Chọn CEO kế nhiệm tại GE và bài học với FPT

Tháng 11/2000, General Electric Inc. (GE) ra thông báo rằng, Jeff Immelt, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành (CEO) GE Medical System, sẽ là người kế nhiệm Jack Welch trở thành Chủ tịch kiêm CEO tập đoàn.

Thông báo này đã kết thúc cuộc đua giành quyền kế nhiệm được xem là nóng bỏng nhất trong suốt thập kỷ qua, theo đánh giá của Wall Street, khi ba ứng cử viên hàng đầu cho vị trí cao nhất tại GE gồm: Immelt, W.Jame McNerney - CEO của GE Aircraft Engines và Robert L.Nardeli - Chủ tịch kiêm CEO GE Power Systems.

Welch sẽ nghỉ hưu vào tháng 9/2001, sau 41 năm cống hiến cho tập đoàn. Giới CEO thế giới đều biết đến Jack Welch, Chủ tịch kiêm CEO của GE toàn cầu, bởi ông được mệnh danh là “CEO số một thế giới trong thế kỷ 20”, còn tạp chí Fortune tặng ông danh hiệu “CEO tạo ra giá trị cao nhất thế giới”.

Năm 1981, khi ông trở thành CEO của GE, doanh số của tập đoàn mới đạt khoảng 25 tỷ USD, lợi nhuận 1,5 tỷ USD và giá trị thị trường là 12 tỷ USD. Đến năm 2001, khi Jack Welch nghỉ hưu, doanh số của GE đã tăng lên 130 tỷ USD, lợi nhuận 12,7 tỷ USD và giá trị thị trường lên tới 400 tỷ USD.

Mô hình quy hoạch lãnh đạo của GE.

Welch đã viết trong cuốn tự truyện của mình rằng, việc lựa chọn trong bộ ba này là một quyết định khó khăn và đau đớn nhất trong số các quyết định mà ông từng đưa ra. Cả ba đều vượt qua mọi kỳ vọng tập đoàn đặt ra. Ai trong số họ cũng đều có khả năng điều hành GE. Cuối cùng, bằng bản năng của mình, ông đã quyết định lựa chọn Immelt. Các nhà phân tích cho rằng, sở dĩ Immelt được chọn là do ông có tuổi đời trẻ hơn hai ứng viên kia, chỉ mới 44 tuổi.

GE được biết đến là nơi ủng hộ sự lãnh đạo lâu dài và ổn định. Và do Immelt trẻ hơn các đối thủ của mình đến 6 tuổi, nên ông sẽ có cơ hội điều hành GE trên 20 năm, cũng như Welch, người trở thành CEO ở cùng độ tuổi với ông và đã có thời gian đủ dài để thực hiện trọn vẹn các kế hoạch của mình. Welch mô tả Immelt như một người sinh ra để làm lãnh đạo và là người lý tưởng để lãnh đạo GE trong nhiều năm.

Ngay sau khi Immelt được lựa chọn để tiếp nhận vai trò CEO, các phương tiện truyền thông bắt đầu so sánh ông với người tiền nhiệm và đã xuất hiện một số nghi ngờ về khả năng của Immelt liệu có xứng đáng với uy tín cũng như thành tích xuất chúng của Welch.

Trong nhiệm kỳ lãnh đạo 20 năm của Welch, GE đã chuyển đổi từ một nhà máy sản xuất bóng đèn thành một tập đoàn công nghiệp với doanh thu hằng năm tăng từ 27,9 tỷ USD đến 130 tỷ USD.

Với kỷ lục về hiệu quả lãnh đạo, tính cẩn trọng cùng sự quyết liệt trong kế hoạch lập người kế nhiệm, hầu hết các nhà quan sát đều bày tỏ tin tưởng vào sự lựa chọn Immelt của Welch.

Immelt từng ba lần được bầu chọn là một trong những “CEO giỏi nhất toàn cầu” do Tạp chí Barron (Mỹ) tổ chức. Ảnh: Internet.

Việc McNerney và Nardelli lần lượt đảm nhiệm vai trò CEO của 3M và Home Depot ngay sau thất bại trong cuộc chạy đua với Immelt càng khiến các nhà quan sát tin vào sự chuẩn bị chu đáo trong công tác lựa chọn lãnh đạo của GE.

Quy hoạch cán bộ lãnh đạo cấp cao là nhiệm vụ quan trọng. Vì vậy, lập kế hoạch tìm người kế nhiệm là một quá trình nghiêm ngặt và đầy thách thức tại GE. Tập đoàn đã thông qua kế hoạch tìm người kế nhiệm từ những năm 1900, áp dụng cho cả những vị trí quản lý cấp cao và tất cả cấp quản lý.

Các nhà quản lý tại GE được khuyến khích xác định ứng cử viên tiềm năng, đáp ứng tốt nhu cầu phát triển và biến họ thành các nhà lãnh đạo hiệu quả, sẵn sàng đảm nhiệm những vị trí hàng đầu tại công ty. Một phần trong kế hoạch tìm CEO kế nhiệm là cử các ứng viên sáng giá đến điều hành một doanh nghiệp khác để họ có được kinh nghiệm trên tất cả các mảng hoạt động.

GE sử dụng tiêu chí đánh giá hiệu suất làm việc hằng năm để xác định các ứng viên tiềm năng cho đến đầu những năm 1980. Tuy nhiên, sau khi Welch lên làm CEO, quy trình tìm kiếm người kế nhiệm đã trở nên có hệ thống hơn với việc sử dụng các công cụ phân tích cùng sự tham gia của đội ngũ quản lý hàng đầu trong kế hoạch phát triển đội ngũ lãnh đạo cũng như tìm kiếm ứng viên.

Từ đầu những năm 1980, bản đánh giá nguồn tài nguyên con người đã được thực hiện trong việc tìm kiếm người kế nhiệm của GE.

Tại GE, quy trình tìm kiếm CEO kế nhiệm được thực hiện cẩn trọng và chu đáo hơn bao giờ hết. Kế hoạch tìm người kế nhiệm của Welch được bắt đầu từ năm 1994, với sự giúp đỡ của Bill Conaty và Chuck Okosky, hai Phó Chủ tịch điều hành và phát triển nhân sự, đã tạo ra một danh sách phẩm chất cần thiết, kỹ năng và đặc điểm cần có của “một CEO lý tưởng”. Danh sách bao gồm các yếu tố như: Tính thống nhất, tầm nhìn, khả năng lãnh đạo, kinh nghiệm, sự công bằng, nghị lực, khả năng cân bằng, khao khát bổ sung kiến thức, khả năng hùng biện, sự quyết đoán, khả năng làm việc tự tin dưới sự săm soi của nhiều thế lực.

Trong hai năm đầu trên cương vị CEO của GE, Immelt đã phải đối mặt với nhiều vấn đề như sự kiện 11/9, sự phá sản của Enron, cũng như sự sụt giảm kinh tế toàn cầu đầu những năm 2000, đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi nhuận của công ty. Hậu quả là, lần đầu tiên trong vòng 10 năm, vào năm 2002, báo cáo tăng trưởng doanh thu của GE không đạt hai con số. Mặc dù tất cả những vấn đề của công ty trong thời gian này đều do tác động của môi trường bên ngoài, ông vẫn phải đối phó với cuộc khủng hoảng.

CEO GE qua các thời kỳ.

Bằng bí quyết riêng của mình, Jeff Immelt vẫn tự tin chèo lái để đưa GE trở lại hoạt động một cách thành công.

Chính vì các biện pháp cứng rắn và đầy tự tin này đã giúp GE lấy lại được uy tín của mình. Thành công trong quản lý của Immelt không chỉ được đánh giá qua chỉ số tăng trưởng hằng năm của GE mà ông còn được người dân Mỹ hâm mộ và biết đến bởi tính hoà nhã, thân thiện với mọi CBNV trong tập đoàn.

Hầu hết nhân viên của GE khi được hỏi đều tỏ thái độ tin tưởng vào sự quyết đoán và tự tin của CEO Immelt. Giới kinh doanh cho rằng, chỉ riêng điều này thôi cũng quá đủ để đưa Immelt trở thành một trong những nhà quản trị hàng đầu thế giới.

Đối với FPT, tại buổi Open Talk diễn ra ngày 23/10, TGĐ Trương Gia Bình đã khẳng định, mối quan tâm đầu tiên của anh khi quay lại vị trí TGĐ chính là đội ngũ lãnh đạo FPT. Anh cho rằng, việc chuyển giao lãnh đạo tập đoàn trong giai đoạn vừa qua chưa thành công và việc chọn một người giỏi để chuyển giao vị trí TGĐ chưa phải là lời giải đúng.

Theo sự chỉ đạo của anh Bình, Ban Nhân sự FPT đang nghiên cứu các mô hình quy hoạch lãnh đạo cấp cao để đưa ra phương pháp luận và bài học cho FPT.

 Văn Nghệ