Lịch sử FPT: Xe bò và máy tính

Hồi năm 1991, toàn bộ FPT còn đóng đô tại trường THCS Giảng Võ (Hà Nội). Tất cả quân sĩ chỉ vẻn vẹn khoảng hai ba chục người. Trường Giảng Võ nằm ngay sát hàng rào với trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam và quan hệ giữa Ban Giám đốc FPT với trường khá tốt.

Năm 1990, FPT chuyển văn phòng về trường THCS Giảng Võ, Hà Nội. Ảnh: S.T.

Tôi còn nhớ hồi ấy FPT có tài trợ một phòng máy tính cho trường. Cũng không rõ là trong khuôn khổ nào nhưng thỉnh thoảng chúng tôi cũng có sang đó để giúp các cháu học sinh làm quen với máy tính (toàn là PC XT 8086, màn hình thì xanh lè).

Một lần, trong khi đang làm việc ở Trung tâm phần mềm (nói là trung tâm cho to chứ thực ra thì chỉ có khoảng 6-7 người), tôi nghe tiếng anh Bảo kêu thất thanh: "Cháy rồi, cháy phòng máy tính rồi, mau đi cứu máy thôi". Chúng tôi vội vã chạy sang sân trường Ams để xem tình hình thì thấy một đám khói to trùm lấp cả tầng 1 và tầng 2 toà nhà ngách của trường Ams. Hóa ra, để cải thiện kinh tế, Ban Giám hiệu trường đã cho thuê một phần mặt bằng tầng 1 cho HTX sản xuất chất dẻo. Hôm đó, trường có thuê một số thợ hàn điện đến để sửa chữa cửa sắt. Tia lửa hàn bắn vào đống bán thành phẩm của HTX chất dẻo gây nên một đám cháy lớn.

Phòng máy của trường Ams nằm ở tầng 2 nên muốn lên được phải băng qua tầng 1 và một hành lang đầy khói đen đặc. Anh Đỗ Cao Bảo (nay là Chủ tịch FPT IS) quấn khăn quanh miệng rồi dẫn đầu đám chúng tôi lao vào phòng máy để bưng mấy chiếc máy "còi" ra ngoài sân trường cho an toàn. Trong đám khói dày đặc và cay xè, tôi vẫn nghe tiếng anh Bảo lanh lảnh chỉ huy mọi người. Chắc là nhờ có khăn bịt nên anh còn nói được chứ chúng tôi thì chịu, cứ mở mồm là ho sặc sụa. Sau khi chúng tôi hoàn tất công việc, xe cứu hỏa mới tới và phải đến nửa tiếng sau họ mới triển khai hút được nước ở hồ Giảng Võ để dập lửa.

Sau màn cứu máy, anh Khắc Thành (nay là Phó hiệu trưởng ĐH FPT) mượn được ở đâu một chiếc xe bò và chúng tôi vần tất cả đống máy cứu được lên xe bò kéo về kho FPT tại trường Giảng võ. Dọc đường còn được nhân dân đi đường khen là mấy anh kéo xe trắng trẻo và có dáng trí thức.

Hồi năm 1991, giá PC tuy có cao hơn bây giờ khá nhiều, tuy vậy, tôi đoán trị giá của cả phòng máy trường Ams lúc bấy giờ chắc cũng không quá 2.000 USD. Không hiểu động lực nào đã thúc đẩy chúng tôi liều mình đến để cứu một số tài sản trị giá ít như vậy. Tôi đồ rằng, các hành động dũng cảm chắc cũng thường xuất phát từ tiếng gọi bầy đàn và sự xét đoán tình hình không sâu sắc. Nếu suy luận tỉnh táo, chắc chúng tôi đã chờ xe cứu hỏa rồi. Dù sao đi nữa, tôi cũng cảm thấy rất tự hào vì cũng có lúc quên mình làm một việc có ích.

Trung tâm ISC (Dịch vụ Phần mềm) của FPT lúc đó có anh Bảo, anh Khánh "Hói" (Giám đốc FAST), anh Khắc Thành, tôi, Phan Minh Tâm (hiện làm tại Hồ Linh Giang) và Nguyễn Ngọc Trí (từng làm cho Compaq). Anh Thành Nam lúc đó đi công tác trong TP HCM. Tham gia chiến dịch cứu máy cùng chúng tôi còn có anh Thắng "Béo" thủ kho (sau này anh đã chuyển sang Zodiac).

Nguyễn Lâm Phương

(Theo Sử ký FPT 13 năm)