'Giáo dục sớm để kích hoạt khả năng tiềm ẩn cho trẻ'

Buổi chia sẻ về chủ đề "Người Do Thái dạy con như thế nào" diễn ra vào tối qua (ngày 12/6) tại tầng 13, tòa nhà FPT Cầu Giấy, Hà Nội, đã thu hút gần 200 người FPT tới dự - một con số ấn tượng so với các chương trình FLI Club trước đây.

Gần 200 người FPT hào hứng tham gia các trò chơi trong chương trình.

Từ những nghiên cứu, học hỏi, chắt lọc tinh hoa giáo dục tại Israel, chính các con của chuyên gia Do Thái Lại Thị Hải Lý đã được giáo dục từ rất sớm và được "kích hoạt'' tài năng riêng. Hiện nay, hai bé nhà chị đều có sự phát triển tài năng đặc biệt. Con trai lớn là Nhữ Hoàng Minh (12 tuổi) khi 4 tuổi đã thuộc 3 bộ sách Tam Quốc Chí, thậm chí có thể nhớ từng chương và từng hồi. Cháu còn là nhà vô địch quốc gia môn Dance Sport năm 2012 và hiện là MC của 3 kênh truyền hình. 

Còn bé gái thứ hai là Bella (5 tuổi) đã bộc lộ khả năng học ngoại ngữ tuyệt vời, được "kích hoạt" 6 vùng ngôn ngữ trước 2 tuổi. Trong thời gian mang thai bé, chị áp dụng triệt để Phương án giáo dục 0 tuổi. Kết quả, 6 tháng bé biết nói, 13 tháng biết đọc, 15 tháng nói tiếng Việt và tiếng Anh như nhau.

Chuyên gia nhấn mạnh mọi đứa trẻ đều là thiên tài nếu được kích hoạt đúng.

Chuyên gia cũng chỉ ra, người Do Thái dành cho con "tình yêu đống lửa" - tức là sự nhen nhóm, khích lệ chứ không phải chỉ là cảm giác an toàn, bao bọc kiểu "tình yêu tử cung" như phần lớn các bà mẹ Việt. Các bà mẹ Do Thái yêu con là phải nhìn xa trông rộng, đem lại lợi ích suốt đời cho con, giúp con tự lập, mạnh mẽ trong cuộc sống.

Theo chị, sở dĩ người Do Thái dạy con rất thành công là nhờ họ chú trọng phương pháp thai giáo (tức là dạy con từ khi còn trong bụng mẹ). Người Việt Nam hay cho rằng càng lớn chúng ta càng giỏi nhưng khoa học đã chứng minh bộ não lại hoạt động giảm dần theo thời gian. Việt Nam chú trọng giáo dục đại học và ít quan tâm bậc mầm non, tiểu học, lúc này gửi con chỉ để cô giáo chăm ăn chăm ngủ. Trong khi người Do Thái lại giáo dục trẻ ngay từ lúc còn nhỏ. Thầy dạy các bé đa phần là giáo sư, tiến sĩ, và càng lớn, người ta càng giáo dục chuyên sâu hơn chứ không giáo dục mở rộng như Việt Nam.

Người FPT hào hứng làm trắc nghiệm 40 câu hỏi của người Do Thái.

Chị Hải Lý tiết lộ, giai đoạn từ 0 đến 6 tuổi là thời kỳ vàng để phát triển trí tuệ của con người. Với trẻ nhỏ, thời điểm nhận mẹ diễn ra trong khoảng một tháng sau khi sinh. Thời kỳ nhạy cảm về ngôn ngữ thường trước 2 tuổi, nhạy cảm với toán học là trước 3 tuổi, với âm nhạc là trước 4 tuổi, vận động trước 5 tuổi. 16 chữ vàng dạy con trong giai đoạn từ 0-3 tuổi là: "Học trong cuộc sống, dạy qua trò chơi, người dạy có ý, trẻ học vô thức".

“Vì vậy, nếu cha mẹ biết được những bí mật của thời kỳ nhạy cảm này mà kích hoạt vào đúng thời điểm, đúng phương pháp thì tất cả các tiềm năng của đứa trẻ sẽ được bộc lộ. Tuy nhiên, cha mẹ cần áp dựng đúng '5 không': không tiểu học hóa, không quý tộc hóa, không chăm sóc hóa, không vui chơi tự do hóa, không nữ tính hóa, thì mới thành công”, chị nhấn mạnh.

Chuyên gia cũng cho hay, thực ra mọi đứa trẻ đều là thiên tài, bên trong mỗi cháu đều có những khả năng riêng. Thiên tài chỉ có 1% là gen, 99% là phương pháp và sự nỗ lực của bản thân. Nếu được giáo dục sớm và đúng thời điểm sẽ giúp trẻ bộc lộ những khả năng tiềm ẩn. Con người mới sử dụng 5% bộ não, thiên tài cũng mới chỉ khai thác được 10%, tiềm năng của con người vô hạn mà chưa sử dụng hết. Mục tiêu của giáo dục sớm không phải tạo ra thần đồng mà là phát huy các tố chất của con người trong thời kỳ não phát triển mạnh nhất.

Chị Lý nhấn mạnh 4 bí quyết vàng của người Do Thái dạy con.

Đặc biệt, người Do Thái luôn giúp con phát huy tối đa trí tưởng tượng và sáng tạo. Giai đoạn này họ khuyến khích con "think out of the box" (suy nghĩ ra bên ngoài tình huống đang có) để nâng cao sự sáng tạo. Khi lớn, họ lại hướng con suy nghĩ "think insise the box" để hướng về sự chuyên sâu. Người Việt Nam lười suy nghĩ, thích lối mòn vì một chữ "ngoan", luôn muốn con nghe lời tuyệt đối, vô hình chung lại kìm hãm sự sáng tạo. Để rèn luyện cho con, bố mẹ nên chơi các trò chơi vẽ hình cho con tưởng tượng và đưa ra đáp án, hay mang một bức tranh cho con kể bất kỳ câu chuyện nào tùy thích. Luyện tập nhiều lần, sự sáng tạo của bé sẽ được tăng lên rất nhiều.

Một bí quyết đặc biệt nữa của người Do Thái là bồi dưỡng cho con thói quen đọc sách từ nhỏ. Mặc dù chỉ có hơn 13 triệu dân, nhưng Isarel có tới hơn 1.000 thư viện công cộng. Tài sản của người Do Thái để lại cho con cái chính là tủ sách. Lần đầu tiên tiếp xúc với sách, trẻ sẽ được “nếm sách” thông qua nghi lễ “Hôn sách ngọt”. Chính vì vậy, những đứa trẻ Do Thái thường rất yêu sách và coi sách là một “món ăn ngọt ngào”. Tủ sách của trẻ được đặt trên đầu giường để con dễ học. Họ coi sách có sinh mệnh, khi sách cũ đi sẽ được đem chôn cất.

Đặc biệt, người Do Thái luôn khuyến khích con đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi bằng một câu hỏi khác để kích thích trí tò mò của trẻ. Ví dụ, với một cái khẩu trang, khi con hỏi dùng làm gì, cha mẹ Việt Nam thường trả lời dùng để che bụi và trẻ em mặc định điều đó trong đầu. Tuy nhiên, cha mẹ Do Thái thường hỏi lại rằng: Ngoài việc che bụi còn có tác dụng gì? Từ đó, đứa trẻ sẽ phải suy nghĩ để đưa ra vô vàn câu trả lời khác nhau như: lau mồ hôi, ngụy trang, làm cái bắt nồi... giúp tăng trí sáng tạo của trẻ.

Điểm then chốt nhất trong phương pháp giáo dục của họ là dạy con tư duy tài chính từ khi còn nhỏ. Cha mẹ Do Thái còn dạy con tôn trọng đồng tiền, không tùy tiện cho tiền tiêu vặt và phải biết lao động để kiếm tiền. Họ rèn cho con làm việc nhà từ nhỏ và thường giao một số việc có thưởng. Con sẽ dùng tiền đó để học cách chi tiêu mua vật dụng cần thiết cho bản thân. Người Israel quan niệm, phải dùng trí tuệ làm ra tiền bạc nếu không cũng chỉ giống "con lừa thồ sách".

Công thức thành công của người Israel là: 20% IQ + 80% (AQ + EQ) = 100% thành công. (IQ:chỉ số thông minh, AQ: chỉ số vượt khó, EQ: chỉ số cảm xúc). Như vậy, người Do Thái đề cao nỗ lực và tính độc lập, vượt lên chính mình của trẻ.

Sau chương trình, hầu hết CBNV đều cảm thấy được "khai mở" về phương pháp dạy con đơn giản nhưng kỳ diệu của người Do Thái. Mọi người đánh giá cao những kiến thức quý báu mà diễn giả mang lại. Anh Nguyễn Ngọc Sơn, FPT Software, là một trong số ít người FPT đã áp dụng phương pháp giáo dục sớm từ Ý mang tên Montessori. Trước đây bé rất nhút nhát nhưng sau thời gian theo học đã mạnh dạn, tự tin hơn rất nhiều.

"Hôm nay được tìm hiểu thêm cách dạy con của người Do Thái quả thực rất bổ ích, thú vị, phù hợp với người Việt Nam, giúp kích hoạt sớm những khả năng tiềm ẩn của trẻ. Tôi sẽ nhờ chuyên gia tư vấn chọn lọc thêm những tinh hoa của phương pháp này để giúp con phát triển toàn diện hơn", anh cho biết.

Chuyên gia Lại Thị Hải Lý lại bày tỏ niềm tự hào khi được chia sẻ tại FPT cũng như sự bất ngờ trước lòng nhiệt tình, hào hứng tham gia chia sẻ của phụ huynh. "Qua cách đặt câu hỏi, tôi thấy các bạn là những ông bố bà mẹ rất thông minh, tư duy sát sườn với cách xử lý của các bà mẹ Do Thái. Do thời lượng có hạn, dù đã cố chắt lọc những tinh hoa nhưng kiến thức là vô hạn, chưa thể chia sẻ hết. Hy vọng sẽ có dịp quay lại với FPT để giúp đỡ, lắng nghe và chia sẻ cùng các bạn", chị nói.

Nhàn Nhã