Chúng ta

Đổi mới hay là chết

Thứ sáu, 21/10/2016 | 10:54 GMT+7

Ở FPT, tôi vẫn thường nghe thấy phàn nàn "Em làm không khác gì năm ngoái, vì sao thu nhập năm nay lại thấp hơn?". Câu hỏi này chắc chỉ có công đoàn trả lời được.

Tôi có anh bạn là chủ của ba nhà máy, chuyên sản xuất gia công các chi tiết điện cho hãng xe Toyota. Câu chuyện về kinh doanh của anh cho một câu trả lời đơn giản dễ hiểu đối với câu hỏi trên: "Nếu không đổi mới thì chết".

Mỗi khi hãng Toyota cho ra một dòng xe mới, họ ký với anh một hợp đồng gia công ba năm, với giá trị hợp đồng tự động giảm 5% sau mỗi năm. Nguyên nhân là với một dòng xe cụ thể, giá bán không thể tăng (chỉ có giảm), nhưng chi phí bán hàng lại tăng theo thời gian. Vì thế các nhà sản xuất phụ phải cùng chia sẻ phần bội chi này với hãng.

Là một mắt xích trong chuỗi giá trị chung, các nhà sản xuất phụ như anh phải liên tục cải tiến hợp lý hóa quy trình, tối ưu hóa chi phí... để thích ứng với giá trị hợp đồng gia công giảm 5% mỗi năm. Nếu vẫn làm như năm đầu, năm thứ hai sẽ hết lời, còn năm thứ ba sẽ lỗ.

Sau 3 năm, nếu hãng Toyota, không cho ra được một dòng xe mới thay thế, các nhà sản xuất phụ cũng hết room để tối ưu hóa chi phí và họ không thể tiếp tục thực hiện hợp đồng gia công với giá mới, bị điều chỉnh giảm 5% nữa.

Vì vậy, đối với hãng Toyota, họ bắt buộc phải cho ra dòng xe mới nếu không muốn bản thân họ và toàn bộ các nhà sản xuất phụ phải phá sản.

Nhưng dòng xe mới không chỉ đơn giản là tên mới, mẫu mã mới. Nó đòi hỏi rất nhiều đổi mới so với dòng xe cũ. Sự khác biệt phải rõ ràng tới mức khách hàng có thể cảm nhận được như: an toàn hơn, tiện nghi hơn, tiết kiệm xăng hơn...

Mỗi khi có dòng xe mới, hãng có quyền đặt giá mới và các điều kiện của trò chơi được khởi động lại từ đầu. Chu kỳ mới, ba năm được lặp lại. Tất cả lại vui vẻ. Các nhà sản xuất phụ sẽ được ký lại hợp đồng ba năm mới.

Và rồi, họ lại phải liên tục cải tiến để thích ứng với giá trị hợp đồng sẽ giảm 5% vào những năm tiếp theo. Đúng là, không đổi mới thì chết.

Ở FPT, tôi vẫn thường nghe thấy phàn nàn "Em làm không khác gì năm ngoái, vì sao thu nhập năm nay lại thấp hơn"? Câu hỏi này chắc chỉ có công đoàn trả lời được.

Ngày nay, vị thế của một công ty trên thị trường không phải là cái bền vững. Nếu công ty có một lợi thế nào đó, trong trường hợp tốt nhất, nó cũng chỉ mang tính tạm thời. Nếu bạn ỷ vào lợi thế của công ty ngày hôm nay thì điều đó đã đảm bảo 50% khả năng thất bại trong tương lai. Thế giới đang thay đổi. Để thích nghi thì bạn cũng phải thay đổi.

Ở Việt Nam, chúng ta thường nghe mục tiêu "Ổn định nền kinh tế". Nghe thì rất hay, nhưng không biết có bao nhiêu người hiểu đúng, ổn định thực chất là đang thụt lùi.

Hoàng Minh Châu

Ý kiến

()