Mô hình kinh doanh

Sản phẩm nào của Apple xuất sắc nhất? Chắc bạn sẽ nghĩ iPhone hoặc iPad? Không phải. Đó chính là iPod.

Năm 2003, Apple giới thiệu iPod, một thiết bị giải trí cầm tay - digital music player. Sản phẩm này thực sự đã tạo ra thị trường giải trí mới và đưa lịch sử Apple sang một trang. Chỉ sau 3 năm, doanh thu của iPod/iTunes đạt gần 10 tỷ USD, chiếm 50% doanh thu của Apple. Thị giá của Apple vào đầu năm 2003 chỉ khoảng 1 tỷ USD, đã vượt qua 150 tỷ vào cuối năm 2007.

Câu chuyện thành công này của Apple rất nổi tiếng. Nhưng có một chuyện ít nổi tiếng hơn, Apple không phải là công ty đầu tiên đưa digital music player ra thị trường. Công ty Diamond Multimedia đã giới thiệu thiết bị tương tự có tên là Rio vào năm 1998. Một công ty khác, Best Data, thì giới thiệu thiết bị Cabo vào năm 2000. Cả hai thiết bị chơi nhạc số cầm tay này đều hoạt động rất tốt, thiết kế đẹp và gọn nhẹ.

Vậy tại sao, không phải Rio hay Cabo, mà lại chỉ có iPod thành công?

Nguyên nhân là Apple không dừng lại ở một sản phẩm công nghệ cao với thiết kế bắt mắt. Họ đi xa hơn các đối thủ cạnh tranh. Họ không chỉ đóng gói sản phẩm của mình trong một cái hộp xinh xắn. Họ đóng gói sản phẩm của mình trong một mô hình kinh doanh thông minh, bao gồm phần cứng, phần mềm và đặc biệt là cái giỏ âm nhạc iTunes. Khách hàng iPod dễ dàng download các bản nhạc yêu thích từ iTunes - một kho âm nhạc khổng lồ do hàng triệu người trên khắp thế giới đóng góp. iTunes đã tạo ra một ecosystem hoàn hảo cho iPod.

Những năm tiếp theo, Apple tiếp tục mô hình kinh doanh này. Họ đã đóng gói những sản phẩm của mình cùng với App store, một kho phần mềm ứng dụng có sự cộng tác của hàng trăm ngàn công ty phần mềm lớn bé trên toàn thế giới. Tất nhiên iPhone, iPad là những sản phẩm công nghệ xuất sắc. Nhưng nếu thiếu kho ứng dụng phần mềm trong App store thì chúng cũng không quá khác biệt so với sản phẩm của các đối thủ cạnh tranh. App store đã cho khách hàng hưởng một dịch vụ phong phú và tiện lợi chưa từng có trước đây. Nó thực sự là một ecosystem hoàn hảo cho những sản phảm tuyệt vời.

Nói sự thành công của Apple đến từ business model có thể khiến nhiều người bán tín bán nghi, vì chúng ta luôn sùng bái công nghệ vượt trội của Apple. Nhưng khi nói tới sự thành công của Uber hay Airbnb... thì sự hoài nghi này có lẽ đã biến mất. Điểm chung của những mô hình kinh doanh này là khả năng khai thác miễn phí (hoặc giá rẻ) sức mạnh to lớn của cộng đồng để phục vụ nhu cầu của khách hàng một cách tốt nhất.

Hoàng Minh Châu