 |
| Vũ Đình Hòa (bên phải) cùng học trò Ngô Bảo Châu. Ảnh: NVCC. |
Vũ Đình Hòa sinh năm 1955 tại Hà Nội, anh là người đầu tiên đoạt huy chương bạc toán quốc tế năm 1974. Anh cũng là người thầy đã truyền tình yêu toán học từ thời thơ bé cho Ngô Bảo Châu, sau này giành giải thưởng danh giá nhất thế giới về toán.
Anh là giảng viên khoa Công nghệ thông tin, Đại học Sư phạm Hà Nội, Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng Tài năng trẻ FPT. Anh là một trong số những người đặt nền móng cho ngành công nghệ thông tin ở Việt Nam.
Xuất thân trong gia đình không mấy dư dả, cả bố và mẹ đều là xã viên hợp tác xã, các chị gái và em trai của Vũ Đình Hòa bỏ học sớm để đi làm giúp bố mẹ kiếm tiền trang trải. Cả nhà chỉ mình anh tới trường, không phải vì bố mẹ thiên vị, mà vì anh tự xin xuất học bổng 19 đồng mỗi tháng để tự trang trải việc học, thậm chí anh còn mang tiền về phụ giúp gia đình khi lương của bố mẹ anh lúc đó mới 20 đồng.Cuộc sống vất vả, nhiều lần cậu bé Hòa nghĩ đến việc bỏ học phụ giúp bố mẹ. Mới nhỏ tuổi mà Hòa luôn có suy nghĩ không muốn là gánh nặng của gia đình, nên Hòa sống ẩn mình mà không dám đòi hỏi. Bị cận từ năm lớp 1, không có kính để đeo nhưng Hòa không kêu một tiếng. Tới tận năm lớp 7, thầy giáo chủ nhiệm mới phát hiện Hòa bị cận quá nặng và nói với bố mẹ Hòa, lúc đó đi khám mắt, chiếc kính đầu tiên anh đeo dày lên 7 đi-ốp.
Làm toán
Cuộc sống khó khăn, nhưng tình yêu toán học trong Hòa chưa bao giờ nguội. Hòa nhớ, ngay khi mới lớp một đánh vần còn chưa thạo, anh đã kiên trì hơn một năm trời tìm lời giải cho bài toán vui 'Vừa gà vừa chó, bó lại cho tròn". Sau đó, bố Hòa mua cho cuốn sách toán học tuổi trẻ, thi thoảng bố còn đưa ra câu đố vui khiến anh rất thích thú.
"Trước đây không nhiều sách như bây giờ, nên có cuốn sách nào hay, tôi nghiền ngẫm như nuốt từng chữ một", anh kể.
Đến bây giờ, Hòa cũng không hiểu lý do vì sao ngày từ bé anh đã luôn dành cho toán học một tình yêu đặc biệt. "Tôi làm toán như bị thôi miên, tôi yêu toán bằng một tình yêu giống như định mệnh vậy".
Ngoài đam mê toán, Hòa còn có đam mê đọc sách. Anh thích cuốn tiểu thuyết "Những người khốn khổ" của Victor Hugo. "Tôi muốn thấy mình giống như cậu bé trong câu chuyện - Gavroche mới 12 tuổi nhưng thông minh, luôn đi một đôi giày rách, một cái áo choàng rách, một cái quần cộc rách nhưng lúc nào cậu bé ấy cũng vui vẻ, giống như thiên thần".
Năm 1974, Vũ Đình Hòa nằm trong danh sách học sinh Việt Nam thi toán quốc tế. Anh nói, đây là kỳ thi đáng nhớ nhất trong cuộc đời anh. Gần đến ngày chuẩn bị thi toán quốc tế, anh bị ốm nặng. “Do học tập nhiều nên tôi vị suy nhược thần kinh, mặt khác do ăn uống thiếu thốn nên suy nhược cơ thể và thêm cả chuyện buồn từ phía gia đình nên tôi cảm thấy đầu óc chao đảo".
Lúc đó Hòa tự nhủ không thể dừng bước và anh đã vượt qua kỳ thi với tấm huy chương bạc. Lúc về, thứ trưởng Bộ Đại học Hoàng Xuân Tùy khi đó ra tận sân bay đón đoàn, với phần thưởng chiếc đồng hồ báo thức và nhiều bút máy.
Một năm sau, Vũ Đình Hòa sang Đức học toán tại Trường Đại học Tổng hợp Greifswaid. Năm 1984, anh về nước, nửa năm sau đó được phân công vào Phân viện Tính toán và điều khiển. Năm 1989, anh đi trao đổi ở Viện Hàn lâm Khoa học Đức. Nước Đức thống nhất, anh ở lại làm tiếp luận văn Tiến sĩ khoa học. Năm 1996, Vũ Đình Hòa đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học, từ chối mọi lời mời của nước bạn để trở về quê hương.
"Từ khi sang Đức học, tôi chưa bao giờ có ý nghĩ sẽ ở lại Đức, ở Đức tôi có đầy đủ điều kiện để làm khoa học, nhưng tôi không thấy vui, tôi luôn nhớ về quê hương Việt Nam".
Về nước anh mới biết mình bị cắt biên chế từ năm 1990. Lý do duy nhất mà các cán bộ Viện tính toán và điều khiển đưa ra là, bây giờ Viện đổi tên thành Viện Công nghệ thông tin và không có tên Hòa. Vậy là Vũ Đình Hòa không được hưởng lương suốt 7 năm trời. “Lúc đó, tôi cảm thấy tuyệt vọng”.
 |
| Hiện anh Hòa là Giám đốc Trung tâm Bồi dưỡng Tài năng trẻ FPT (FYT). Ảnh: S.T. |
Làm thầy
Vũ Đình Hòa quyết định chuyển sang trường Đại học Sư phạm năm 2002 và từ đó tiếp tục truyền lửa cho học trò của mình.
“Làm thầy giáo, tôi nghĩ đó là quyết định đúng”. Vũ Đình Hòa là người trực tiếp tham gia đào tạo, bồi dưỡng cho nhiều học trò xuất sắc, trong đó có Ngô Bảo Châu. “Là bạn với gia đình Ngô Bảo Châu, nên tôi nhận dạy toán cho cậu ấy từ năm lớp 7 cho đến khi vào đại học”. Vũ Đình Hòa nhận xét rằng so với thời của anh, chất lượng đầu vào ngành toán, công nghệ thông tin ngày nay rất thấp, nhiều sinh viên trong giờ học còn ngủ gật. Thầy Hòa không quát mắng bao giờ, mà chỉ cảm thấy buồn vì nhiều sinh viên ngày nay không còn có nhiều người đam mê học. “Cái thời của tôi đã qua đi, nhưng tôi luôn hy vọng thế hệ trẻ có niềm đam mê và có giờ phút đẹp như chúng tôi ngày xưa. Với tôi hạnh phúc lớn nhất của mỗi người là được sinh ra trên đời và có một đam mê nào đó".Hòa nói trong đời làm thầy, anh luôn tâm niệm "phải coi học sinh như bạn, để chia sẻ kiến thức với các em". Hòa kể có lúc gặp những sinh viên không hiểu cả những điều đơn giản, anh cũng chỉ lấy lời nói nhẹ nhàng để giảng giải.
Ngoài công việc giảng viên, Vũ Đình Hòa còn tham gia dẫn đoàn học sinh Việt Nam thi Olympic quốc tế. Anh nói "Olympic Toán như là duyên nợ của đời".
Từ 1999 đến 2002, anh có mặt trong đoàn Việt Nam dự IMO, hai lần là phó đoàn và hai lần là trưởng đoàn. "Với học sinh, tôi luôn nhắc nhở các em biết yêu thương nhau như ruột thịt, không được gây mất đoàn kết", anh nói.
Tham gia dẫn đoàn học sinh Việt Nam, anh không chỉ đóng vai trò là người dẫn đường, mà còn coi các em học sinh như người thân. Vũ Đình Hòa thường xuyên chuyện ăn uống, sinh hoạt của để các em có sức khỏe tốt.
Đoàn thi IMO năm 2012 với thành tích một huy chương vàng, ba bạc,hai đồng, đã đưa Việt Nam trở lại top 10 thế giới sau nhiều năm.
"Chúng tôi không đặt áp lực giải cao cho các em, mà luôn hy vọng tất cả các em đều có giải", thầy Hòa nói. “Trước đây các thầy giáo hết lòng chăm sóc chúng tôi như thế nào, giờ tôi sẽ truyền tình yêu đó sang các em".
Theo Vnexpress.net
Ý kiến
()