Theo TechnologyReview, các nhà nghiên cứu tại IBM đã sử dụng các dữ liệu chuyển động thu thập được từ hàng triệu người sử dụng điện thoại di động ở Bờ Biển Ngà để phát triển một mô hình mới tối ưu hóa hệ thống giao thông đô thị.
Mô hình của IBM quy định những thay đổi của các tuyến xe buýt vòng quanh Abidjan, thành phố lớn nhất của quốc gia này. Những thay đổi dựa trên sự chuyển động của con người được nhận thấy rõ thông qua bộ dữ liệu trên điện thoại di động này trên lý thuyết có thể giúp giảm 10% thời gian di chuyển.
 |
| Từ hàng triệu người sử dụng điện thoại di động ở Bờ Biển Ngà, IBM sẽ phát triển một mô hình mới tối ưu hóa hệ thống giao thông đô thị. Ảnh: Internet. |
“Những kết quả sơ bộ cho thấy các nhà quy hoạch đô thị có thể sử dụng dữ liệu điện thoại di động để thiết kế cơ sở hạ tầng. Khi ấy, những người sử dụng điện thoại di động có thể được xem như các cảm biến và là nền tảng căn bản của những nỗ lực phát triển”, Francesco Calabrese, một nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của IBM ở Dublin, nói.
Công việc mà IBM đang thực hiện là một phần của dự án nghiên cứu mang tên Dữ liệu cho sự phát triển (Data for Development) đầy thách thức. Trong đó, hãng viễn thông khổng lồ Orange đã phát hành 2,5 tỷ dữ liệu cuộc gọi thu thập từ giữa tháng 12/2011 đến tháng 4/2012 từ 5 triệu người sử dụng điện thoại di động ở Bờ Biển Ngà. Các dữ liệu này đã được xử lý để bảo vệ thông tin người dùng, tuy nhiên những thông tin hữu ích về sự di chuyển của người dùng vẫn được giữ lại.
Công trình của IBM tập trung tại thành phố Abidjan, nơi có 539 xe buýt cỡ lớn cùng 5.000 xe buýt mini và 11.000 taxi đang hoạt động mỗi ngày. Các nhà nghiên cứu của IBM xem xét cẩn thận những dữ liệu cuộc gọi liên quan đến vấn đề đi lại từ khoảng 500.000 chiếc điện thoại.
Dữ liệu di động được tạo ra khi một người nào đó sử dụng điện thoại di động để thực hiện một cuộc gọi hoặc gửi tin nhắn văn bản. Hành động đó đã được đăng ký trên một tháp điện thoại di động và được dùng như một báo cáo về vị trí của người sử dụng trong phạm vi bán kính của tòa tháp. Chuyển động của người đó sẽ được xác định khi cuộc gọi được chuyển giao sang một tòa tháp mới hay khi cuộc gọi mới được thực hiện kết nối với một tòa tháp khác.
Mặc dù những dữ liệu nhận được chỉ là mô phỏng và không phải tất cả mọi người trên một chiếc xe buýt đều có điện thoại di động hay đều đang sử dụng chúng khi ở trên xe, các tuyến đường vẫn có thể được hình thành bằng cách ghi nhận trình tự của các kết nối. Nhóm nghiên cứu của IBM nhận thấy rằng những “dấu vết” của điện thoại di động có độ chính xác đáng tin cậy trong việc đưa ra những chỉ dẫn về sự dịch chuyển của mật độ dân cư ứng dụng vào dịch tễ học và giao thông vận tải.
 |
| Dữ liệu di động được tạo ra khi một người nào đó sử dụng điện thoại di động để thực hiện một cuộc gọi hoặc gửi tin nhắn văn bản. Ảnh: Internet. |
Dữ liệu điện thoại di động hứa hẹn sẽ đem lại nhiều lợi ích cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau. Một nhóm nghiên cứu khác cũng đang sử dụng những dữ liệu tương tự để làm sáng tỏ lịch sử hoạt động tín dụng của một người dựa trên sự chuyển động và các giao dịch trên điện thoại của người đó, hay để phát hiện những vụ xung đột sắc tộc có thể xuất hiện. Xa hơn thế, các nhà khoa học cũng tính đến việc dự đoán nơi mọi người sẽ đến sau một vụ thảm họa tự nhiên để có sự phục vụ tốt hơn khi nó xảy ra.
Để làm những nhiệm vụ như vậy trong một thế giới đang phát triển, hiện không có một loại dữ liệu nào tốt hơn dữ liệu di động. Những chủ sở hữu điện thoại thông minh có cài đặt GPS, có thể cho phép các ứng dụng như Google Maps sử dụng dữ liệu vị trí của họ để chia sẻ những thông tin hữu ích cho người khác. Bên cạnh đó cũng không thể phủ nhận tầm quan trọng về thông tin vị trí của những chiếc điện thoại di động đơn giản, vốn rất phổ biến tại các nước đang phát triển với những dữ liệu chỉ có thể có được thông qua sự thỏa thuận đặc biệt với các nhà mạng.
Với vấn đề vận tải, việc cải thiện đường xá và hệ thống giao thông công cộng thường phụ thuộc vào những công việc cần nhiều nhân công như các cuộc điều tra du lịch được thực hiện phổ biến tại các nước giàu. “Chi phí cho những cuộc điều tra truyền thống như vậy thường rất tốn kém khi áp dụng tại các quốc gia đang phát triển. Tuy nhiên, tỷ lệ người sử dụng điện thoại di động ngày càng tăng cao, vì vậy, các dấu vết di động là một cơ sở dữ liệu tuyệt vời”, Kara Kockelman, một nhà nghiên cứu giao thông vận tải tại Đại học Texas, cho biết.
 |
| Những dữ liệu di động đang được IBM sử dụng trong nỗ lực tối ưu hóa mạng lưới giao thông thành phố. Ảnh: Internet. |
Thật vậy, trong khi một số những nghiên cứu trước đây đã sử dụng dữ liệu di động để tạo ra các tuyến du lịch mới cũng như tạo ra nguồn cầu, thì đây là lần đầu tiên những dữ liệu này được sử dụng trong nỗ lực tối ưu hóa mạng lưới giao thông thành phố.
Với mô hình AllAboard của IBM, thành phố Abidjan đã mở thêm hai tuyến đường và mở rộng một số tuyến đường hiện tại để tối ưu hóa hệ thống giao thông, giúp người dân tiết kiệm được 10% thời gian di chuyển.
Tất nhiên, để tháo gỡ những khó khăn của một tuyến giao thông vận tải sẽ có thể vấp phải những vấn đề không lường trước được. Tuy nhiên, nếu các dữ liệu luôn được cập nhật hằng ngày thay vì vài tháng sau khi nó được tạo ra, kết quả thu được có thể còn tốt hơn. "Điều này sẽ cung cấp những bức ảnh chân thực nhất về quá trình di chuyển trong một thành phố, giúp tối ưu hóa sự thay đổi các tuyến đường, và làm giảm thời gian đi lại cũng như thời gian chờ đợi", Calabrese nói.
Lan Chi
Ý kiến
()