Ứng phó với câu hỏi ‘sốc’ của con về giới tính

Có hai cô con gái, con lớn 17 tuổi, con nhỏ 12 tuổi, chị Thục Anh rất quan tâm vấn đề giáo dục giới tính cho con. Nhưng nhiều khi gặp “ca khó” như trên, sau hồi lúng túng và bối rối, chị Thục Anh định thần lại rồi lý giải: “Sinh em bé đương nhiên là đau rồi. Nhưng khi nhìn thấy các con thì bao đau đớn sẽ tan dần, còn vết sẹo của mẹ do sinh các con quá lâu và khâu bằng chỉ tiêu nên giờ hết rồi”.

Chị Thục Anh thường vào Yahoo và Facebook của con để hiểu thêm tâm trạng của con thời điểm hiện tại. Ảnh: NVCC.

Không chỉ thế, nhiều câu hỏi liên quan đến nam giới đôi lúc làm chị “đứng hình”. Đã có lần cô con gái lớn của chị thắc mắc: “Tại sao của con trai lại cứng lên?”. Chị đã phải cầu viện ông xã, và chồng chị trả lời rất nghiêm túc: “Do cấu tạo cơ thể riêng của con trai, có như thế các bạn ấy mới đi vệ sinh được”.

Chị Thục Anh chia sẻ: “Dù nhiều lúc bối rối nhưng vợ chồng mình không né tránh hay át đi những câu hỏi về giới tính của bọn trẻ mà giải thích với một thái độ nghiêm túc để tạo sự tin tưởng cho con cái”.

Vì chồng chị Thục Anh làm xuất bản, đọc và biên tập nhiều sách nên việc giáo dục giới tính anh thường đảm nhận. “Khi cháu lớn nhà mình vào cấp 3, ba cháu cũng nói chuyện rất nghiêm túc về yêu đương, những thiệt thòi mà con gái phải chịu khi yêu sớm và thiếu lành mạnh”, chị kể.

Anh còn thường xuyên cập nhật các sở thích của tuổi mới lớn, loại nhạc trẻ và cả địa chỉ của các shop bán quần áo cho teen. Vào buổi tối, anh chị sẽ vào phòng riêng trò chuyện với các con khoảng 15 phút. Đặc biệt, chị rất quan tâm đến thái độ, vẻ mặt của bọn trẻ sau khi đi học và đi chơi về để hỏi han, chia sẻ kịp thời.

Ở nhà chị Thục Anh, các con được sử dụng máy tính riêng vào những việc có ích như hỗ trợ việc học, dịch tiếng Anh, đọc báo, tin tức... và chơi game có chừng mực. Tuy nhiên, để kiểm soát thông tin không có lợi, anh chị đăng ký dịch vụ tường lửa chặn các trang web đen.

Không chỉ khuyến khích con sử dụng Internet để học tập, chị Thục Anh cũng rất thường xuyên lên Facebook, Yahoo của hai con để xem status - vì đôi khi nó phản ánh chính xác tâm trạng của bọn trẻ. Theo chị, đó là cách quản lý con hiệu quả của các bố mẹ trong thời đại công nghệ.

Cũng giống như con chị Thục Anh, từ khi 3 tuổi, con chị Đoàn Thị Nam, FPT Online, đã bắt đầu hỏi bố mẹ về vấn đề giới tính. Nhưng phải đến khi con 6 tuổi, chị mới giải thích những gì bé quan tâm.

Chị từng ngớ người khi có lần bé hỏi: “Mẹ ơi, sao con thấy khi đi tiểu con gái lại ngồi mà con trai thì lại đứng?”. Rồi câu hỏi mà bé thắc mắc nhất là: “Tại sao mẹ đẻ em bé được?”. Thay vì trả lời luôn, chị khất: “Hôm nào có dịp mẹ sẽ giải thích cho con”. Sau đó một tuần, chương trình Discovery trên TV có thuật lại quá trình mang thai và sinh con. Vậy là, thay vì kể bằng lời, chị có thể giáo dục giới tính cho con từ khoa học bằng hình ảnh, âm thanh và minh họa hết sức sinh động.

Chị Nam bật mí: “Cách tốt nhất là trao đổi về giới tính với con theo kiểu bạn bè, giải thích đơn giản, dễ hiểu theo kiểu con nít, không nên giải thích mặt trái của nội dung hoặc đi quá sâu. Tôi thường mua các cuốn sách có giải thích mang tính khoa học của nước ngoài liên quan bộ phận cơ thể để giải thích cho bé”.

Vấn đề giáo dục giới tính không chỉ dừng lại ở kiến thức khoa học, việc lưu tâm đến mối quan hệ, tâm sinh lý của con cũng là điều mà các phụ huynh FPT quan tâm.

Chị Lê Kim Oanh, Phó phòng Xuất nhập khẩu FPT Trading, không gặp khó khăn trong vấn đề dạy bảo con về giới tính. Đọc sách giáo dục giới tính của con ở trường, chị thấy hình ảnh và chi tiết cấu tạo bộ phận sinh dục nam và nữ được trình bày rất cặn kẽ và khoa học. Các cháu phải học thuộc và nắm được kiến thức này như những môn học khác.

Điều chị lo lắng nhất là quan hệ bạn bè khi con bước vào tuổi “nhạy cảm”. Hồi con học lớp 6, con chị chơi rất thân với cô bạn gái. Rồi một hôm, cô bạn thân của con lạnh nhạt, đồng thời bóng gió nói xấu con chị với các bạn khác… Thấy con buồn bã, stress, bỏ ăn bỏ uống, chị hỏi thăm thì con rớm nước mắt khi nhắc đến cô bạn đó.

Chị đã gợi ý cho con nên viết một mẩu giấy nhỏ gửi cho bạn hỏi rõ lý do và thể hiện thành ý của mình. Kể từ đó, con chị ấn tượng sâu sắc và cảm thấy thiếu tin tưởng vào tình bạn. Chị đã khuyên con rằng: “Trong tình bạn, chỉ cần đối xử với nhau chân thành và luôn kiểm soát được tình cảm với tất cả các bạn. Điều đó vô cùng quan trọng trong quãng đời trưởng thành của con vì sẽ không phải chịu áp lực những cú sốc khi phải chia tay, vì cuộc đời vốn dĩ hợp tan”.

Chị Nguyễn Thị Hồng Hà, Phòng Chiến lược FPT HO HCM, cũng rất quan tâm đến vấn đề tâm sinh lý của con từ khi cháu mới học mẫu giáo lớn. “Mình coi giáo dục giới tính giống như giáo dục những việc khác, cần bắt đầu sớm và ở mức độ phù hợp từng lứa tuổi, chứ không phải đợi đến 13-15 tuổi mới giáo dục giới tính”, chị chia sẻ.

Bí quyết của chị Hà trong việc giáo dục giới tính cho con là cần hiểu biết và quan tâm sâu sát đến con. Từ đó, chị dạy dỗ con từng ngày một cách tự nhiên như bao chuyện khác mà không quá nghiêm trọng hóa vần đề.  

Chị Nguyễn Thị Hải Vân, cán bộ Công đoàn FPT Software, cho rằng, bố mẹ cần trở thành người bạn thân của con thì lúc đó vấn đề khó khăn đến đâu cũng được giải quyết.

Chị Nguyễn Thị Hải Vân, cán bộ Công đoàn FPT Software, trở thành bạn thân của con trong vấn đề giáo dục giới tính. Ảnh: NVCC.

Khi con vào lớp 5, chị bắt đầu để ý hơn và nhắc nhở con việc giữ vệ sinh cá nhân và tự chăm sóc bản thân… Và quan trọng hơn, chị tìm những từ tế nhị để chia sẻ với con về vấn đề giới tính để con dần hiểu ra mà không làm con xấu hổ.

Điều chị băn khoăn hơn là giờ đây, thông tin ngoài luồng về giới tính tràn ngập trên mạng. Vì vậy, chị cũng đã phân tích, chia sẻ để con hiểu về những điều thường thắc mắc và từ đó tự biết chọn lọc thông tin phù hợp.

Theo chị, việc giữ kín, không hướng dẫn và chia sẻ cho con cái về giới tính chỉ làm cho chúng thêm bối rối, non nớt hơn khi thấy cơ thể có những thay đổi. Bên cạnh đó, chị khuyên con “chọn bạn mà chơi” nhưng vẫn phải hòa đồng chứ không được khép mình, nếu không sẽ tự đánh mất mình trong tập thể.

Lưu Vân