của mình.
Thời điểm nào cũng tốt để trở thành doanh nhân. Tôi tốt nghiệp đại học, dạy 6 năm ở trường rồi bắt đầu công việc kinh doanh. Khi ở trường đại học, tôi làm chủ tịch hội sinh viên của trường. Tôi cũng là chủ tịch hội sinh viên thành phố. Tôi dành nhiều thời gian tìm hiểu con người, giúp con người.
Chúng ta có IQ, EQ, tôi nghĩ cũng cần LQ nữa (chỉ số tình yêu). EQ để tìm hiểu, giúp đỡ, làm việc với mọi người. IQ để tìm hiểu tri thức làm việc tốt hơn. Nhiều người cả thèm chóng chán, khi đạt cơ hội không dễ, nhưng mất cơ hội lại dễ ngã lòng. Chúng ta cần LQ vì nhiều người kiếm được nhiều tiền nhưng lại không được tôn trọng.
- Diễn viên Lan Phương: Tôi và anh trai đều là người hâm mộ ông. Chúng tôi biết ông muốn thúc đẩy thanh toán điện tử. Ông nhận định gì về tương lai thanh toán của Bitcoin (vì anh trai tôi làm việc liên quan đến đồng tiền ảo)?
- Jack Ma: Bạn quả là nữ diễn viên thật xinh đẹp. Những người không đẹp trai như tôi không ngờ cũng trở thành diễn viên. Tôi cố gắng hết sức để trở thành ca sĩ, diễn viên, họa sĩ. Tôi từng mong muốn làm thế để trải nghiệm trong cuộc đời mình. Mới đây, tôi cũng được tham dự bộ phim Kungfu và nhận thấy rằng làm diễn viên rất khó.
Tôi không phải người hâm mộ đồng Bitcoin nhưng tôi cũng quan tâm đến một xã hội không dùng tiền mặt. Điều tôi muốn nói và tìm hiểu là giá trị của nó. Đằng sau đó là công nghệ bán hàng rất mạnh. Công việc của tôi ở Alibaba hay Alipay là cố gắng đảm bảo thế giới phi tiền mặt là xã hội bình đẳng. Tất cả một xã hội phát triển bao trùm. Tất cả mọi người đều được hưởng lợi ở đó. Tôi căm thù tham nhũng và phương thức thanh toán không tiền mặt góp phần hạn chế tham nhũng.
Tôi không biết nhiều về Bitcoin, nên không thể giả vờ là tôi hiểu biết để trả lời cho bạn. Tôi cho rằng, làm kinh doanh hay một vấn đề gì, nếu các bạn không biết, không có gì phải ngại ngùng cả. Nhưng nếu không biết mà cố tỏ ra là biết, đó mới là điều đáng xấu hổ.
Đức Anh ghi
Ảnh: Ngọc Thắng
Ý kiến
()